İSTANBUL, 26 Ekim (Reuters) - Avrupa'nın Çin ve Bangladeş'ten sonra üçüncü büyük tedarikçisi konumundaki Türk hazırgiyim sektöründe çocuk işçi çalıştırıldığı iddiaları, 17-18 milyar dolarlık sektör ihracatında sıkıntı riskini gündeme getirirken; iddiaları reddeden sektör temsilcileri yurtdışında imaj çalışmalarının yanı sıra Kalkınma, Ekonomi ve Dışişleri Bakanlıkları ile alınabilecek aksiyonları değerlendiriyor.
İngiliz yayın kuruluşu BBC geçtiğimiz günlerde, bir tekstil atölyesinde çektiği görüntülerle Türkiye'de global markalara üretim yapan firmalarda Suriyeli çocukların çalıştırıldığına yönelik haber yayınlamıştı. Haberde, Zara, Mango, Marks&Spencer gibi firmalara üretim yapan Türk firmalarda kayıtdışı olarak mültecilerin ve çocukların çalıştırıldığı haberi yer almıştı.
Reuters'ta da Temmuz ayında, Suriyeli mülteci çocukların Türkiye'de konfeksiyon sektöründe çalıştıklarına yönelik bir özel haber yer almıştı. Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) ve Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) temsilcileri çocuk işçi iddialarını reddederek; global alım firmaları tarafından çok sıkı denetimlere tabi tutulan ihracatçı firmaların çocuk işçi çalıştırmasının mümkün olmadığını savundu.
İHKİB Başkanı Hikmet Tanrıverdi, "Türkiye'de üretim yaptıran global markaların çok ciddi denetim ve onay süreçleri var. Bu süreçleri geçemeyen üretim yapamıyor. Global markaların toleransı yok. Çocuk işçi çalıştırılması zaten yasalarla da engellenmiş durumda" dedi.
Tanrıverdi'nin verdiği bilgiye göre, Türk firmaların global markalarla yaptığı kontratlar çok kesin şartlar içerirken; kontratın ihlal edilmesi durumunda sipariş iptalleri, kontratın sonlandırılması ve tazminat gibi ağır yaptırımlar söz konusu.
Toplantıda verilen bilgiye göre, Türk hazırgiyim sektörü 17-18 milyar dolarlık ihracatının yaklaşık yüzde 75'ini Avrupa'ya gerçekleştiriyor. Türkiye'de 10,000'in üzerinde ihracat yapan hazırgiyim firması bulunurken; ihracatın yüzde 85'ini yaklaşık 1,000 firma tarafından gerçekleştiriyor. Sektörde bir milyonun üzerinde çalışan bulunuyor.
TGSD Başkanı Şeref Fayat ise, Avrupa'nın çok ciddi bir işsizlik sorunu ile karşı karşıya olduğuna dikkat çekerek, Türkiye'deki üretimi Avrupa ülkelerine çekme isteğinin de bu tür propaganda faaliyetlerinde bir etken olduğunu belirtti.
Sırbistan, Romanya, Bulgaristan, Moldova gibi ülkelerde çok daha düşük maliyetle üretim yapmanın mümkün olduğunu belirten Fayat, özellikle göçmen sayısında artış yaşanan bir ortamda, Avrupa'da göçmenlerin çalışabileceği ortam yaratma ihtiyacı olduğuna işaret etti.
Yurtdışında imaj çalışmalarına ağırlık vereceklerini belirten Fayat, bu kapsamda Dışişleri ve Ekonomi Bakanlıkları ile de görüşme içinde olduklarını söyledi.
Kalkınma Bakanlığı ile de önümüzdeki döneme ilişkin bir eylem planı üzerinde çalıştıklarını söyleyen Fayat, "Son teşvik paketinin de etkisiyle sektörün Anadolu'daki OSB'lerde daha derli toplu üretim yapmasını sağlamak istiyoruz. Bu tür bir kümelenme sayesinde üretim avantajlarının yanı sıra, firmaların denetimi de çok daha rahat bir şekilde yapılabilir" dedi.
Diğer yandan, BBC haberinde adı geçen Zara markasını da bünyesinde bulunduran Inditex bir açıklama yaparak, çocuk işçi çalıştırılmasına hiçbir şekilde tolerans göstermediklerini; yaptıkları denetimlerde kayıtdışı çalışan herhangi bir Suriyeli işçiye de rastlamadıklarını duyurdu.