Petrol piyasasında, İran’ın küresel güçlerle geçmişte yaptığı nükleer güç anlaşmasını yeniden kazanıp kazanamayacağı sorusu ham petrol fiyatlarını baskılıyor. Altın ise düşebilir, çünkü Fed’in Eylül ayında yine büyük bir faiz artışı yapabileceğine dair spekülasyonlar muhtemelen dolara değer kazandıracaktır.
İran ve Avrupa Birliği’nin, 2015’te imzalanan nükleer güç anlaşmasını yeniden yürürlüğe koyabileceğine ve böylece ABD’nin İran petrolüne uyguladığı ambargonun kalkabileceğine dair haberlerin ardından, Pazartesi Asya seansında ABD ham petrol fiyatları varil başına 90 dolarlık kritik seviyenin altına geri dönerken, Brent 95 doların altına indi.
İsrail ise, en büyük düşmanı İran’ın anlaşma sayesinde elde edeceği milyarlarca dolarlık petrol gelirini Kudüs’e yönelik yeni terör tehditleri yaratmak için kullanacağı endişesiyle, ABD’ye anlaşmayı onaylamaması yönünde baskı yaptı.
ABD’li haber portalı Axios’a göre:
“Beyaz Saray ve Dışişleri Bakanlığı hâlâ AB’nin sunduğu anlaşma taslağına İran’ın cevabını inceliyor. ABD’nin cevabını resmi olarak mı, yoksa özel olarak mı vereceği henüz bilinmiyor.“
Ancak diğer medya kanalları, Cuma günü itibarıyla üç tarafın da (İran, AB ve ABD) bir anlaşma için çalıştıklarını belirtti.
Al Jazeera’ya göre, ABD’nin değerlendirdiği teklif “anlaşmanın imzalandığı tarihte, İran’daki 17 bankaya ve 150 ekonomik kuruluşa yönelik ambargonun kaldırılmasını“ içeriyor.
Ambargoların bir anda kaldırılması, İran’ın 20 ay önce Biden yönetimiyle müzakerelere başladığı andan beri dile getirdiği bir talepti. Ancak bugüne kadar Beyaz Saray’ın bu talebe cevabı, İran’ın şimdiye kadar yaptığı uranyum zenginleştirme çalışmalarını geri alması ve nükleer bir silah geliştirmediğini kanıtlaması gerektiğiydi.
Konuyla ilgili bilgiye sahip kaynakların Al Jazeera’ya yaptığı açıklamalara göre, ABD’nin 2015’te İran ile altı küresel güç arasında imzalanan anlaşmanın yeniden yürürlüğe konmasına yönelik olarak AB’nin sunduğu teklifi ‘kabul etmesiyle’ birlikte, anlaşma 60’ar günlük iki dönemde dört aşamada uygulanacak.
Haber platformuna göre İran’a yönelik yaptırımların kaldırılması kapsamında, nükleer programını yavaşlatması karşılığında ülkenin dondurulmuş olan milyarlarca dolarlık kaynakları ile petrol ihracatı yeniden serbest hale gelecek. Bu da İran’ın hedeflediği önemli bir gelişme.
Çin’deki limanlarda, ticari kullanıma yeniden koyulmak için ABD’nin onayını bekleyen ve ‘rehin tutulan’ yaklaşık 12 – 14 milyon varillik İran ham petrolü bulunuyor. Washington’ın uygulamaya koyduğu ambargoyla birlikte İran’ın Güney Kore’deki bankalarda dondurulmuş olan bekleyen yaklaşık 7 milyar doları da serbest kalabilir.
Daha da önemli olarak, Al Jazeera dışında CNN de İran’ın ABD’nin İran Devrim Muhafızları’nı ABD Dışişleri Bakanlığı takip listesinde bir terör örgütü olarak göstermeyi bırakması yönündeki talebini geri çekti. Ambargonun bir anda kaldırılması gibi bu talep de, İran’ın bugüne kadar taviz vermediği ve bu yüzden anlaşmanın yeniden yürürlüğe konmasını engelleyen bir faktör olmuştu.
Biden yönetiminden bir yetkili, CNN’e şöyle konuştu:
“Metnin mevcut versiyonunda, bu talep bulunmuyor. Bu yüzden eğer bir anlaşmaya yaklaştıysak, sebebi bu.“
ABD ham petrolü West Texas Intermediate, Pazartesi TSİ 10:00 itibarıyla 1,60 dolar, ya da %1,8 düşüşle 88,44 dolar seviyesindeydi. WTI geçtiğimiz haftayı %1,43 düşüşle tamamlamıştı.
Brent ise 1,69 dolar, ya da %1,7 düşüşle 95,09 dolara geriledi ve seansın en düşük seviyesi 94,88 dolardı. Küresel petrol geçtiğimiz haftada %1,5 değer kaybetmişti.
SKCharting.com’dan Sunil Kumar Dixit’e göre, önümüzdeki haftalar içinde bir kırılma yaşanması ve geniş çaplı satışların başlaması durumunda WTI 77 dolara kadar gerileyebilir.
“Yeni işlem haftasında, WTI 92,80 dolardaki 50 haftalık üssel hareketli ortalama ile 93,70 dolardaki 5 haftalık üssel hareketli ortalamanın birleşim bölgesinde bir engelle karşı karşıya.“
“Eğer bu bölge başarıyla aşılırsa, 96,47 dolardaki %50 Fibonacci seviyesinin hızlı bir testine tanık olabiliriz. Bu %50 ve %61,8’lik Fibonacci düzeltme bölgesi genellikle kısa vadeli trend tersine dönüşüne yardımcı olur.“
Dixit 96,47 dolar üzerinde güçlü bir momentumun, petrolün 104,50 dolara doğru kısa vadeli bir sekme yapacağı bir senaryoyu getirebileceğini söyledi.
“Yukarı yönde çıkışın sürdürülememesi ya da 93,70 – 96,47 dolar bölgesinden reddedilmesi ise, aylık orta Bollinger bandı olan 80,90 dolar ile 100 haftalık basit hareketli ortalamanın bulunduğu ve %78,6 Fibonacci seviyesi olan 77 doları gündeme getirebilir.“
ABD’de karışık gelen ekonomik verilerin resesyonun giderek derinleşeceği mi, yoksa Fed’in yine büyük faiz artışları yapması sonucunda doların güçleneceği mi sorularını ortaya çıkarmasıyla birlikte altın fiyatları ortalama olarak %0,5 civarında geriledi ve geçtiğimiz haftadaki %3’lük düşüşü devam ettirdi.
New York COMEX’teki Aralık altın vadeli işlem kontratı 10,10 dolar, ya da %0,6 düşüşle ons başına 1.752,80 dolardaydı. Aralık altın kontratı geçtiğimiz hafta neredeyse 53 dolar, ya da %2,9 değer kaybetti.
Bazı tacirlerin vadeli işlemlere kıyasla daha yakından takip ettiği spot külçe fiyatı ise 7,36 dolar, ya da %0,4 düşüşle 1.739,70 dolara geriledi.
Geçtiğimiz haftaya kadar yaşanan dört haftalık yükseliş hem COMEX’taki altın kontratlarına, hem de spot altına 21 Temmuz’daki 1.680 dolar civarındaki düşük seviyelerden yaklaşık 120 dolar, ya da %7 kazanç sağlamıştı. Sarı metal 10 Ağustos’ta neredeyse 1.825 dolarda pik yaptı.
Ancak şimdi altında düşüş süreci başladı. Asıl soru, fiyatın ne kadar düşebileceği. Şaşırtıcı bir şekilde, hem grafik sinyalleri, hem de temel analistlerinin görüşleri gerilemenin çok büyük boyutlu olmayacağı yönünde.
Bunun sebebi, ABD’den gelen güçlü verilerle ilişkili enflasyon dinamiği. Nihayetinde, altın en ciddi yatırımcılardan bazıları için enflasyona karşı bir koruma aracı, ancak Ağustos 2020’de 2.100 dolar üzerinde gördüğü rekor zirvelerden bu yana bu ününün hakkını veremedi.
SKCharting.com’dan Dixit, aşağı yönü momentumun zayıflamaması durumunda altındaki düzeltmenin 1.708 dolara kadar uzayabileceğini söyledi:
“Üst üste beş günlük keskin ve tek taraflı satışların sonucunda, altın bu hafta 62 dolar kaybetti ve günlük Stokastik değeri 2/8’de aşırı satış göstererek bir geri sekmeye işaret ediyor. Bu geri sekme ya %50 Fibonacci seviyesi 1.744,34 dolardan, ya da 1.729,34 dolara kadar uzayacak düşüş sonrasında yaşanacaktır.“
“1.729 doların altına bir kırılma daha derin bir düzeltme ve 1.708 doların yeniden testini getirir.“
Yatırımcılar bu hafta, Fed Başkanı Jerome Powell’ın merkez bankasının her yıl Wyoming, Jackson Hole’da düzenlediği konferansında yapacağı konuşmaya faiz oranlarında izlenecek yöne dair ipuçları için odaklanacak.
Powell’ın konuşması piyasaları sarsabilir, ABD hisselerindeki ralli de yavaşlama işaretleri gösteriyor. Bir resesyon ihtimaline dair korkular devam ederken, ABD’den gelecek ekonomik veriler de yakından takip edilecek. Euro Bölgesi ve İngiltere’den gelecek PMI verilerinin ise iş aktivitesinde yavaşlamanın arttığını göstermeleri bekleniyor. İşte haftanın başlangıcında piyasalara dair bilmeniz gerekenler:
Fed son 40 yılın en yüksek seviyelerinde seyreden enflasyonla mücadele kapsamında, Mart ayından bu yana faiz oranlarını 225 baz puan artırdı.
Fed üyeleri enflasyonla mücadelenin bir süre daha devam edeceğini tekrar tekrar dile getirerek, enflasyonun zirveyi gördüğüne ve merkez bankasının yumuşayabileceğine dair beklentileri yanlışladı. Bu beklentiler hisselerin yükselmesine yardımcı olmuştu.
Geçtiğimiz hafta yayımlanan Fed toplantı tutanakları, Eylül ayında yapılacak faiz artırımının boyutu henüz kesin olmasa da, üyelerin enflasyon baskılarının hafiflediğine dair önemli bir kanıt görmediklerini gösterdi.
Powell yatırımcılara muhtemelen, Eylül ayındaki toplantıda ne boyutta bir faiz artırımının yapılacağına karar verilene kadar bir enflasyon raporu ve bir istihdam raporu daha görüleceğini hatırlatacak.
Yeni işlem haftası için ekonomik takvimde Temmuz ayı kişisel gelir ve harcamalar verileri yer alıyor. Kişisel harcamalar aynı zamanda, Fed’in tercih ettiği enflasyon ölçütü olan kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksini içeriyor.
Haziran’a kadarki 12 ayda, KTH fiyat endeksi %6,8’le Ocak 1982’den bu yana en büyük artışını kaydetti.
Diğer veriler arasında, ilk olarak %0,9’luk bir daralma gösteren ikinci çeyrek GSYİH’de yapılacak revizyon var.
Aynı zamanda Temmuz ayı dayanıklı mal siparişleri, ilk işsizlik maaşı başvuruları ve PMI verileri de yayımlanacak. Yeni ev satışları verileri de, soğumakta olan konut piyasasına ışık tutacak.
Açıklama: Barani Krishnan her piyasaya yönelik analizlerine çeşitlilik katmak adına kendine ait olmayan görüşlere de yer verir. Tarafsızlık için, zaman zaman zıt görüşler ve piyasa değişkenleri sunar. Kaleme aldığı emtia ve menkul kıymetlerde bir pozisyona sahip değildir.