ABD'nin merkez bankası FED zor bir durumda. Bankanın uyguladığı para politikası konusunda ciddi tartışmalar, düzenleme uygulamaları konusunda gerçek sorular, üst düzey yetkililerinin etiği üzerine bazı endişeler ve FED Başkanı Jerome Powell'ın göreve devam etmek için doğru isim olup olmadığına dair giderek büyüyen bir anlaşmazlık mevcut.
Fiyat artışlarının hızı hala yüksekken ve FED yetkililerinin sıçramanın geçici olduğuna dair ısrarları artık tatmin edici gelmezken, para politikasındaki tartışmanın odağında enflasyon var. Ağustos ayı tüketici fiyat enflasyonu verileri bugün (Salı) yayınlanacak.
Tahvil Alımlarını Azaltma Takviminin Hızlandırılması Konusunda Baskılar Artıyor
TÜFE'ye yönelik konsensüs tahminleri yıllık (YoY) %5,3'lük, ayda ise %0,4'lük bir artış yönünde ancak figürler daha da yüksek gelerek yetkililerin üzerindeki tahvil alımlarını azaltma sürecini hızlandırmaya yönelik baskıyı artırabilir. Genellikle tüketici fiyatlarına yönelik öncül bir gösterge olan üretici fiyatları endeksi (ÜFE) Ağustos ayında tedarik zincirlerinde yaşanan sıkışıklıklar sebebiyle yılda %8,3'lük sıçrama yaptı.
FED'i tahvil alımlarını azaltmaya iten bir diğer faktör de, daha önce test edilmemiş olan bu politika aracının eşitsizlik üzerindeki etkisi konusunda tartışmaların giderek büyümesi. Merkez bankası politikası konusunda saygıdeğer bir analist olan Karen Petrou, FED'i tasarruf yapanlara zarar veren ve zenginleri ödüllendiren bir politikayla eşitsizliği besleme konusunda eleştiren son isim oldu.
Barron's için kaleme aldığı bir yorum yazısında, Petrou FED'in varlık alımlarındaki inatçı ısrarını ABD'nin Vietnam, Irak ve Afganistan'daki hezimetlerine yol açan politika çıkmazıyla karşılaştırıyor.
"Politika çıkmazlarındaki sorun çıkmanız gerektiğini bilmek değil; çıkmak. ...Her yol kapalı olduğu için sorun daha da derinleşiyor, ancak daha derinleşmesi, sorunu daha da tehlikeli hale getiriyor. FED fiyat keşfine ve disiplinli düzeltmelere değil, yalnızca merkez bankasını cömertliğine dayalı bu piyasaları ne kadar sürdürürse, kaçınılmaz olan geri çekilmenin büyük zararlara yol açma riski de o kadar büyüyor."
Gevşek Kurallar, Şüpheli Etik Değerler; Powell'ın İkinci Dönemi Tehlikede mi?
Senato Bankacılık Komitesi'ndeki bazı Demokratlar ise Powell liderliğindeki FED'i, 2008-09 mali krizinin ardından bankaları daha dayanıklı hale getirmek için uygulamaya konulan kuralları gevşetmekle eleştiriyor. Komite Başkanı Sherrod Brown ile birlikte, Elizabeth Warren da bu grupta yer alıyor.
Kongre'deki bazı Demokratlar da—Temsilciler Meclisi FED başkanının seçilmesi ya da onay sürecinde bir söz sahibi olmasa da—FED'in özellikle de fosil yakıt endüstrilerine verilen krediler yoluyla iklim değişikliğiyle mücadelede daha kararlı olmasını istiyor.
FED politikalarının hisse yatırımcılarını desteklediği dönemde, geçtiğimiz haftada iki bölgesel FED bankası başkanının aktif olarak hisse işlemleri yaptığının ortaya çıkmasıyla birlikte, şüpheli etik davranışlar konusunda bir yaygara koptu.
Dallas FED Başkanı Robert Kaplan ve Boston FED Başkanı Eric Rosengren hızlı bir şekilde, bu ayın sonuna kadar tüm hisse varlıklarını satacaklarını ve yalnızca pasif fonlara yatırım yapacaklarını söylese de, yatırımlarının FED'in kurallarına uygun olduğu konusunda ısrarcılar.
Tüm bu konularla birlikte, Powell'ın FED başkanı olarak ikinci görev dönemi için seçilip seçilmeyeceği sorusu ortaya çıkıyor. Beyaz Saray Powell'ın görevde kalacağı, düzenleme alanında şahin isimlerden Lael Brainard'ın denetim alanında başkan yardımcılığına getirileceği ve yönetim kuruluna bir ya da iki yeni liberal üyenin getirileceği bir orta yol üzerinde çalışıyor.
Powell'ın başkanlık dönemi Ocak sonuna kadar devam edecek, Ancak Başkan Joe Biden'ın yakın zamanda bir aday göstermesi bekleniyor.
Ancak Biden yönetimi de zor bir durumda. ABD'nin Afganistan'dan çekilme hezimeti başkanın görev onayını %50'nin altına indirdi ve hükümetin atabileceği her adımın önüne çıkıyor.
Biden'ın Kongre'den geçirmek istediği 3,5 trilyon dolarlık harcama planı Demokratlar'dan bile muhalefet görüyor ve bu da yönetimin paketi istediği şekilde geçirmesini önleyebilir.
Biden'ın eli kolu bağlanmış değil, ancak siyasi açıdan zayıfladı ve FED başkanlığı için belirleyeceği isim üzerine tepkiyle karşılaşması muhtemel.