İSTANBUL, 7 Eylül (Reuters) - Yılın ilk yarısında ortalama yüzde 9 büyüme kaydeden perakende sektörü döviz kurlarındaki belirsizlik ve ithalat vergilerine bağlı artan maliyetler nedeniyle verimlilik arayışına girerken; sektör temsilcileri bu doğrultuda önümüzdeki dönemde sektörde teknoloji yatırımlarının öne çıkacağını belirtiyor.
Mobilya ve beyaz eşyada Eylül sonunda sona erecek KDV ve ÖTV teşvik süresinin uzatılmasını talep eden sektör temsilcileri, kozmetik ve kişisel bakım başta olmak üzere ithalat vergilerinin düşürülmesi gereğine işaret ediyor.
Gıda ve hazırgiyim dışında kalan organize perakende sektörünü temsil eden Kategori Mağazacıları Derneği'nin (KMD) toplantısında konuşan Dernek Başkanı Yenal Gökyıldırım, ilk altı ayda ortalama yüzde 9 büyüyen sektörde bazı kategorilere yönelik hayata geçirilen KDV ve ÖTV teşvikinin sektöre destek verdiğini, ancak kurdaki sert yükseliş ile ithal ürünlere yönelik vergilendirmenin büyümeyi sınırladığını söyledi.
Gökyıldırım, "Yılın ilk yarısında özellikle beyaz eşyada devletin ÖTV ile sağladığı destek, oldukça işimize yaradı. Fakat bundan bir adım öncesine gittiğimizde, çoğunluğu ithal girdi ile üretilen ürünlerdeki yüksek kur artışından dolayı bir dezavantajlı durum oluşmuştu. ÖTV desteği bu dezavantajlı durumun aşılmasında, o dönemdeki tıkanıklığın aşılmasında yardımcı oldu" dedi ve ekledi:
"Mobilya tarafında da KDV indiriminin bir destek verdiğini görüyoruz. Talep bir miktar öne çekildi. Ancak yılın genelinde büyük fark yaratacağını düşünmüyoruz. Eylül sonu itibarıyla bitecek olan teşviklerin biraz daha uzatılması faydalı olacaktır."
Beyaz eşya satışlarında ÖTV'yi sıfırlayan, mobilya satışlarında ise yüzde 18 olan KDV'yi yüzde 8'e düşüren uygulama 30 Eylül'de sona erecek.
KMD Başkan Vekili ve Koçtaş Genel Müdürü Alp Önder Özpamukçu da, teşviklerin sektöre bir miktar destek sağladığını ancak teşviklerden ziyade sınırlamaların kaldırılmasının daha önemli olduğunu belirterek, ithalat vergilerinin sektörün büyüme hızını aşağı çektiğini söyledi.
Özpamukçu, "Konu sadece teşvik meselesi değil. İthalata getirilen ek vergiler konusu birçok alanı etkiliyor. Sektör bu tür dış etkilerden arındırılırsa önünün açılmasına da fırsat yaratılacak" dedi ve ekledi:
"Korumacı yaklaşımlar özellikle ek gümrük vergileri hem miktar bazında düşüşe vesile olarak pazardaki canlanmanın bir miktar önüne geçti, hem de müesseselerin ekonomik yapılarını bayağı zorladı."
Ekonomiyi soğutma ve tasarrufu teşvik tedbirleri kapsamında perakende sektörünün bazı kategorilerinde taksit sayısı düşürülmüş ya da tamamen kaldırılmış; yine bazı ürünlerin ithalat vergileri de artırılmıştı.
Watsons Türkiye Genel Müdürü Ahmet Yanıkoğlu, "Kozmetik ve kişisel bakım, zaten yüksek KDV ve ÖTV ile ek ithalat vergilerine tabi. Herhangi bir teşvik unsuru görmediği gibi Ekim 2016'da bir kararname ile taksit yasaklamasına maruz kaldı. Özellikle daha yüksek fiyatlı prestijli ürünler önemli ölçüde etkilendi, bu da bu alandaki işletmeleri de etkiledi" dedi ve ekledi:
"İthalatı engelleme yoluyla yapılan baskılamalar Türkiye'de tüketilen miktarı kısıtlayınca, tüketilen ürünlerin Türkiye'de üretime dönüşmesinin de önünü kapatıyor. Çünkü bu bir 'kritik adet' meselesi. Çok uluslu firmalar Türkiye'de belli bir ekonomik seviyeyi yakaladıkları takdirde dışarıdaki üretimlerini Türkiye'ye getirip buradan ihraç etmelerinin önü de açılacak."
SEKTÖR TEKNOLOJİ YATIRIMLARINA YÖNELİYOR
İthalat vergilerinin yanı sıra döviz kurlarındaki belirsizlik ve işveren yükleri gibi nedenlerle yükselen maliyetler karşısında perakendecilerin yoğun bir şekilde verimlilik arayışına girdiğine dikkat çeken Özpamukçu da, bu çerçevede firmaların önümüzdeki dönemde verimliliği artırabilmek için teknoloji yatırımlarına ağırlık vereceğini söyledi.
Teknoloji yatırımlarının toplam yatırımlardan alacağı payın önümüzdeki dönemde hızla artacağını vurgulayan Gökyıldırım da, "Her bir fiziki mağazamızı aynı zamanda teslimat ve hizmet noktası gibi düşünmemiz lazım. Her türlü dijital altyapıyı sağlıyor olmamız lazım. Omni channel (çoklu kanal) konusunda her şirketin yeniden yapılanması lazım... Lojistik teknolojisi olabilir, CRM teknolojisi olabilir, her türlü teknolojiye ihtiyacımız var. Bu, hepimizin önümüzdeki dönemde bütçe ayıracağı önemli konulardan biri olacak" diye konuştu.
Toplantıda verilen bilgiye göre, KMD bu doğrultuda 3 Ekim'de İstanbul'da "Perakende Teknolojileri Konferansı" düzenleyecek.
Mobilya, ev geliştirme, teknoloji, kişisel bakım, kozmetik, aksesuar, hobi, kırtasiye, sinema, eğlence gibi gıda ve hazır giyim dışında kalan modern perakendecileri çatısı altında bulunduran KMD, toplam 5,000'in üzerinde satış noktası ile 70 milyar liralık ciroyu temsil diyor.