(Alıntılar, Kanada ve AB ile müzakerelerden ayrıntılar eklendi)
Roberta Rampton / Jeff Mason
WASHINGTON, 28 Ağustos (Reuters) - ABD ile Meksika, Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması'nın (NAFTA) değiştirilmesi için dün anlaşma sağladı. Varılan anlaşma motorlu araç ticareti ve uyuşmazlık giderme yöntemleri konusundaki değişiklikleri kabul etmesi için NAFTA üyesi Kanada üzerinde de baskı yarattı.
NAFTA'nın revizyonu için uzlaşı sağlanmasıyla birlikte, defalarca anlaşmadan çekilme tehdidinde bulunan ABD Başkanı Donald Trump'ın yarattığı ekonomik belirsizliğin ortadan kalkması bekleniyor.
Anlaşmanın revizyonu için müzakereler bir yıldan önce başlamıştı.
Toplam 1.2 trilyon dolar ticaret hacmi bulunan üç ülke arasında 1994 yılında imzalanan NAFTA anlaşmasında yapılacak değişiklikleri Kanada'nın da kabul edeceği beklentisi ABD borsalarını yeni zirvelere taşırken, otomobil üreticilerinin hisseleri de değer kazandı.
ABD ile Meksika'nın tam olarak hangi tavizleri vererek neler kazandığı bilinmiyor. Trump dün Kanada'nın değişiklikleri kabul etmemesi halinde Kanada'da üretilen araçlara gümrük vergisi getirebileceğini belirtirken, Kanada'nın süt ürünlerindeki koruma önlemlerini kaldırmasını istedi.
Trump, "Kanada ile ilgili yapabileceğimiz en kolay şey onlardan gelen otomobillere gümrük koymak. Acayip bir para kaynağı ve çok kolay bir müzakere olur. Bir günde sonuçlanır ve ertesi gün çok para alırız" dedi.
NAFTA'nın revizyonu üç ülkenin de yöneticilerine bedel ödetebilir. Trump ve Cumhuriyetçi parti Kasım ayındaki seçimler öncesinde çiftçiler ve komşu ülkelerle ticaretten geçimini sağlayan kesimlerin karşısına bir anlaşma ile çıkmak istiyor.
Meksika Cumhurbaşkanı Enrique Pena Nieto'nun Kasım sonunda görevden ayrılmadan önce anlaşmayı imzalaması gerekiyor. Kanada Cumhurbaşkanı Justin Trudeau da gelecek yıl Ekim ayında seçimlere girecek.
Kanada Dışişleri Bakanı Chrystia Freeland'in bugün görüşmeler için Washington'a gitmesi bekleniyor.
Trump'ın ekonomi danışmanı Larry Kudlow, Meksika ile varılan anlaşmanın Kanada ile tıkanan görüşmelerin "başa dönmesini" sağlayacağını ifade etti.
OTOMOTİV SEKTÖRÜNÜ İLGİLENDİREN DEĞİŞİKLİKLER
ABD ile Meksika arasında yürütülen görüşmeler daha çok otomotiv üreticilerine odaklandı.
ABD'li bir yetkilinin verdiği bilgiye göre, otomobillerde kullanılan parçaların yüzde 75'inin NAFTA ülkelerinde üretilmesi gerekecek. Daha önce bu oran yüzde 62.5 idi. İkili anlaşma hakkında hazırlanan kısa bir belgeye göre parçaların ABD ve Meksika'da üretilmesi zorunlu kılındı.
Reuters'a bilgi veren bir Beyaz Saray yetkilisi, bu zorunluluk sayesinde bazı parça üreticilerinin Çin'den Meksika'ya taşınabileceğini ifade etti.
Trump yönetimi ayrıca değişikliklerin istihdam koşullarını iyileştirdiğini savunuyor. Buna göre otomobillerde kullanılan parçaların yüzde 40 ila 45'i saatte en az 16 dolar kazanan çalışanlar tarafından üretilecek. Beyaz Saray böylece üretimin bir kısmının Meksika'dan ABD'ye taşınacağını ve Meksika'daki maaşların yükseleceğini tahmin ediyor.
ABD ise NAFTA anlaşmasının belirli bir süreyle sınırlanması talebinden vazgeçti. ABD Ticaret Temsilcisi Robert Lighthizer'ın verdiği bilgiye göre ABD ile Meksika arasındaki anlaşma 16 yıl süreyle geçerli olacak ve her 6 yılda bir gözden geçirilerek 16 yıl daha uzatılabilecek.
Şu ana kadar açıklanan değişiklikler için: AVRUPA İLE GÖRÜŞMELERİ DE HIZLANDIRMAK İSTİYOR
Washington geçen ay Trump ile Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker arasındaki görüşmenin ardından başlatılan ticaret müzakerelerinin hızlanması için Avrupa Birliği'ne baskı yapıyor.
Almanya'nın ABD Büyükelçisi Emily Haber, geçen hafta basına yaptığı açıklamada Trump-Juncker görüşmesinin ardından kurulan çalışma grubunun ilk toplantısını bu hafta yaptığını ve ABD'li yetkililerin "çok hızlı sonuç alınması" için baskı yaptığını ifade etti.
Haber, AB heyetine şu anki "kapsam belirleme çalışması"nı ilerletmek için yeni yetki verilmesi gerektiğini belirtirken, Mayıs 2019'daki Avrupa Parlamentosu seçimlerinden önce anlaşma sağlanması gerektiğini ifade etti.
Haber, ABD ile ikili ilişkilerin geliştirilmesi için yapılan eylemlerin ele alındığı basın toplantısında "Amerikalılar çok hızlı sonuç için bastırıyorlar... Takvime bakacak olursak gelecek yıl Avrupa Parlamentosu seçimlerimiz var, bu seçimlerden önce vakitlice bir anlaşmaya varmak gerekir" dedi.
ABD'li bir yetkili Washington'un "çok daha hızlandırılmış bir takvime" konulması talebini teyit etti ancak sonuçlanması için bir tarih vermedi.
Trump, Juncker ile görüşmesinde Avrupalı şirketlerin ürettikleri otomobillere ek gümrük vergisi getirme tehdidini tekrar etmemiş, taraflar çelik ve alüminyum başta olmak üzere çeşitli ürünlerden alınan gümrük vergilerinin azaltılması için görüşmeler başlatmıştı.
İki tarafın beklenmedik şekilde müzakerelere oturması ticaret savaşı endişelerini hafifletmiş, ancak ABD'li yetkililer görüşmelerin yavaş ilerlemesinden yakınmışlardı.
Haberin orijinali için tıklayınız: Bu haber, linkleri yukarıda belirtilen haber ya da haberlerden derlenmiştir. Tam çevrilmiş metin olmayabilir. (Haberi çeviren Can Sezer; Redaksiyon Orhan Coşkun)