(Kılıçdaroğlu'nun açıklaması eklendi)
Gulsen Solaker
ANKARA, 13 Mart (Reuters) - AKP ve MHP'nin ortak hazırladığı ve siyasi partilerin seçim ittifakı yapabilmelerine ilişkin düzenlemeleri içeren yasa teklifi TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilirken, CHP düzenlemeyi haksız oylama ve seçim güvenliğini zedeleyeceği gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) götüreceğini bildirdi.
Muhalefet, yasanın seçim güvenliği ve güvenilirliğini zedeleyen maddeler içerdiğini belirterek, bu çerçevede "sandıkların birleştirilerek taşınması, mühürsüz zarfların geçerli sayılması, sandıklara güvenlik güçlerinin müdahalesi ve seyyar sandığın kanuni düzenlemeye bağlanması" gibi çeşitli maddelere itiraz ediyor.
AKP ile MHP, partilerin seçim ittifakına imkan veren 26 maddelik yasa teklifini TBMM Başkanlığı'na 21 Şubat'ta sunmuştu.
Teklif Anayasa Komisyonu'nda ele alınarak kabul edilmesinin ardından dün akşam Genel Kurul'da görüşülmeye başlanmıştı. sabah saatlerine kadar süren mesainin ardından AKP ile MHP'lilerin oylarıyla kabul edildi.
CHP ile HDP, Meclis'in sabaha kadar çalıştırılmasına tepki göstererek, AKP ile MHP'nin teklifi "kamuoyundan dikkatinden kaçırmak" için acele ettiğini savundu.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, TBMM'de parti grup toplantısındaki konuşmasında ilkesel olarak partilerin ittifak yapmasına karşı olmadıklarını, ancak bu yasanın seçim güvenliğini zedeleyeceğini söyleyerek, yasada karşı oldukları hususları yedi maddede şöyle özetledi:
"Yasa; haksız temsili artırıyor; seçim barajını fiilen artırarak devam ettiriyor; anayasanın eşitlik ve temsilde adalet ilkelerine aykırı; mühürsüz oy pusulalarının geçerli olmasıyla seçim güvenliğini ortadan kaldırıyor; herhangi bir kişinin polisi çağırabilmesiyle 'sopalı seçim' hazırlığı yapılıyor; partilerin sandıklardaki denetimini azaltıyor ve valilerin istediği sandığı istediği yere koyabilmesiyle sandığı seçmenden kaçırıyor."
CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, teklifin kabul edilmesinin ardından yaptığı basın açıklamasında, yasanın "Türkiye'de demokrasiyi ortadan kaldıracak olan kirli bir ittifak" olduğunu ileri sürerek, "Anayasaya aykırılıktan Anayasa Mahkemesi'ne başvuracağız" diye konuştu.
HDP Grup Başkanvekili Meral Danış Beştaş da "Bu teklifin yasallaşmış olmasının Türkiye'de karşılığı şu. Halk istediği oyu atsın biz istediğimiz sonucu çıkarırız. Ama unutmasınlar... halk oyuna sahip çıkacaktır" dedi.
MECLİS'TE GERGİNLİK
Bu arada CHP Milletvekili Musa Çam'ın Genel Kurul'daki konuşmasında Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın birkaç yıl önce MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli hakkındaki bazı sözlerini tekrarlamasına, MHP'liler tepki gösterdi.
Çam'a konuşması nedeniyle üç kez Genel Kurul'a katılmama cezası verilirken, oturum çıkışı MHP'li vekiller ile Çam arasında arbede yaşandı. Arbede daha sonra CHP'li ve MHP'li bazı vekillerin kavgasına dönüştü.
YASA NELER GETİRİYOR?
Yasaya göre üzerinde sandık kurulu mührü bulunmamasına rağmen "Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu" filigranı, amblemi ve ilçe seçim kurulu mührü bulunan zarflar ile üzerinde leke veya çizik bulunsa dahi bunun özel işaret koymak amacıyla yapıldığı kesin olarak anlaşılamayan zarflar da seçimlerde geçerli sayılacak.
YSK'nın 16 Nisan referandumunda mühürsüz zarfları geçerli sayması büyük tartışmalar yaratmış, CHP referandumun iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurmuş ancak başvuru kabul edilmemişti.
Yasa ile aynı binada oturan seçmenler, "hane bütünlüklerinin korunması ve aynı seçim bölgesinde kalmaları şartıyla" farklı sandık bölgelerine kaydedilebilecek.
Yüksek Seçim Kurulu'nun YSK'nın görev ve yetkileri arasına yeni fıkraların eklendiği yasayla YSK, seçim güvenliği açısından gerekli görülmesi durumunda, o yerdeki sandıkların en yakın seçim bölgelerine taşınmasına, sandık bölgelerinin birleştirilmesine, muhtarlık seçimleri hariç olmak üzere seçim bölgelerinin birleştirilmesi ile seçmen listelerinin karma şekilde düzenlenmesine karar verebilecek.
SANDIK KURULU BAŞKANI
Yasanın muhalefet partilerince eleştirilen ve dün akşam kabul edilen bir diğer maddesiyle seçim kanunun "Sandık kurulu başkanının seçimi" başlıklı maddesinin başlığı, "Sandık kurulu başkanının belirlenmesi" olarak değiştiriliyor.
Bu maddedeki değişiklik çerçevesinde, ilçede görev yapan tüm kamu görevlilerinin listesi, mülki amir tarafından yerleşim yeri adresleri esas alınmak suretiyle ilgili ilçe seçim kurulu başkanlıklarına gönderilecek. İlçe seçim kurulu başkanı, bu kamu görevlileri arasından ihtiyaç duyulan sandık kurulu başkanı sayısının iki katı kamu görevlisini ad çekmeyle tespit edecek ve bu kişiler arasından mani hali bulunmayanları sandık kurulu başkanı olarak belirleyecek.
Yasanın bir diğer maddesine göre birlikte yapılan cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimlerinde, oy pusulaları aynı zarfa konulacak.
Seçimlerde kullanılacak kabinler, oy vermenin gizliliğini sağlayacak şekilde yaptırılacak. Kabinlerin ölçü ve standartları ise YSK tarafından belirlenecek.
KOLLUK GÜÇLERİNİN GÖREVİ
Yasayla seçmenlerin ihbarı üzerine kolluk güçlerinin sandık çevresine gelebilmeleri öngörülüyor. Şimdiye kadarki düzenlemeye göre, kolluk güçleri, sandık çevresine sadece sandık kurulu başkanı veya üyelerden birinin çağrısı üzerine gelebiliyordu.
Seçimin güvenliğini sağlamakla görevli kolluk güçleri hariç, özel güvenlik görevlileri ve belediye zabıtaları gibi görevliler de dahil olmak üzere resmi üniforma ve silah taşıyan kişiler, sandığın konulduğu bina, yapı ve bunların müştemilatına giremeyecek.
TBMM GÜNDEMİ DEĞİŞTİ
Yasa teklifinin gece boyunca çalışılması nedeniyle TBMM'nin bugünkü gündeminde değişiklikler oldu.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın konuşması beklenilen AKP'nin grup toplantısı ile MHP grup toplantısı iptal edilirken, CHP ile HDP ise grup toplantılarını yapmayı planlıyor.
Bu arada, KDV Yasa Tasarısı'nın ele alınmaya başlanacağı Plan Bütçe Komisyonu da yarına ertelendi.