(Erdoğan'ın Kaşıkçı'nın ailesi ile yaptığı telefon görüşmesine dair bilgi ara başlık ile eklendi)
ANKARA, 23 Ekim (Reuters) - Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın "planlı" bir cinayete kurban gittiğine dair güçlü emareler bulunduğunu belirterek, Suudi Arabistan yönetimine olayla ilgili olarak tutuklandığı açıklanan 18 kişinin İstanbul'da yargılanması teklifinde bulundu.
Türk yetkililer, 2 Ekim'de İstanbul'daki Suudi Arabistan başkonsolosluğuna giden ve bir daha kendisinden haber alınamayan Suudi gazeteci Kaşıkçı'nın öldürüldüğünün değerlendirildiğini açıklamıştı. Başlangıçta bu iddiaları reddeden Suudi yönetimi hafta sonunda Kaşıkçı'nın konsoloslukta bir arbede sırasında öldürüldüğünü itiraf etmiş ve konuyla ilgili başlatılan soruşturma kapsamında 18 kişinin tutuklandığını duyurmuştu.
AKP grup toplantısında yaptığı konuşmada, Kaşıkçı soruşturmasına ilişkin kapsamlı değerlendirmelerde bulunan Erdoğan, emniyet ve istihbaratın elde ettiği bulgular ışığında Kaşıkçı'nın konsolosluğa ziyareti öncesinde ve sonrasında yaşananları adım adım anlattı.
Kaşıkçı'nın ilk olarak 28 Eylül Cuma günü Suudi konsolosluğuna gittiğini belirten Erdoğan, "Olayın öncesinde konsolosluk görevlilerinden bazılarının acele ile ülkelerine gitmeleri (Kaşıkçı cinayetiyle ilgili) hazırlık yapıldığını gösteriyor" ifadesini kullandı.
Kaşıkçı'nın 2 Ekim'de yeniden konsolosluğa gitmesinden önce Suudi Arabistan'dan üç ayrı ekibin İstanbul'a geldiğini ve toplam 15 kişilik ekibin aynı gün konsoloslukta buluştuğunu belirten Erdoğan, "Başkonsolosluk'tan bir başka ekip de Belgrad ormanı ve Yalova'da keşif yapıyor... Kaşıkçı konsolosluğa giriyor ve kendinden bir daha haber alınamıyor" ifadelerini kullandı.
Suudi yönetimine muhalif görüşleri nedeniyle ülkesinden ayrılan ve bir süredir ABD'de yaşayan ve Washington Post gazetesinde yazılar yazan Kaşıkçı'nın bir Türk ile nişanlandığı ve evlilik işlemleri ile ilgili bir belgeyi almak için konsolosluğa gittiği belirtilmişti.
Erdoğan konuşmasında Kaşıkçı'nın nişanlısının gazetecinin konsolosluktan çıkmadığına dair Türk yetkililere bilgi vermesinin ardından yaşananları da anlattı:
"Kaşıkçı ile ilgili başvuru yapılınca emniyet hemen tahkikat başlatıyor; güvenlik kameraları inceleniyor, Kaşıkçı'nın konsolosluktan çıkmadığı kesinleşiyor. Viyana sözleşmesine göre diplomatik dokunulmazlık olduğu için arama yapılamıyor, ki artık bu sözleşme büyük ihtimalle masaya yatırılır. İlk etapta fiili işlem yapılamıyor ama soruşturma açılıyor. Sonra çok ilginç bilgilere ulaşılıyor, cinayet öncesi çeşitli uçaklarla 15 Suudi istihbaratçı, güvenlikçi ve adli tıpçının Türkiye'ye geldiği belirleniyor. Olay günü konsoloslukta çalışan personel bir odada toplanıyor ve ikamettekilere izin veriliyor."
PLANLI VE VAHŞİ BİR CİNAYET
Suudi Arabistan yönetiminin başlangıçta Kaşıkçı'nın öldürüldüğünü reddettiğini hatırlatan Erdoğan, "Bazı şeyleri sormak ve cevabını aramak zorundayız, bu olay İstanbul'da cereyan ediyor, sorumluluk makamındayız. Bunu sorgulamak hakkımız, meselenin üzerindeki sis bulutu ortadan kalkmaya başlayınca diğer ülkeler harekete geçti. Hiç kimseyi haksız yere zan altında bırakmamak için araştırmaların sonucunu bekledik" dedi.
Bu süreçte Suudi Arabistan Kralı Salman ile gerçekleştirdiği telefon görüşmelerine ilişkin de bilgi veren Erdoğan, "Suudi Kralı Salman ile ilk telefon görüşmemizde kendisine meseleyi bulgular ışığında anlattım. Kralın talimatı üzerine konsolosluk binasına girildi, incelemeler yapıldı; başkonsolosun yetersizliği ile ilgili bazı şeyleri Kral'a da söyledim. Başkonsolos konuşmamızdan bir gün sonra görevinden alındı ve ülkesine döndü" dendi.
Cinayetten 17 gün sonra Suudi yönetiminin Kaşıkçı'nın öldürüldüğünü kabul ettiğini ancak bir arbedede öldüğünün söylendiğini belirten Erdoğan, Türkiye'nin soruşturmayı dikkatli bir şekilde yürüttüğünü belirtti ve "Ülkemizi karalamak ve hedef saptırmak için yoğun medya kampanyası yürütüldü. Ülkemizin itibarına yönelik suikast girişimi gerçekleri arama çabamızdan bizi alıkoyamaz. Bu cinayet konsolosluk binasında işlenmiş olabilir ama burası Türkiye Cumhuriyeti'nin sınırları içinde. Viyana sözleşmesi ve diğer uluslararası hukuk kuralları da bu cinayetin soruşturulmasının diplomatik dokunulmazlık zırhının altına gizlenmesine izin vermez" dedi ve cinayete ilişkin görüşünü şu sözlerle ifade etti:
"Şu ana kadar ortaya çıkan bilgiler ve deliller Kaşıkçı'nın vahşi bir cinayete kurban gittiğini gösteriyor. Bunun örtbas edilmesi insanlık vicdanını yaralayacaktır. Aynı hassasiyeti Suudi yönetimi başta olmak üzere ilgili tarafların hepsinden bekliyoruz. Suudi yönetimi önemli bir adım attı, bundan sonra meselenin tüm sorumlularının açığa çıkarılmasını ve cezaya çarptırılmasını bekliyoruz... Planlı bir cinayet olduğu yönünde elimizde güçlü emareler var."
Erdoğan soruşturmada gelinen aşamada halen bazı soruların cevaplanması gerektiğini belirterek, bu soruları şu şekilde sıraladı:
"Bu 15 kişi cinayet günü niçin İstanbul'da toplandı? Bu kişiler kimden emir alıp geldi? Konsolosluk binası neden günler sonra incelemeye açıldı? Neden tutarsız açıklama yapıldı? Öldürüldüğü açıklanan kişinin cesedi neden hala ortada yok? Cesedin yerli bir işbirlikçiye verildiği doğruysa bu kişi kimdir?"
Suudi yönetiminin Cemal Kaşıkçı'nın bir arbedede öldürüldüğünü itiraf etmesinin ardından Reuters'a açıklamada bulunan bir Suudi yetkili Kaşıkçı'nın cesedinin bir "yerel işbirlikçiye" verildiğini belirtmişti.
"Sıradan biri bu kişiden bahsetmiyor, Suudilerin yetkili bir ağzı bunu söylüyor, bu ismi açıklamaya mecbursunuz" diyen Erdoğan, "Kimse bu sorular cevaplanmadan meselenin kapatılacağını aklından geçirmesin. Böyle bir meseleyi birkaç güvenlik ve istihbaratçıya yıkmak ne bizi ne uluslararası toplumu tatmin eder. Suudi Kralın samimiyetin şüphe duymuyorum, bununla birlikte soruşturmanın adil ve tarafsız bir heyet tarafından yapılması çok önemli. Şayet varsa başka ülkelerdeki suç ortaklarının da soruşturmaya dahil edilmesi gerekli" dedi.
Tüm bu açıklamaların ardından Erdoğan konuşmasının Kaşıkçı ile ilgili bölümünü başta Suudi kralı olmak üzere Suudi yönetimine bir çağrıda bulunarak sona erdirdi.
Erdoğan çağrısında "Bu olay İstanbul'da oldu; 18 tutuklunun yargılanmasının İstanbul'da yapılması teklifimdir...Takdir kendilerinin ama bu benim teklif ve talebimdir" ifadelerini kullandı.
ERDOĞAN'DAN TAZİYE TELEFONU
Erdoğan, grup toplantısında soruşturmaya ilişkin bilgi verdikten sonra Kaşıkçı ailesini de telefonla arayarak taziye dileğinde bulundu.
Cumhurbaşkanlığı kaynaklarının verdiği bilgiye göre Erdoğan Kaşıkçı'nın oğlu Abdullah Kaşıkçı ve aile bireyleri ile konuşarak "Cemal Kaşıkçı'nın öldürülmesinden derin üzüntü duyduğunu ifade etti ve Türkiye olarak bu olayın takipçisi olacaklarını ve cinayetin aydınlatılması için gereken her şeyin yapılacağını" vurguladı. (Haberi bildiren Gülsen Solaker, derleyen Tülay Karadeniz Redaksiyon Orhan Coşkun)