Geçen haftayı 13,88 seviyesinde kapatan USD/TRY kuru bugün günün ilk yarısında 14,50'ye yükseldi. Günlük yükseliş oranı %4 ve fiyat yeni bir rekor seviyeye çıktı. EUR/TRY 16,32, GBP/TRY 19,17 ve CHF/TRY 15,67 ile zirveyi gördü.
Dolar kurunun bu yılki yükseliş oranı %93! Seneye 7,40'lı seviyelerde başlayan fiyat şu anda 14,40'larda ve daha yıl bitmiş değil. Bu hızlı yükselişin devam etmesiyle yıllık oran %100 üzerine çıkabilir.
Türk lirasındaki kan kaybının hızlanmasının en büyük nedeni, gerek Hazine gerekse Merkez Bankası ve Cumhurbaşkanı tarafından gelen açıklamalar. Israrla şu anda uygulanan ve adına Yeni Ekonomi Politikası denilen yöntemin getirisinin yüksek olacağına inanılıyor. Fakat piyasalar kesinlikle bu yöntemin getiri sağlayacağını düşünmüyor ve daha kötüsü enflasyondaki bozulmanın kontrol edilemeyecek duruma gelebileceği düşünülüyor. Bir diğer olumsuz düşünce ise enflasyondaki yükselişin ardından merkezin yüksek oranlı bir faiz artışı yapmak zorunda kalacağı düşüncesi. Dolayısıyla bu evreye gelene kadar da kur ve enflasyonda hızlı atakların süreceği düşünülüyor.
Bu beklentiler kimilerine göre doğru, kimilerine göre fırsatçılık, kimilerine göre ise yanlış. Şu anda uygulanan para politikasını da Hazine ve siyasi taraftan gelen açıklamaları da doğru bulmuyoruz. Neden? Çünkü, yanlış zamanda yanlış bir politika uygulanıyor ve bunu bir savaş gibi göstermek de durumu kokutucu hale getirmekten başka bir şey değil.
Dünyada en yüksek enflasyon ve en yüksek faiz oranlarına sahip ülkelerdeniz, ki artık krizden hali kalmamış ülkeleri çıkarınca risk primi de en yüksek ülkeyiz. Neden bu durumdayız? Çünkü yıllardır anlatmadan, anlaşılmadan, doğru olmadan uygulanan bir para politikası içindeyiz. Biz bu durumun neticelerini bu yüksek oranlarla yaşarken bu yıl ise dünya enflasyona yenik düşmüş durumda ve biz ısrarla bu süreci daha riskli hale getirecek politikalar uyguluyoruz. Durumun zorlaşacağı bilindiği için de adına Kurtuluş Savaşı ve Ekonomik Mücadele gibi ifadeler ekliyoruz. Yani her açıklama korkuyu da belirsizliği de artırıyor. Buna bir de her gün artan fiyatları ekleyince nasıl TL varlıklara güvenilebilir? Bahsettiğimiz durum başka bir ülkede yaşandığında belki daha objektif bakabiliriz ve o ülkeye yatırım yapmanın risk olduğunu da o ülkede yaşayanlar için zor bir sürecin söz konusu olduğunu söyleyebiliriz. Ama biz bu duruma maruz kaldığımızda, yüksek faiz olmaz, TL'de kalınmalı gibi yönlendirilmelere tanık oluyoruz. Nerede yaşarsanız yaşayın o ülkede siz emeğinizin karşılığının her gün eridiğini görüyorsanız elbette alternatif ararsınız.
2022'de Fed tarafından nasıl bir politikaya geçileceğinin yol haritasını bu hafta göreceğiz. Son enflasyonun ardından Fed'in daha sıkı adımlar atması bekleniyor ve bu yöndeki her açıklama diğer ülkeleri de harekete geçirecektir. Bu yıl zaten birçok ülke faiz artışına başladı, özellikle Brezilya ve Rusya gibi takip edilen ülkeler ise daha garantici davranmayı seçti. İlk çeyrekte Fed'in varlık alımlarının azaltımını tamamlaması bekleniyor.
Merkez Bankasının da bu hafta toplantısı olacak ve Kavcıoğlu'nun faiz indirimi için çok alan kalmadı açıklamasına karşın piyasalar Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın faizler daha da düşecek açıklamasını dikkate alıyor. Bu nedenle yılın en az %14 faiz oranıyla bitirilmesi bekleniyor. Enflasyonun ise bu yıl %23'ü aşması bekleniyor. Oysa Merkez Bankası yılın ilk sunumunda enflasyonun yıl sonunda %9,4 olması bekleniyordu. Son raporda ise beklenti %18,4 olarak revize edildi ve Kasım enflasyon oranı %21,31. Bu denli yüksek bir sapmanın olması basiretli davranılmadığını gösteriyor.
Öngörülebilirlikte hata yapılabilir ya da yanılma payı elbette olabilir, fakat duruma sebep olan şeyi görüp ona göre davranmak gerekir. Eğer enflasyonu küresel etkenlerden çok döviz ve faiz adımları etkiliyorsa ve bu etkenler direkt merkezin adımlarıysa yanılma kabul edilemez, revizyon da ciddiye alınamaz. Yeni politika ile kendimizle savaşıyoruz ve bunun kazananı nasıl olabiliriz ki?..
*Dolar kurunda 13,95 rekoru sonrası Merkez Bankası bu seviyelere yakın yerlerde müdahalede bulundu, ancak bugün fiyat oldukça kısa sürede 14,50'ye çıktı ve merkezden bir müdahale gelmedi. Merkezin 3 müdahalesi de fiyatta etkili olamamıştı. Şimdi ise 14,0 eşiği de aşıldı ve maalesef ki beklenen faiz indirimiyle beraber 15,0 seviyesi yeni psikolojik seviye olarak izleniyor. Yaşanan süreç fiyatta teknik bir analize imkan vermiyor, değerli okuyucularımıza sadece yüksek oynaklık nedeniyle işlem aralıklarını geniş tutmanın faydalı olabileceğini söyleyebiliriz.
