ANKARA, 16 Şubat (Reuters) - Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Thorbjorn Jagland, Türkiye'deki yerel mahkemelerin Anayasa Mahkemesi (AYM) kararlarına uymak zorunda olduğunu belirterek, Olağanüstü Hal'in (OHAL) uzunluğu ve kapsamının kendilerini endişelendirdiğini kaydetti.
Ankara'da temaslarda bulunan Jagland, AYM konferans salonunda hakim ve savcı adaylarına hitaben verdiği konferansta şunları söyledi:
"Anayasa Mahkemesi son dönemde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarına da atıfta bulunarak ifade özgürlüğü ve tutuklu yargılama ile ilgili bir karar verdi. AYM'nin bu kararı bağlayıcıdır ve bu Türkiye anayasası ile garanti altına alınmıştır. Diğer mahkemeler bu karara uymak zorundadır."
Tutuklu gazeteciler Şahin Alpay ve Mehmet Altan'ın bireysel başvurularını değerlendiren AYM hak ihlali olduğu gerekçesiyle tahliye edilmelerine karar vermiş, ancak Alpay'ın dosyasına bakan yerel mahkemeler bu karara uymayarak gazetecileri tahliye etmemişti.
Jagland yerel mahkemelerin AYM kararına uymaması durumunda hukukun üstünlüğü ilkesinin zayıflayacağını söyleyerek, bunun aynı zamanda AYM'ye bireysel başvuru hakkı sisteminin etkinliğini de tartışılır hale getireceğini bildirdi.
OHAL'İN UZUNLUĞU VE KAPSAMI
Konuşmasında Türkiye'nin 15 Temmuz darbe girişimiyle yaşadığı travmanın farkında olduğunu ve darbeye kalkışanların cezalandırılmasının gerekliliğini anladığını da söyleyen Jagland, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Ancak buna Türkiye'nin vereceği en iyi yanıt insan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğü ilkelerine sıkı sıkıya bağlı kalarak, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne (AİHS) saygısını göstermektir."
Jagland, kendisi de dahil pek çok kesimin OHAL'in "uzunluğu ve kapsamı" hakkında endişeli olduğunu belirterek, "Çok sayıda gazeteci, milletvekili ve insan hakları savunucusunun özgürlüklerinden mahrum edilmesinden endişeliyiz. Bu kişiler işleyen, etkin bir demokrasi için merkezi konumdadır" dedi.
OHAL'den etkilenen kişilerin dosyalarının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi standartlarına uygun bir şekilde ele alınması gerektiğini de söyleyen Jagland, şöyle konuştu:
"Aksi takdirde AİHM temel insan hakları alanında fazladan binlerce daha başvuru alacaktır. AİHM'e bu kadar fazla başvurunun gelmesi de Türkiye'nin AİHS'ni uygulama kapasitesi ve istekliliği hakkında soru işaretleri doğuracaktır."
Türkiye'de Temmuz 2016'daki darbe girişimi sonrası hükümet tarafından ilan edilen ve üçer aylık dönemler halinde uzatılan OHAL hala sürmekte.
Bu süre zarfında hükümetin darbenin arkasında olduğunu açıkladığı "Fethullahçı Terör Örgütü (FETÖ)" ile bağlantısı olduğu belirtilen on binlerce kamu görevlisi çıkarılan KHK'lar ile görevlerinden uzaklaştırıldı.
Bu süreçte darbe girişimiyle bağlantılı oldukları iddiasıyla çok sayıda kişi de tutuklandı.