Son haftada piyasalarda fiyatlanan gelişmeler neler?
2. dalga endişesi
Dünya borsalarında pandemide 2.dalga fiyatlaması yeni haftada da devam ediyor. Avrupa’nın önlemleri sıkılaştırması ile önceki hafta düşüşe geçen endeksler, tedbirlerin sokağa çıkma yasağı şeklinde artırılması ile satışlarını hızlandırdı.
Dünya genelinde vaka artışı ve tedbirler nedeniyle petrol fiyatlarında da son beş ayın düşük seviyesine geriledi. Karantina uygulamaları ile üretim düşük kalmaya devam ediyor ve bu da enerji tüketiminin de düşük kaldığı anlamına geliyor ki durumun daha kötü olacağı kaygısı fiyatlara baskı yapıyor. Bununla beraber Libya’nın üretimini artırması da düşüşü hızlandırdı ve brent 36$ altını test etti.
ABD seçimleri ve teşvik paketi
Piyasalarda teşvik paketinin başkanlık seçiminin de ardından hemen çıkmayacağı karamsarlığı var ve gerek Biden gerekse Trump ile sonuçlanacak seçimde acil beklenti teşvikler, ancak bu yönde beklentilerin zayıflamasıyla ABD vadelileri Eylül ayına göre kazançlarının çoğunu geri verdi.
Artan pandemi ve beklenen teşviklerin henüz uygulanmaması dünya borsalarındaki satışın ana nedenleri olurken Çin ise sessiz sedasız gayet güzel bir toparlanmayla önüne bakmaya devam ediyor. Çin’de başlayan ve dünyaya yayılan bu salgında Çin şimdi en düşük vakanın olduğu yerlerden ve ekonomik göstergeler de beklenenden çok daha iyi toparlıyor. Caixin İmalat Satın Alma Müdürleri Endeksi Ekim’de 53,6 ile zirveye çıktı.
Yurt içinde ise;
Avrupa’daki karantina ve ABD seçimleri Türkiye için son derece önemli. En büyük ticaret ortağımız olan Avrupa’daki yavaşlamanın bizim için de direkt ve keskin bir yavaşlamaya neden olacağı aşikar. ABD seçimlerinde ise Biden’ın başkan olması durumunda Türkiye’ye yaptırım riski en yüksek seviyeye çıkabilir ve zaten yurt içinde hem siyasi hem de jeopolitik tansiyon oldukça yüksekken bir de yeniden ABD yaptırımının öne çıkması demek TL varlıklardaki değer kaybının da artması demek oluyor.
Temmuz sonu itibariyle yıl içi değer kaybını hızlandıran TL’de özellikle enflasyon ve faiz politikası en önemli sorun oldu. Merkezin faizden geri adım atmasıyla tırmanışa geçen döviz geçen hafta da Fransa başta olmak üzere Avrupa ile gerginliğin artmasıyla rekor kırmaya devam etti. Bugün ise yeni ayın ilk işlem gününde USD/TRY 8,41 ve EUR/TRY 9,80, Gram ise 510 TL ile rekor tazeledi.
Yurt içinde son göstergelere baktığımızda;
Ekonomik güven endeksi ve İmalat PMI beklentilerin üzerinde gelirken tarım ÜFE, İstanbul geçinme indeksi ve toptan eşya fiyatlarındaki artış ise enflasyonda hızlı bir yükselişe işaret ediyor. Ekim enflasyon verisi yarın açıklanacak, beklenti %11,90-%12,0 aralığında, ancak gerek ÜFE’deki gerekse İstanbul fiyatlarındaki artış ve kurun maliyet baskısı TÜFE’nin hane halkı tarafından bu aralıktan çok daha fazla hissedildiğini gösteriyor. Gıdadan giyime, konut kirasından enerji tüketimine kadar tüm harcama gruplarında oldukça belirgin bir fiyat artışı var. Yani resmi olarak TÜFE %12’lerde gelse de hissedilen çok çok daha ağır maalesef. (Enflasyon kalemlerindeki güncel durumu yarın verinin açıklanmasının ardından detaylı paylaşacağız)
*X/TL kurlarındaki yükseliş atakları artık teknik ötesine geçmiş durumda ve her yükselişin yeni bir rekor olduğu bu dönemde teknik ölçümleri güvenli bulmuyoruz.