(Çavuşoğlu'nun müzakerelere dair değerlendirmesi yer alıyor)
Orhan Coskun
ANKARA, 28 Aralık (Reuters) - Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Suriye'de çözüm için Rusya ile yapılan görüşmelerde iki metin üzerinde yoğunlaşıldığını bunlardan birinin siyasi çözüm ve müzakereleri, diğerinin ise ülkenin geneline yayılacak bir ateşkesi içerdiğini belirterek bunların her an yürürlüğe girebileceğini söyledi.
Halep'te sağlanan ateşkesin ardından sıkıntılı da olsa sivillerin ve muhaliflerin başarıyla tahliye edilmesinin ardından Türkiye, Rusya ve İran Moskova'da gerçekleştirdikleri toplantı sonrası bir deklarasyon yayımlamıştı. Bu girişimin ardından üç ülke, Suriye genelinde bir ateşkes için zemin aramaya başladı.
Cumhurbaşkanlığı'nda düzenlenen resepsiyonda Suriye'deki gelişmeler ve Türkiye ile Rusya'nın Suriye'de taraflara sunacakları genel ateşkes planı önerisinde anlaştığı haberleri konusundaki soruları yanıtlayan Çavuşoğlu, "Suriye'de çözüm için iki metin var, biri siyasi çözüm ve müzakerelerle ilgili diğeri ateşkes... Her an yürürlüğe girebilir" dedi.
"Birileri (Suriye konusunda) Türkiye çark etti diyor, biz başından beri en iyi çözüm ateşkes ve siyasi çözümdür diyoruz" diyen Çavuşoğlu, Halep'te sağlanan ateşkesi Suriye geneline yaymak istediklerini kaydetti.
Anadolu Ajansı'nın bugün internet sitesinde yer alan haberde Rusya ve Türkiye'nin Halep'te ilan edilen ateşkes ve tahliyelerin ardından, ateşkesin Suriye geneline yaygınlaştırılması için taraflara önerecekleri bir plan üzerinde mutabık kaldıkları belirtildi.
Ankara ve Moskova'nın mutabakat çerçevesinde, ateşkesin çatışan taraflar arasında bu gece yarısı yürürlüğe girmesi için çaba göstereceği belirtilen haberde, "Ancak terör örgütleri ateşkesin kapsamı dışında tutulacak" denilirken, "terör örgütleri" ile hangi grupların kastedildiğine dair detay verilmedi.
"Bu ateşkesi ihlal edenlere karşı, bunu da denetlememiz ve engellememiz lazım... Artık Suriye'de kalıcı bir ateşkes ve müzakerelerle de siyasi dönüşüm olsun istiyoruz" diyen
Çavuşoğlu, terör örgütlerinin ateşkesin dışında tutulacağının altını çizdi. Çavuşoğlu sözlerini şöyle sürdürdü:
"Türkiye'nin YPG ve DAEŞ'la mücadelesi devam edecek. Ateşkesi ihlal edenleri de denetlememiz lazım. Gerektiğinde ateşkesi ihlal edene yaptırım uygulanması gerekir. Biz muhalefetle, Rusya rejimle gereken görüşmeyi yapıyor. İran da başta Hizbullah olmak üzere Şiiler ve Rejim üzerinde etkisini gösterecek."
PYD'nin bu ateşkesin tarafı olmayacağını bildirdi.
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın görüşmelerdeki pozisyonunun sorulması üzerine Çavuşoğlu, "Esad'lı siyasi bir dönüşüm olmayacağını biliyoruz, Esad'ı muhalefetin de kabul etmeyeceğini biliyoruz" dedi.
PYD HEDEF OLMAYA DEVAM EDECEK
Üst düzey bir hükümet yetkilisi de Çavuşoğlu'nun açıklamalarının ardından, PKK'nın devamı niteliğindeki PYD-YPG'nin ateşkeste muhatap alınmayacağını belirterek, "PYD-YPG halen Türkiye için bir hedeftir. Astana'da yapılacak ateşkes görüşmeleri öncesi, sırası ya da sonrasında da hedef olmaya devam edecek" dedi.
Yetkililer, Ocak ayı ortasında yapılacak görüşmeler öncesinde Suriyeli muhaliflerle Ankara'da görüşmelerin devam edeceğini ve bu görüşmelerin yarın da süreceğini belirtiyorlar.
Reuters'a değerlendirmelerde bulunan üst düzey bir başka yetkili de, Astana'daki toplantıya Esad'ın gelmeyeceğini belirterek, "Bu toplantılar bakan düzeyinde bile planlanmıyor. Toplantı en fazla müsteşar düzeyinde olabilir, onun görüşmeleri devam ediyor" dedi ve şöyle devam etti:
"Esad'ın Suriye'nin geleceğinde yer almasını istemiyoruz. Şimdi dönüşüm içinde kişisel olarak zaten yer almayacak. Ancak bir geçiş hükümeti kurulması ve bunun Suriye halkının taleplerinin karşılanması çizgisinde olmasını önemsiyoruz. Esad'ın hükümette yer alıp almayacağı ilerleyen dönemlerde elbette görüşülecek ancak Türkiye'nin bu konudaki tutumu açık."