ÜFE-TÜFE Arasındaki Makas Açılırken Enflasyonda Düşüş Beklemek Yanıltıcı Olacaktır

Türkiye’de Nisan ayına ait açıklanan TÜFE aylık bazda %0,89 artarken yıllık bazda da %16,59 seviyesine yükselmiş oldu. Aylık bazda en yüksek artış ulaştırma kaleminde görülürken hemen hemen tüm kalemlerde aylık bazda artış yaşandı (eğlence ve kültür ile alkollü içecekler ve tütün grubunda düşüş görüldü). Yıllık bazda ise en düşük artışın yaşandığı kalem alkollü içecekler ve tütün grubu olurken yıllık bazda en fazla artış ise ulaştırma kaleminde görüldü. ÜFE ise aylık bazda %3,92 artarken yıllık bazda %38,33’e yükseldi.

Nisan ayındaki enflasyondaki düşüşte baz etkisinin ön plana çıktığını izledik. Ulaştırma, konut ve giyim ve ayakkabı grubunun bu düşüşte ciddi bir etkisi olduğunu izledik. Artan petrol fiyatlarının ve ulaşım ücretlerinin etkisi sınırlı kalırken ulaştırma kaleminin baz etkisinin devreye girdiğini gördük. Dünya genelinde fiyat artışları bazında konut fiyatlarında Türkiye liderliği üstlenirken konut fiyat artışlarının aylık bazda artmasına rağmen baz etkisi sebebiyle enflasyonun düşmesinde etkili olduğu görülmekte. Geçen yılın aynı döneminde %6,85 yükseliş gösteren giyim ve ayakkabı harcamalarının 2021 yılı Mayıs ayında aylık bazda %1,76 olarak açıklanması enflasyondaki yıllık bazdaki düşüşü destekledi. Ancak kış mevsiminden çıkıp yaz mevsimine geçtiğimiz dönemde giyim ve ayakkabı grubunda mevsimsellik etkisinin ön plana çıkmaması ve konut fiyatlarındaki sınırlı artış görülmesinin bizi oldukça şaşırttığını söylemeliyiz. İşlenmemiş gıda fiyatlarında taze sebze ve meyve fiyatlarında ürünlerin arzında yaşanan bollaşmanın etkisiyle gıda enflasyonu hemen hemen sabit kalırken işlenmiş gıda fiyatlarında özellikle yağ fiyatlarındaki artış gıda dikkatimizi çekmeye devam ediyor. Dünya genelinde tarımsal emtia fiyatlarında artışın devam etmesi ve bu sene yurtiçinde rekoltenin azalması nedeniyle önümüzdeki aylarda gıda fiyatlarının enflasyona katkı yapmayı sürdüreceğini düşünüyoruz.

Önümüzdeki dönemde enflasyon tarafında yine gündemimizde dünya genelinde artan petrol, gıda fiyatları ön planda olmayı sürdürürken kurun birikimli etkilerinin de ön plana çıkmaya başlayacağını izleyebiliriz. Ayrıca emtia fiyatlarındaki yükseliş ve pandemi nedeniyle bazı mallarda görülen arz sıkıntıları enflasyonun küresel bazda yükseleceğini göstermekte. Dünyanın büyük ekonomilerinde hem TÜFE de hem ÜFE de görülen yükseliş oldukça dikkat çekerken bu eğilimin bir süre daha devam edeceği beklenmekte.

Bize en çok endişe veren gelişme ise TÜFE ve ÜFE arasındaki makas olmakta. Geçen ay 18,03 puan olan makas farkının bu ay 22,33’e çıkması önümüzdeki dönemde kısa vadede enflasyonun düşmeyeceğini göstermekte. Özellikle ÜFE fiyatlarındaki artışın maliyetleri üreticinin sırtına yüklendiğini bize gösterirken bu durumun sürdürülemez olduğu bir gerçektir. Kısa zaman içerisinde bu durumda üretici enflasyonunun talep enflasyonunu yukarı itmesi beklenebilir. Bu durumda kurdaki artış devam ederse veya kurun bu seviyelerde kalması yeni zamların kapıda olduğunu bize söylemekte. ÜFE grubunda ara malı fiyatlarındaki artışın devam etmesi ve yıllıkta nihai tüketici fiyatlarındaki artışın üç katı yükselmesi TCMB’nin enflasyon hesaplamasını yeniden değiştirebilir.

Düşen enflasyon oranı sonrası reel faizlerin %1,58’den %2,06’ya yükselmesi kısmi olarak bir miktar yabancı ilgisini çekebilecekken özellikle kurlarda enflasyondaki düşüşe rağmen yükselişin olması bu talebin sınırlı kalmasına yada herhangi bir talep oluşmamasına neden olabilir. TCMB heyetinin sıkı para politikasının korunacağına yönelik mesajları ve faizin enflasyonun üzerinde tutulacağına dair açıklamalar şimdilik sert hareketlerin oluşmasını önlese de önümüzdeki toplantılarda verilecek mesajlar yakından izlenecektir.

Teknik olarak baktığımızda görüşlerimiz değişmemiştir. BİST 100 endeksinin 1445-1475 seviyesini kırmadıkça satış baskısı altında olduğunu ve Usd/Try’de 8.00 bandının altına inilmedikçe yükseliş eğiliminde olduğunu görüyoruz. Özellikle 8.60’ın üzerinde kalıcı olabilecek bir kurda yurtdışı etkilerini de izlemeye başlayabiliriz. ABD 10 yıllık tahvil faizlerindeki artış beklediğimiz gibi %2.50’lara giden bir yapı oluşturursa kurlarda yeni tarihi zirve yaşama olasılığımız oldukça yüksek olacaktır.