Bu makale 23.12.2021 tarihinde İngilizce olarak yayınlanmıştır.
2021 biterken petrol piyasalarının bu yılı nasıl geçirdiğine ve hangi meselelerin fiyatlar için en önemli faktörler olduğuna bakalım.
WTI yıla 50 doların altında başladı ve yılı bitirmeye yakın 70 dolar ortalarına düşmeden önce 83 dolara kadar çıktı. Brent de benzer bir modeli izledi.
1. Pandemi
Koronavirüs pandemisi, 2021 yılında da enerji piyasalarını etkileyen ezici bir meseleydi. 2020 neredeyse kapanmalar ve kısıtlamalarla geçerken 2021’de ilgi büyük oranda ekonomilerdeki ve özellikle seyahat alanındaki toparlanmaya kaydı – ta ki bu Aralık ayına kadar.
Ekonomik toparlanma süreci düzensiz, bazı sektörler diğerlerine nazaran daha hızlı toparlanıyor. Yükselen canlanma ve büyüme anlatısına rağmen enerji piyasaları, başta Delta şimdi de Omicron sebebiyle korku ve paniğe duyarlı olmaya devam etti. ABD’deki Şükran Günü tatili sonrasında petrol fiyatlarında yaşanan ani düşüş, Omicron varyantının ortaya çıktığına dair haberlerle aynı zamana denk geldi. Bu, piyasaların hâlâ dalgalı ve virüsle ilgili korkulara karşı kırılgan olduğunun kanıtı.
2. Enflasyon
Yükselen enerji fiyatları bu yıl enflasyonun da yükselmesine katkıda bulundu ancak geçen hafta da söylediğim gibi enflasyon da enerji fiyatları üzerinde etkiliydi. 2021 biterken bunun petrol fiyatına olan etkisini göz ardı edemeyiz.
Enflasyon Omicron’a ve Avrupa ile Asya’nın bazı bölgelerinde artan kısıtlamalara ilişkin korkulara rağmen petrol fiyatlarının çok fazla düşmesine engel oldu. Ayrıca sondaj ve üretim sürecinin her aşamasında maliyetleri artırarak üreticilerin üretimi artırma kapasitesini de etkiledi.
3. Seyahat
2021’de uçak seyahatindeki rezervasyonlar arttı ve hava trafiğinin en yoğun olduğu Şükran Günü zamanında ABD’de pandemi öncesindeki seviyelere yaklaştı.
2021’de ABD’de jet yakıt teslimatı, Şubat ayıdan Ağustos ayına kadar yükseldi ve ardından Kasım ayına doğru düşüş yaşadı. Ancak 2021-2019 arasındaki fark, Kasım ayında %10,8 ile en küçük noktasına ulaştı.
Uluslararası uçuşlar yurtiçi ve kargo uçuşları kadar artmadı. Uluslararası seyahat zayıf nokta olmaya devam ediyor ve 2022’de petrol talebini etkileyebilir.
4. Benzin fiyatları
ABD’de benzin fiyatları, 2021’in ikinci yarısında büyük bir endişe kaynağı oldu. ABD’de ulusal ortalama Kasım ayında 3,42 dolar ile zirveyi gördü. Bu, bir önceki yıla göre %60 yüksekti.
Biden yönetiminin, Stratejik Petrol Rezervlerinden koordineli petrol kullanımı ile fiyatları düşürme girişimi istenilen sonucu vermedi ancak Omicron’la ilgili korkular, bir şekilde fiyatların az da olsa düşmesine yardımcı oldu.
Yine de yıl sona yaklaşırken ABD’nin benzin fiyatları, mevcut ekonomik koşullar göz önüne alındığında çoğu tüketicinin hâlâ rahat edemeyeceği kadar yüksek.
5. OPEC+
OPEC+, artan talebi karşılamak için üretimi kademeli olarak artırma çabası ile 2021 yılında petrol piyasası için önemli bir rol oynadı. Temmuz ayında Suudi Arabistan ile BAE arasında üretim artışı hızına ilişkin yaşanan çatışma nedeniyle grubun çökeceğinden korkuluyordu.
Ancak uzun müzakerelerin ardından her ay üretimde günlük 400.000 varillik artış yapılması konusunda uzun vadeli bir anlaşmaya varıldı. Yine de grup, planı gözden geçirmek ve yeniden düzenlemek için her ay toplanma konusunda anlaştığından piyasa, yeni bir anlaşmanın aylık olarak değerlendirilmesi gerekiyormuş gibi davranmaya devam etti. Sonuç olarak fiyatlar, OPEC+ toplantısının olduğu ayın başında dalgalanma eğilimi gösteriyor.
6. ABD petrol üretimi
2020 yılında üretimle ilgili en büyük sorun çok fazla olmasıydı ve üreticiler, depolama kapasitelerine aşırı yük binmesini önlemek için kesinti yapmak zorunda kaldı. EIA’ya göre ABD’nin petrol üretimi, 2020 yılında %8 ile en büyük yıllık düşüşünü yaşadı.
2021’in en büyük hikayesi ise ABD üretiminin, pek çok kişinin beklediği gibi artan talebi karşılayacak kadar artmaması oldu. ABD’li petrol üreticileri, geçtiğimiz yıllarda uygulanan “ne pahasına olursa olsun büyüme” modeline dönmek yerine bütçelerini kıstı ve petrol fiyatları yükseldikçe bu ekstra geliri, borçları ödemeye ve hissedarlara değer sağlamaya yöneltti.
ABD petrol üreti
mi 2021’ye günlük 11 milyon varil ile başladı ve petrol fiyatlarındaki büyük artışa rağmen yılı yaklaşık 11,6 milyon varil bitirdi.
Gelecek hafta, ABD üretiminde 2022 yılında neler olabileceğine göz atacağız.