Geçtiğimiz yıl içinde birden fazla darbe almanın ardından, Çin’in en büyük hisseleri yeniden yaşam belirtileri göstermeye başladı. Geçtiğimiz haftada, ülkenin darbe alan sermaye piyasalarına istikrar kazandırma ve destek sunma planları açıklandı. Bu duyuru, ABD’de de listelenen Çinli şirketlerden oluşan NASDAQ Golden Dragon China endeksinin günlük %33’lük bir sıçramayla tarihinin en büyük yükselişini kaydetmesine yol açtı.
E-ticaret devi Alibaba (NYSE:BABA), duyurudan bu yana %52,7’lik etkileyici bir ralli kaydetti ve Çarşamba’yı 117,24 dolarda kapattı.
Benzer şekilde, oyun ve sosyal medya devi Tencent Holdings de (OTC:TCEHY) aynı süre içinde %21,4 değer kazandı. Hisse Çarşamba’yı 47,880 dolarda kapattı.
Yapılan açıklamalarda, Çin’in önde gelen ekonomi yetkilileri yatırımcılara internet şirketlerine yönelik sert düzenlemelerin artık sona yaklaştığına dair güvence verdi. Ek olarak, ülkenin bankacılık düzenleme kurumu yoğun bir satış baskısı altında bulunan hisse piyasalarına yönelik yatırımları artırmak adına sigortacılık şirketlerini destekleyeceğini açıkladı.
Ancak hükümetin pozisyonundaki bu değişim, hâlâ etkisini gösteren makro ekonomik koşulları ortadan kaldırmaya yeterli değil. Bu faktörlerin en önemlilerinden biri, Rusya-Ukrayna savaşı. Çin bu savaşta, Rusya’nın yanında bir pozisyon almış gibi görünüyor.
Çin’in Ukrayna’ya açtığı savaşta Moskova’ya sunuyor gibi görünüğü destek sebebiyle, krizin daha da tırmanması durumunda dünyanın en büyük ikinci ekonomisinin ve şirketlerinin ABD’nin yaptırımlarıyla karşı karşıya kalabileceğine dair spekülasyonlar artıyor.
Birçok yatırımcı, geçtiğimiz yıl içinde varlıklarında yaşadıkları benzeri görülmemiş kayıpların ardından Çinli şirketlerin hâlâ yatırım yapmaya değer olup olmadıklarını sorgulamaya başladı.
Jeopolitik ve Makro Riskler Tırmanıyor
JPMorgan Chase geçtiğimiz haftada Alibaba ve Tencent Holdings’in de dahil olduğu Çinli 28 internet hissesine yönelik derecesini düşürdü ve artan jeopolitik ve makro riskler sebebiyle bu hisseleri önümüzdeki 6 ilâ 12 ay boyunca “yatırım yapılamaz“ olarak tanımladı. ABD’nin Çin’e ya da Rusya’yla iş yapan Çinli şirketlere getirebileceği yeni yaptırımlar, hisse yatırımcıları için en büyük endişe kaynağı.
Bu hisseleri baskılamaya devam edecek bir diğer belirsizlik de, SEC’in ABD borsalarında listelenen yabancı şirketlerin mali verilerine erişim sağlamaya yönelik adımları. Wall Street Journal’a göre, ABD’li düzenleyiciler Perşembe günü ABD’de listelenen beş Çinli şirketin çalışma tablolarını inceleyemedi. Bu beş isim arasında biyoteknoloji grubu BeiGene (NASDAQ:BGNE) ve Çin’deki KFC işletmecisi Yum China Holdings (NYSE:YUMC) bulunuyor.
2020’de yürürlüğe giren Yabancı Şirketleri Sorumlu Tutma Yasası (HFCAA) kapsamında, üst üste üç yıl boyunca denetim için gerekli belgelerini sunmayan şirketlere işlem yasağı getirilebiliyor.
Yerel Riskler de Artışta
Yatırımcılar bu makro riskleri görmezden gelse bile, Çin’deki büyüme hikayesi de pek ikna edici değil. Çin ekonomisi yavaşlıyor ve şu an birçok şehirde uygulanan kapanmalar sebebiyle salgından toparlanma döngüsünde geriden geliyor.
Aynı zamanda geçtiğimiz yıl içinde, Çin sahip oldukları monopoliyi kırmak ve tüketici verilerini korumak adına ülkedeki teknoloji şirketlerine yönelik sert düzenlemeler getirdi.
Rekabet ihlali ve veri koruma gibi alanlarda getirilen yeni düzenlemelerin ardından, bu şirketlerin artık büyümekte zorlandığına dair işaretler ortaya çıktı.
Alibaba geçtiğimiz ay yayımladığı kazanç raporunda, yatırımcılara artık yeni kullanıcı kazanmak yerine sahip olduğu kullanıcıları elde tutmaya öncelik vereceğini açıkladı. Bu da kesintisiz bir büyüme stratejisi uygulayarak Çin’in en büyük teknoloji şirketi haline gelen isim için ciddi bir değişim demek. Yayımlanan son kazanç raporu, şirketin halka açıldığı tarihten bu yanan en zayıf gelir büyümesini gösterdi.
Alibaba’nın ABD’de listelenen hisseleri, hisse geri alım programında bu hafta açıklanan bir artış planından destek buldu. Yine de, şirket geçtiğimiz yıl içinde değerinin neredeyse yarısını kaybetti.
Son kazanç raporunu dün yayımlayan Tencent de, online reklamlardaki ve oyun gelirlerindeki zayıflık sebebiyle tarihinin en zayıf çeyreklik büyümesini kaydetti.
Tencent, hükümetin doğrudan müdahalesinden büyük oranda kaçınmabilmeyi başarmış olsa da, 2021’deki zirve noktasından bu yana 470 milyar doların üzerinde piyasa değeri kaybetti.
Sonuç
Çinli şirketlerin yatırımcılarının karşı karşıya olduğu tehlikeleri düşünürsek, bu hisselere yatırım yapmak hâlâ riskli. Çin’in teknoloji devleri üzerindeki baskısını azaltmaya hazır olduğuna dair işaretler ortaya çıksa da, bu şirketlerin geçmişteki kadar hızlı büyüme oranlarına geri dönüp dönemeyecekleri belirsiz.
Bu yüzden bize göre şu an yatırımcılar biraz daha kenarda beklemek isteyebilir.