Bu yazı Investing.com için özel olarak kaleme alınmıştır.
ABD'de konut kredilerinin faizi en son %5 civarındayken, Dolar Endeksi 97,50'nin üzerindeydi, petrol varil başına 75 doların üzerinde işlem görüyordu ve 10 yıllık tahvil faizi %3 civarındaydı. O zaman 2018'in sonbaharıydı ve Fed o dönemde parasal sıkılaşma uygulayarak faizleri artırıyordu. Tam da bu zamanda, piyasalarda çöküş yaşandı.
S&P 500 %20 civarında değer kaybetti ve Fed faiz artışlarından geri adım atmak zorunda kaldı. Banka ilk olarak faizleri sabit tuttu, sonrasında ise 2019'un sonbaharında faizleri indirerek gevşemeye yeniden başlamak zorunda kaldı.
Piyasaların Son Çöküşünde
Yalnızca dört yıl sonra, konut kredisi faizleri yeniden %5'in üzerinde, Dolar Endeksi 100'de, petrol 100 doların üzerinde işlem görüyor ve 10 yıllık tahvil faizi %3'e yaklaşıyor. Buna ek olarak, Fed şu an daha da büyük bir faiz artışı döngüsüne başladı ve muhtemelen parasal sıkılaşmayı 2018'e kıyasla iki kat daha hızlı bir şekilde gerçekleştirecek.
Eğer piyasalar 2018'de çöktüyse ve şu an daha kötü durumda oldukları iddia edilebilirse, mevcut ortamı piyasalar için daha iyi yapacak olan şey ne? Yükselen petrol fiyatları, daha yüksek faizler ve daha güçlü bir dolar küresel büyümeyi zayıflatacak ve bu da enflasyonu düşürmeye yardımcı olabilir.
Daha Zorlu Koşullar
Petroldeki yükselişin arkasındaki en büyük faktör, Ukrayna'daki savaş. Ancak fiyatlar ne kadar uzun süre yüksek kalırsa, ülkeler güçlenen dolar karşısında alım güçlerini kaybederken ekonomik büyümeyi sürdürmek de o kadar zorlaşacak. Bunun bazı etkilerini şimdiden görmeye başladık; IMF yakın tarihte 2022 yılı için küresel büyüme beklentisini %4'ün üzerinden %3,6'ya düşürdü.
Bu yüksek fiyatlar ABD'deki büyümeyi de yavaşlatacak; yüksek faiz oranları ve enerji fiyatları büyümeyi daha maliyetli hale getirecek. Aynı zamanda, yüksek faizlerin etkileri mali koşulları sıkılaştıracak, hisse piyasalarındaki kaldıraç miktarını ve genel olarak varlık fiyatlarını düşürecek.
Bunun etkileri şimdiden görülmeye başlamış olabilir ve Fed sıkılaşmaya daha yeni başladı. FINRA marj dengeleri Ekim 2021'deki 935 milyar dolarlık zirvelerinden 799 milyar dolara doğru keskin bir düşüş yaşadı. Faizler arttıkça ve mali koşullar sıkılaştıkça, piyasadaki kaldıraç koşulları da zaman içinde daha da düşecek.
U Dönüşü
Faizlerin artırıldığı bu sıkılaşma politikasının amacı tabi ki enflasyonu düşürmek. Ancak bu politikanın talep üzerindeki etkisi, hedeflenenden çok daha ciddi olabilir. Fed dört yıl önce, bilançosunu küçültme ve faizleri düzenli olarak yükseltme çizgisinden tam bir U dönüşü yaparak, birkaç ay içinde faiz indirimlerine gitmek zorunda kalmıştı.
Şimdi de benzer bir senaryoya tanık olabiliriz; Fed birkaç faiz artışı yapmayı başarır, ancak faiz artışlarının etkileri, yüksek enerji fiyatları ve kaldıraçtaki azalma piyasaların baş edemeyeceği bir noktaya ulaşabilir.
Burada belirleyici faktör, ekonominin aynı anda kaç olumsuz faktörü kaldırabileceği olabilir. Bu değişikliklerden biri yeterli olabilir, ancak hepsi aynı anda yaşandığında ekonomiye biraz fazla gelebilir. Tüm bu faktörler, enflasyonu düşürmek için gerekenlerin de üzerine çıkabilir. Hatta Fed, kimsenin beklemediği bir hızda keskin bir U dönüşü yapmak zorunda kalabilir.