2022’ye 1.857 puandan başlayan BIST 100 yıl içi en düşük seviyeyi 1.824 puan ile 24 Şubat’ta Rusya - Ukrayna savaşının başlaması ile gördü.
25 Şubat - 21 Nisan arasında oldukça hızlı bir yükseliş yaşandı ve endeks 2.560 puanla zirveyi gördü.
Temmuz’da ise daha önce görülmemiş hızda bir yükseliş başladı ve endeks Temmuz - Eylül döneminde 2400 puandan 3700 puana çıktı.
Üçüncü ralli ise Ekim ayında başladı ve endeks 3.100 puandan 5.555 puana çıkarak rekor üstüne rekor kırdı.
Endeksin TL bazındaki yükselişinin yanında dolar bazındaki performansına da bakmak gerekiyor:
Şubat’ta 130 ile yılın en düşük seviyesi görüldü.
Nisan’da 174 seviyesi görüldü.
Nisan - Temmuz dönemindeki düşüşte 137 seviyesinden başlayan yükselişle Eylül’de 203 görüldü ki bu seviye Mart 2021’de Merkez Bankası Başkanı Ağbal’ın görevden alınması sonrası görülen en yüksek seviye oldu.
Eylül - Ekim arası yaşanan düşüşte 165 seviyesinden başlayan yeni yükselişte bu hafta 296 seviyesi görüldü. Bu, Mart 2018 sonrası zirve oldu.
Endekste tarihi zirveler 499 dolar ile 2007'de ardından 506 dolar ile 2010'da ve 2013'te de 508 dolar ile görüldü.
Bu yıl içinde %190 oranındaki muazzam yükselişin detaylarına da bakmak gerekiyor. Önce yabancı yatırımcının oranına bakalım:
Tarihsel grafikte 2005 ve sonrası yer alıyor, ancak kaynaklarda 2004’te %50’nin altının görüldüğü biliniyor.
*Kaynak: Matriks
2005 ve sonrasını incelediğimizde en yüksek seviye %72 ile 2007 yılına ait. 2009-2020 döneminde ise en düşük %61 en yüksek %66 görülüyor. Aralık 2019’da %60’ın altı kısa süreli görüldükten sonra Ocak’ta yine %65 oluyor, fakat asıl düşüş dönemi Şubat 2020 itibarıyla başlıyor. Yani pandeminin etkisini piyasalarda ilk olarak gösterdiği dönem. Hatırlarsak dünya borsalarında sert kayıplar yaşanmıştı. Ancak BIST100’de yabancı payının giderek azalmasında önemli birkaç başlık var. Bunlar:
İlk dönemler için elbette ki küresel belirsizlik. Kapanmalar, artan tedarik sorunları ve yavaşlayan ekonomiler yatırımcıların risk iştahını azalttı.
TL’ye olan endişeleri de yabana atmamak gerekir. 2018’deki büyük kaybın tekrar edeceği ve en önemlisi bunun iç politikalardan kaynaklanacağı düşünülüyordu. Haksız da olunmadı. Görevden almalar, para politikasında kısa süre içinde değişikliğe gidilmeler, seçimler vs hepsi TL’nin canını yaktı.
2022 yılına geldiğimizde yabancının oranı %29 ile rekor düşük seviyeye indi. Zaten düşüktü ama sene başındaki %40’a göre de hızlı bir kayıp yaşandı. Bu yılki düşüşte yurt içindeki para politikasının dünyadan ayrışması, enflasyon, faiz gibi etkenler ve 2023’te yapılacak ama tarihi belli olmayan yani yine bir belirsizlik yaratan seçimler, TL’yi desteklemek için alınan tedbirlerin olası sermaye kontrolü endişesini artırması gibi, yani hem siyasi hem ekonomik süreçten kaynaklanan bir kayıp var.
Gelelim borsadaki seviyelere;
TL bazında rekor dolar bazında da son yılların en yüksek seviyesine çıkan endekste katkı yerli yatırımcıdan geliyor. Yerli yatırımcı sayısı son bir yılda %40 arttı, bunun sebebi elbette ki enflasyon. Yani enflasyon karşısında hiçbir yatırım aracı getiri sağlamıyor, faizler de düşükken küçük yatırımcı borsadan kazanç sağlamaya çalışıyor. Kazanan ya da kazanmaya noktası ayrı. Burada dikkat çekmek istediğim nokta ilginin nedeni.
Teknik seviyelere baktığımızda;
Çok güçlü temel gerekçelere dayanmayan bu rallideki yükselişte bir zirve ya da direnç noktası paylaşamıyorum. Sadece teknik olarak geri çekilmelerdeki dirayetin yaratabileceği yükselişten bahsedebilirim. Bu noktada kısa vadede 5.200 ilk destek, fakat asıl önemli seviye 4.700 puan.
Bu yılki yükselişi incelediğimizde 4.000 puan zaten hareketli ortalama noktası ve orta vadeli işlemler için önemli bir seviye.
Son olarak uzun vadeli görünüme bakmak gerekir. Endeksin son yıllardaki ortalaması olan 850 puan 2020’de kırıldı. Ardından 1.400 puandan başlayan yükseliş 2.400 puan sonrası 3.200’ün de aşılmasıyla hızına hız kattı.
Dayanak noktasında ikna olamadığım yatırım kaynakları için çok fazla bir şey söylememeyi tercih ederim. Endeks için temel noktada dayanaklarım zayıf, teknik noktada ise kısa vadede 4.700 puan üzerinin güçlü göründüğünü belirtebilirim.