Bugün yapılan enflasyon sunumunda Başkan Uysal, yılsonu TÜFE tahminlerini %13,9’dan %12’ye; gıda enflasyonu tahminlerini ise %15’ten %10’a düşürdüklerini açıkladı. Uysal, gerekçe olaraksa temel mal ve gıda grubundaki düşüş, baz etkisi ve talep azlığını gösterdi.
Enflasyondaki düşüşün en önemli iki nedenine baktığımızda;
Baz etkisi, yani bir önceki yılın aynı ayındaki sert yükselişe göre bu yılki artışın az olması, bu da enflasyondaki düşüşü destekliyor.
Bir diğer ve en önemli gerekçe ise, talep azlığı daha doğrusu alım gücünün giderek azalmasına bağlı talep düşüklüğü. Bu özellikle gıda enflasyonun gerilmesini sağladı.
Merkez, enflasyonun Ekim’de de tek haneyi korumasını, ancak yılın son iki ayında yeniden %+12 olarak devam etmesini bekliyor. Bu beklentiye bağlı olarak da merkezin Aralık’ta faiz indirimine gitmesi zor görülüyor.
Yıl içi tüm PPK notlarında para politikasının maliye politikası ile uyumlu ilerlemesine atıfta bulunmasına karşın maliye politikasındaki gevşeklik sürüyor ve öyle ki merkez, bu kanattaki açığı kapatmak için hibe ve kar aktarımında bulundu. Uysal, bugünkü konuşmasında para ve maliye politikasında özellikle Yeni Ekonomi Programı ile uyumun daha da artacağını belirtti.
*Hedeflerin çok üzerinde ve GSYİH’nin %4’üne yaklaşan bütçe açığını düşürmek için merkezin bu şekilde adımlar atması olası risk durumlarında elinin de zayıflamasına neden olabilir.
TCMB ve Hazine Bakanlığı gerek hedefler gerekse gidişat için oldukça pozitif açıklamalarda bulunuyorlar, ancak göstergeler yetkililerin açıklamaları kadar pozitif değil. Dün açıklanan BDDK verilerine göre Eylül ayında kredilerin takibe dönüş oranı %4,96’ya yükseldi, bu oran 2018’de %3,22 idi.
Bankacılık sektörünün karı, bu yılın ilk 9 ayında 2018'in aynı dönemine göre %12,5 azalarak 36 milyar 152 milyon TL ile son 3 yılın en düşük seviyesine indi. Ayrıca bankacılık sektörü 3. çeyrekteki 11 milyar 256 milyon TL'lik karla son 11 çeyreğin en düşük çeyreklik karını elde etti.
Son gelişmelere baktığımızda, geçen yıl yaşanan kur şoku sonrasında enflasyon ve faiz son yılların en yüksek seviyesine çıkarken kredi talepleri ise sert düştü. Bu dönemde ise geçen yılki duruma kıyasla enflasyonda düşüş yaşanıyor ve faizler de geriliyor, buna bağlı kredi talebi de artıyor, ancak gerekçeleri unutmamak lazım:
-Enflasyondaki düşüşte alım gücünün azalması etkili.
-Kredi talebindeki artışta düşen faiz oranı etkili.
-Kredi talebine karşın maliyetlerin karşılanamaması ve kar elde edilememesi ise takip oranını artırıyor.
Ve son olarak gerek YEP gerek para ve maliye politikasındaki açıklamalara baktığımızda bankaların sağladıkları kredi oranlarının istihdam üzerinde istenen etkiyi yaratmadığı da bir gerçek.