Ticaret savaşlarının Çin üzerindeki faturası giderek ağırlaşıyor, bugün açıklanan verilere göre dünyanın en büyük ikinci ekonomisinde sanayi şirketlerinin karlılığı, Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %9,9 azalarak son yılların en sert düşüşünü yaşadı. PMI tarafındaki 2018’in son çeyreğinde başlayan daralma haliyle şirket karlarını da olumsuz etkiliyor.
ABD tarafında ise Çin ile devam eden müzakerelere dair iyimser açıklamalar geliyor, Trump, anlaşmaya çok yakın olunduğunu tekrarladı, ancak birinci faz anlaşma olarak adlandırılan temaslarda en çok zorlanan başlıklar ötelenmeye devam ediyor, bu da uzun vadeli ve somut bir anlaşmanın henüz çok yakın olmadığına işaret ediyor. Yine de kötünün iyisi olarak iki ülkenin bir çözüm adımı atması piyasalarca olumlu karşılanırken altın, yen ve frank gibi güvenli varlıklar düşük seviyelerdeki yatay seyrini koruyor, ABD Dolar Endeksi ise 98,50 hedefli hareketine devam ediyor.
Yurt içine dönersek gündem S-400… Hafta başında Ankara’da S-400’lerin test edilmesi sonrası ABD’den gelen “endişe verici” açıklamaları senatonun kabul ettiği yaptırımların ileri boyuta gidebileceği riskini doğurdu ve hali hazırla iyi olmayan ABD-Türkiye ilişkilerinde yeniden bir gerginlik olasılığı TL’nin son haftadaki iyimser fiyatlamasını bozdu.
Bugün TBMM Bütçe Komisyonu’nda konuşan Hazine ve Maliye Bakanı Albayrak, enflasyonun 2020’de %8,5’e gerileyeceğini, işsizlik oranın ise bu yılı %12,9 seviyesinde kapatacağını söylerken bu yıl olduğu gibi mali disiplinden taviz verilmeyeceğini açıkladı. Bu açıklamaları adım adım rakamlarla izlersek;
Enflasyon 2018’in son çeyreğinde 15 yılın zirvesine çıktı ve bu yılın aynı çeyreğinde ise baz etkisiyle %10 altına geriledi, ancak baz etkisinin bitmesiyle yılın tekrar çift haneyle-yaklaşık %12 seviyesinde- tamamlanması bekleniyor.
İşsizlik oranına gelirsek, hiç kuşku yok ki vatandaşın pahalılıkla beraber en büyük derdi işsizlik. TÜİK verilerine göre işsiz sayısı Ağustos’ta 4 milyon 650 bin olurken gençlerdeki işsizlik oranı ise %27,4 ile rekor seviyeye yükseldi. Son bir yılda 980 bin kişi artan işsiz sayısının 3 ayda %14’ten %12,9’a gerilemesini çok mümkün görmüyoruz.
Mali disiplin konusuna gelirsek, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 2019 için hedeflediği bütçe açığı 80 milyardı ve bu rakam yılın ilk yarısında aşılırken yılın ilk 10 aylık döneminde toplam 100,7 milyar açık verildi. 2018’in ilk 10 aylık dönemine göre %60 artan açık söz konusu ve bu rakamlara TCMB’nin hibe ettiği 40 milyarı da eklersek mali politikanın sıkı olduğunu söylemek pek mümkün olmuyor.
İmalat sanayi ve perakende satışlar gibi en önemli göstergelerde kısmi toparlanma olmasına karşın hala 2017 seviyelerinin altında kalınması henüz endişelerin azalmadığını gösteriyor. Bu noktada sadece enflasyondaki baz etkisi ile yaşanan düşüşe odaklanmak son derece yanlış.
Cumhurbaşkanının faizlerdeki düşüşün devam edeceğini açıklamasının ardından TCMB’nin Aralık’ta da faiz indirimine gitmesi bekleniyor, ancak daha önce de belirttiğimiz gibi sadece enflasyonu baz alarak bu denli hızlı ve yüksek oranda faiz indirimine gidilmesini çok riskli buluyoruz.