Rusya’nın Ukrayna topraklarını işgal etmeye devam ederken Batı’dan da ekonomik yaptırımlar artıyor. Çok uluslu şirketlerden de Rusya’ya ambargolar geliyor. Süreç ağırlaştıkça piyasalardaki bozulma da derinleşiyor. Endeksler düşüşte, petrol, altın, dolar ve kıymetli metallerle emtia grubunda zirve seviyeler görüldü.
Hiç kuşkusuz en önemli hareket petrolde yaşanıyor. Üretimde büyük paya sahip Rusya’nın saldırıdan vazgeçmemesi ve yaptırımların da giderek artması fiyatları yükselttikçe yükseltiyor. Dün günlük yükseliş %10’u buldu ve brent petrol bugün 115 doları gördü. Sene başı yükseliş oranı %43 oldu.
Brent ve ham petroldeki fiyat hareketine daha detaylı baktığımızda;
Uzun vadedeki görünün 2007 – 2008’deki dalgalanmaya benziyor. Biraz daha yakın vadeye baktığımızda ise salgından bu yana yaşanan yükselişin jeopolitik risklerle Şubat’ta nasıl arttığını görüyoruz.
Petrolde bugünlerde savaş fiyatlaması var, fakat asıl hikaye yani pandemiden sonra yaşanan yükselişin sebebi arz – talep uyumsuzluğu. Bu sorun çözülmemişken şimdi de savaş nedeniyle fiyatların artması nihai sonuç olarak enflasyonu veriyor.
Petrol fiyatlarındaki her yükseliş küresel enflasyonun daha da artması anlamına geliyor. Artan enflasyona karşı ekonomilerin alacağı önlemler elbette hissedilmesi ve geçicilik noktasında önemli. Ancak küresel görünüm ortada: Ekonomiler salgındaki kaybı tamamen silemedi, istihdam piyasası iyileşmedi, maliyet ve talep enflasyonu artırmaya devam ediyor, gelir ile harcamalar arasındaki makas da açılıyor. Ülkelerin ekonomik büyümelerinde azalma var ve enflasyonun Şubat gelişmeleri nedeniyle yılın ilk yarısında yüksek kalması bekleniyor. Bu da birçok ekonomide stagflasyon riskini canlı tutuyor.
Petrolde 100 – 115 dolar aralığını beklediğimizi belirtmiştik ve fiyat bugün bu aralığın zirvesine çıktı. Piyasalardaki belirsizliğin devam etmesi fiyatların da yükselmesi anlamına geliyor ve 115 dolar üzerinde Eylül 2008 zirvesi olan 130 doları izleyeceğiz. Önemli olan nokta düzeltmeler. Eğer riskler azalır ve fiyatta gevşeme olursa 100 – 97, 35 dolar aralığını izleyeceğiz. Fakat asıl önemli bulduğumuz seviye ise 91,75 dolar ve bu seviye korundukça petrolde bugünkü seviyelerin üzerine doğru trend devam edebilir.
Bir diğer önemli hareket EUR/USD paritesinde görüldü. Parite bugün 1,1060’a gerileyerek 28 Mayıs 2020 sonrası en düşük seviyeye geriledi. Son 22 ayın en düşük seviyesine inen paritede Haziran sonrası düşüşleri yakından izledik ve daha önceki analizlerimizde de 1,1170 desteği sonrasının hızlı satış bölgesi olabileceğini belirttik. Kısa vadeli grafikte 11,70 altı deneme önemli. Uzun vadeli görünüme baktığımızda ise 1,0985 seviyesi düşüş kanalı içindeki hareket açısından önemli. 1,1170 – 1,0985 desteklerini izlemeye devam edeceğiz.
Paritede jeopolitik riskler dışında konuşulması gereken Fed ve ECB olasılıklarına baktığımızda;
Piyasalar iki merkez bankasının da savaş nedeniyle yılın ilk yarısında hızlı adım atmayacağı görüşünde. Öyle ki %80’leri aşan 50 baz puan beklentisi %8’e düştü. Piyasalar Fed’den Mart ayında 25 baz puan bekliyor. ECB için de bu yıl içindeki olası tek faiz beklentisi de şimdilik rafa kalktı. Yazımızın başından itibaren enerji, emtia ve gıda fiyatlarındaki zirvelere, bu yükselişlerin enflasyonu artıracağına vurgu yaptık. Euro Bölgesi için de ABD için de enflasyonda zirve görülmüş değil ve hatta Mart – Nisan oranlarının yüksek gelmesi bekleniyor. Peki, merkez bankaları yüksek enflasyona karşı nasıl bir savunma geliştirecekler? Fed için 25 ya da 50 baz puanlık başlangıçtan ziyade bilançonun ne zaman ve ne oranda küçültüleceği önemli. Dolayısıyla jeopolitik risklerin dengeleri daha bozacağı süreçte enflasyona zaman vermek doğru olmayacaktır.
Altın cephesinde jeopolitik risk fiyatlaması 1.876 – 1.965 aralığında bir işlem bölgesi yarattı. Rusya’nın altın hissesi satması ve hızlı yükselişin ardından gelen satışla fiyat biraz gerilese de 1.900 dolar tabanı henüz korunuyor. Kısa vadede 1.918 doları direnç olarak görüyoruz ve eğer haftalık kapanış bu direnci aşarsa yeniden 1.965 dolara doğru alım devam edebilir. Biraz daha geniş perspektifte 1.876 dolar üzerini güçlü alım bölgesi olarak izliyoruz ve haftalık kapanışlar bu seviye üzerinde kalırsa orta vadede 1.020 dolar direnci söz konusu olabilir.
Jeopolitik riskler öncesinde Fed başta olmak üzere para politikalarının etkisinin belirgin olacağı bir yıl bekliyorduk ve altında da bu nedenle düşüş tahmin ediyorduk, fakat dengeler tamamen bozuldu. Artık 1.876 dolar civarındaki oynaklığı ve haber akışını izliyoruz.
USD/TRY kurunda geçen haftaki tepki sonrası fiyat yeniden 13,80’lere gerilese de yavaş ama yukarı yönlü bir hareket var. Dünkü yazımızda enflasyon riskine değindiğimiz için ayrıca yazmayacağız. Kurda 14,80 kırılmadıkça fiyatlama aralığının daha sakin olduğunu söyleyebiliriz. Ancak hem dış etkenler hem içeride yüksek enflasyon ve para politikası nedeniyle kurda yükselişlerin kendisini göstermesini bekliyoruz.
