Darrell Delamaide
Christine Lagarde, Mario Draghi'den Avrupa Merkez Bankası başkanlığı koltuğunu aldığı zaman ellerini sadece dolu değil, aynı zamanda bağlı da bulabilir.
Draghi ve Merkez Bankası yönetim kurulundaki 24 üye, Haziran başında Vilnius'ta gerçekleştirdikleri toplantıda parasal teşvik planları konusunda sözlerini saklamamıştı.
Toplantının konumu nedeniyle olağandan geç bir şekilde Perşembe günü yayınlanan tutanaklara göre, artan belirsizliğin kurulun "fiyat istikrarı hedefine ulaşabilmek için gerekli gördüğü tüm araçları kullanarak para politikası duruşundaki gevşemeyi ilerletmeye hazır olması gerektiği" anlamına geldiği "büyük bir kısım" tarafından kabul edildi.
İnsanların kafasında bir şüphe bırakmamak amacıyla: "Değerlendirilen potansiyel tedbirler arasında yönetim kurulunun sözle yönlendirmesini sürdürerek güçlendirmek, net varlık alımlarına yeniden başlamak ve faiz oranlarını düşürmek var."
Ek Tedbirler
Yakın geleceğe yönelik bu bakış, Haziran toplantısında alınan tedbirlerin üzerine geldi. Kurul faiz oranlarını yükseltme tarihine yönelik yönlendirmesini uzatarak 2020 ortasına çekti, parasal gevşemeyi aynı seviyede sürdürebilmek için tahvil gelirlerini yeniden yatırımda kullanacağını onayladı ve hedeflenen uzun vadeli yeniden finansman faaliyetlerindeki faiz oranlarını (bir önceki dönemdeki seviye kadar olmasa da) çok uyumlu seviyelere çekti.
Tutanaklarda ayrıca İrlanda Merkez Bankası eski başkanı olan ve Haziran başında baş ekonomistlik görevini alan Philip Lane'in etkisi açıkça görüldü. Ekonominin analizi, büyüme tahminlerindeki düşüşün değerlendirilmesi, faiz oranlarını negatifte tutmaya yönelik savunma ve Haziran toplantısına bir tedbir paketi sunma gibi birçok konuda söz alan "Bay Lane", tutanaklarda tam on üç kez geçti.
Önemli Bir Rol
Bir ekonomist olmayan ve daha önce merkez bankası tecrübesi bulunmayan Lagarde'ın Kasım'da başa gelecek olmasıyla birlikte, baş ekonomist rolünün Wim Duisenberg'in altında görev yapan Otmar Issing'den bu yana hiç olmadığı kadar önemli bir hale geleceği açık.
Hatta, dünya çapında merkez bankalarının ısrarla düşük kalan enflasyon ve parasal teşviklerin zayıf etkileri karşısında bir bakıma yardıma muhtaç, hatta şaşkın bir şekilde kaldığı düşünülürse, dünyanın en önemli iki merkez bankasının – FED ve AMB – para politikası yerine siyaset dünyasına daha aşina olan hukukçulara teslim edilmiş olması muhtemelen tesadüf değil.
Uluslararası Para Fonu'ndaki deneyiminden dolayı yatırımcılar Lagarde'ın Avrupa'nın cansız ekonomisini hayata döndürmek için elinden geleni (ya da ne gerekiyorsa) yapacağını düşünüyor.
IMF Raporu
Bu konuda şüphesi olan varsa, ilginç bir tesadüf sonucu aynı şekilde Perşembe günü yayınlanan İMF'nin yıllık Euro Bölgesi raporu Brexit, İtalya ve ticaret gerginliğinin yarattığı riskler sonucunda AMB'nin teşvik planlarına tam destek verdi.
Rapora göre Euro Bölgesi "uzun süreli bir durgun büyüme ve enflasyon dönemiyle" karşı karşıya ve merkez bankasının uyumluluğunu sürdürmesi, hatta belirlenen plan çerçevesinde teşviği artırması "hayati" önem taşıyor.
IMF'nin endişelerinden biri de, enflasyonun 2022'ye kadar AMB'nin %2'lik hedefinin çok altında kalacağı tahmini ve bu yıl sadece %1,3'te kalmasına yönelik beklentiydi.
Sorunsuz Geçiş Süreci
Draghi'nin başkanlık koltuğunu bir "topal ördek" olarak bırakmaya niyeti yok ve merkez bankasının yönünü son dakikaya kadar istediği şekilde belirlemeye devam edecek. Piyasa katılımcıları merkez bankasının şu an %-0,4'te olan mevduat faiz oranını 25 Temmuz'daki toplantıda ya da Eylül ortasında düşüreceğine büyük bir ihtimal veriyor.
Lagarde'ın ılımlı tutumunu da düşünürsek, geçiş süreci sorunsuz olacak gibi. Ne olursa olsun, Draghi merkez bankasının Lagarde döneminin ilk bir buçuk yılında bir faiz artırımına gitmemesini sağladı ve bankayı faizleri düşürmekle varlık alımı programını yeniden başlatmayı içeren bir uyumluluk çizgisine sokması muhtemel.
Şahinlere Yer Yok
Bu senaryoda, Draghi'nin gevşeme politikasını açık bir şekilde eleştiren bir şahin olan Almanya Merkez Bankası Başkanı Jens Weidmann'ın başkanlığı alması olanaksızdı. Kapalı kapılar ardında hangi hamleler yapılmış olursa olsun, Weidmann muhtemelen görevi alma şansına hiç sahip olmadı.
AMB'nin vekalet sürecinin gözden kaçırılan noktalarından biri, Almanya Merkez Bankası modeline dayanan ve başta onun prensiplerine bağlı olarak kurulan Avrupa Merkez Bankası'nın para politikası sıkı Alman çizgisinden uzaklaşırken git gide Almanların hakimiyetinden çıkıyor olması.
Uluslararası Prestij
AB liderleri Draghi'nin yerini alacak kişiyi seçerken para politikasına yönelik geçmiş performans yerine uluslararası prestije önem verdi. Merkez bankası başkanlığı rolünün git gide daha siyasi bir hale geldiği bu dönemde Fransa eski maliye bakanı şüphesiz çekici bir seçenek haline geldi.
Tabii ki, Fransa Başkanı Emmanuel Macron da Fransız bir ismi AB'nin en yüksek görevlerinden birine getirmeden yeni bir liderlik değişimi sürecinin yaşanmasına seyirci kalamazdı. Sonuçta, Jean-Claude Trichet'in AMB başkanlığını bırakmasının ardından neredeyse sekiz yıl geçti.