Ekonomi Gündemi: Borç, Enflasyon, Bütçe, Cari Denge, Fed, İşsizlik, Sanayi

7-11 Ağustos haftasında; Haziran ayında kur artışlarına bağlı olarak inşaat maliyetlerinde ve merkezi yönetim borç stokunda artış, Kurban Bayramı etkisiyle perakende satışlarda artış, sanayi üretiminde yataya yakın bir seyir, cari işlemler dengesinde ise düşük de olsa pozitif bir rakam göreceğiz (TL için nötr).

Haziran ayı dış ticaret endekslerinde birim fiyatlara odaklanacağız. Enerji fiyatlarındaki artış ithalat birim fiyatlarını yukarı baskılayacak (Yİ-ÜFE’de yukarı yönlü baskıya sebep olacağından reel bazda sanayi sektörü cirosu için negatif). Küresel ihracattaki daralma Türkiye’nin ihracat birim fiyatlarında yukarı yönü sınırlıyor.

Fed guvernörü Bowman’ın açıklamaları ve artış beklenen ABD enflasyon verileri Fed’in 20 Eylül toplantısı öncesi ipuçları verecek. ECB’nin faiz artırmayacağı beklentisi ve olumlu ABD verileri ABD dolarını destekleyebilecek ana etkenler.

Detaylar…

7 Ağustos 2023, Pazartesi

Temmuz Ayı Hazine Nakit Dengesi - Hazine ve Maliye Bakanlığı

Haziran ayında son 12 aylık toplam Hazine nakit dengesi 678,7 milyar TL açık verirken, Hazine nette 668,9 milyar TL borçlanırken, Hazine’nin TCMB’de bulunan banka hesabından nette 153,1 milyar TL kullanım gerçekleşti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Fed Guvernörü Michelle Bowman'in Konuşması - federalreserve.gov

ABD Merkez Bankası (Fed) Para Politikası Komitesi’nde oy verme hakkı bulunan Bowman, politika faizinin 25 baz puan artırıldığı Temmuz ayı toplantısından önce, tarihi yüksek seviyelerdeki enflasyonun yavaşlamasına rağmen kalıcı bir şekilde düşmesi adına faiz artırımlarının gerekli olduğunu ifade etmişti. Temmuz ayı toplantısı sonrasında Fed Başkanı Powell resesyon riskinin olmadığını, ancak gerektiği takdirde faiz artırımından çekinmeyeceklerini ifade etmişti. Bowman’dan gelecek sinyaller Powell’ı destekleyici yönde olabilir.

Kaynak: Turkey Data Monitor

8 Ağustos 2023, Salı

Temmuz Ayı Merkezi Yönetim Borç Stoku - Hazine ve Maliye Bakanlığı

Haziran ayında merkezi yönetimin toplam 5,6 trilyon TL büyüklüğündeki borcunun 1,8 trilyon TL’lik kısmı TL cinsinden, 3,8 trilyon TL’lik kısmı döviz cinsindendir. Toplam borcun %73’ü sabit faizli, %20’si değişken faizli, %7’si TÜFE’ye endekslidir. Temmuz ayında döviz kurundaki artışın sürmesi merkezi yönetimin borç stokunu yukarı çekecektir.

Kaynak: Turkey Data Monitor

10 Ağustos 2023, Perşembe

ABD Temmuz Ayı Tüketici Fiyat Enflasyonu - bls.gov

2023 yılı Haziran ayında ABD’de tüketici fiyatları aylık %0,2, yıllık %3 artış kaydetmiş; çekirdek TÜFE yıllık %4,8 artış kaydetmişti. Temmuz ayı PMI verileri ABD’de özellikle hizmet sektöründe ücret artışlarının çıktı fiyatlarına yukarı yönlü baskı yaptığına dikkat çekmişti. Tradingeconomics.com beklentilerine göre TÜFE’de aylık %0,2, yıllık %3,3 artış bekleniyor. Manşet enflasyon Haziran 2022’de yıllık bazda %9,1’e, çekirdek enflasyon Mart 2022’de yıllık %6,4’e yükselerek 2000’li yılların zirvesini gördü. Mart 2022 ile birlikte Fed’in faiz artırım patikasına girmesinin etkisiyle enflasyon düşüş trendine girdi. Manşet enflasyonun yavaşlamasına rağmen çekirdek enflasyondaki yapışkanlık Fed’in temkinli kalmasına sebep oluyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Haziran Ayı Sanayi Üretim Endeksi - TÜİK

Mayıs 2023’te sanayi üretimi aylık %1,1 artış kaydetmiş, yıllık bazda değişim ise %0,2 düşüş yönde gerçekleşmişti. Haziran ayında otomotiv sektörü üretimindeki düşüşün sanayi üretimini aşağı doğru çekmesini, yatırım mallarındaki kapasite kullanım artışının ise sanayi üretimini desteklemesini bekliyoruz.

Kaynak: TÜİK

Haziran Ayı İş Gücü Verileri - TÜİK

Mayıs 2023’te mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı %9,5 seviyesinde gerçekleşmiş, erkeklerde %7,7 iken kadınlarda %13 olarak tahmin edilmişti. 15-24 yaş grubunu kapsayan genç işsizlik oranı %17’ye, iş bulmaktan umudunu kesenlerin (atıl işgücü) oranı da %22,5’e geriledi.

Kaynak: TÜİK

Haziran Ayı İnşaat Maliyet Endeksi - TÜİK

Mayıs 2023’te inşaat maliyet endeksi yıllık %47,95, aylık %0,54 artış kaydetmişti. Haziran ayında dolar/TL kurundaki %25’lik artışın özellikle malzeme fiyatlarını sert yukarı çekmesi kaçınılmaz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

11 Ağustos 2023, Cuma

ABD Temmuz Ayı Üretici Maliyet Enflasyonu (ÜFE) - bls.gov

2022 yılında ABD’de %12’lere yaklaşarak 2000’li yılların rekorunu kıran ÜFE, Haziran 2023’te yıllık %0,1’lik artışa kadar yavaşladı. ÜFE’nin Temmuz ayında aylık %0,2, yıllık %0,7 artması bekleniyor. Nitekim Temmuz ayı PMI verileri hizmet ve imalat sektörlerinde üretici maliyetlerinin bir önceki aya göre yavaşlayarak arttığına işaret ettiğini ekleyelim.

Kaynak: tradingeconomics.com

Haziran Ayı Ödemeler Dengesi - TCMB

2023 yılı Mayıs ayında 7,9 milyar dolar cari açık verilmişti, 2023 yılının ilk 5 ayında toplam 37,7 milyar dolarlık cari açık kaydedilmiş, resmi rezervler 39 milyar dolar azalmıştı. Öncü verilere göre Haziran ayında bir önceki aya göre net turizm gelirlerinin 1,2 milyar dolar artması, dış ticaret açığının ise 7,4 milyar dolar azalmasına bağlı olarak cari işlemler açığı 0,7 milyar dolar fazla verebilir.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Haziran Ayı Dış Ticaret Endeksleri - TÜİK

Hizmet ticaretini kapsamayan dış ticaret endekslerine göre; 2023 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre ihracat birim fiyatı %2,4, ithalat birim fiyatı %0,2 azaldı. Aynı dönemde ihracat hacmi %14,8, ithalat hacmi %22 arttı. İhracat birim fiyatının ithalat birim fiyatına bölünmesiyle hesaplanan dış ticaret haddi ise %88,7’den %86,8’e geriledi. Haziran ayında dış ticaret verileri ihracat ve ithalatta düşüşe işaret etmişti. Benzer seyri miktar endekslerinde de göreceğiz.

Kaynak: TÜİK

Haziran Ayı Perakende Satış Endeksi - TÜİK

2023 yılı Mayıs ayında perakende satış hacmi aylık %2,1, yıllık %28,4 artış kaydetmişti. Haziran ayında tüketici kredi artış hızında yavaşlama, kredi kart harcama hızında ise yatay seyir perakende satışlarda yavaşlatıcı etki yaratabilir. Öte yandan Haziran ayı iktisadi yönelim istatistikleri, imalat sektöründe iç piyasa siparişlerinin bir önceki aya göre arttığına işaret etmişti. Bunda elbette Kurban Bayramı tatili etkisi var. Temmuz ayı raporuna göre iç piyasa siparişleri yavaşlayan bir hızda arttı. Zamlar ve döviz kurundaki sert artış, satın alımları öne çekti.

Kaynak: TÜİK

Haziran Ayı Ciro Endeksleri - TÜİK

2023 yılı Mayıs ayında yıllık sanayi sektörü ciro endeksi yıllık %34,9, inşaat ciro endeksi %102,8, ticaret ciro endeksi %58,8, hizmet ciro endeksi %62,3 artmıştı. Yİ-ÜFE artışı ile karşılaştırıldığında sanayi sektöründe ciro artışının enflasyonun gerisinde kaldığını görüyoruz.

Kaynak: Turkey Data Monitor

Orijinal Makale