(ABD ve Türk Dışişleri Bakanlığının Çavuşoğlu-Pompeo görüşmesine ilişkin açıklamaları, NATO genel sekreterinin açıklaması ve detaylarla yenilendi)
Doina Chiacu / David Brunnstrom
WASHINGTON, 4 Nisan (Reuters) - ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence Türkiye'yi Rusya'dan S-400 füze sistemini satın almaması için uyararak, ABD'nin tehdit olarak gördüğü silahları satın almaması için Türkiye'ye uyguladığı baskıyı sürdürdü.
Pence, NATO ülkeleri bakanlarının Washington'daki toplantısında yaptığı konuşmada, "Türkiye seçim yapmalı. Tarihteki en başarılı askeri ittifakın kritik bir ortağı olmaya devam etmek mi istiyor, yoksa ittifakımızı zedeleyecek umursamaz kararlar ile ortaklığın güvenliğini tehlikeye atmak mı istiyor" dedi.
Ankara'nın Rusya'dan S-400 hava savunma sistemini satın alma kararı Washington ile arasında gerilim kaynağı. Washington S-400 füzelerinin Türkiye'nin de satın aldığı gelişmiş F-35 savaş uçaklarının güvenliğini tehlikeye attığını düşünüyor.
Ankara Pence'in açıklamasına hızla karşılık verdi. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Pence'in uyarısına Twitter'dan benzer bir karşılık vererek, "ABD seçim yapmalı. Türkiye'nin müttefiki olarak kalmak mı , yoksa teröristler ile gücünü birleştirip NATO müttefikinin düşmanlarına karşı savunmasını zedeleyerek dostluğumuzu tehlikeye atmak mı istiyor" dedi.
Washington S-400'lerin satın alınması halinde Türkiye'ye yaptırım uygulayabileceği ve Türkiye'yi üretim zincirine dahil olduğu F-35 savaş uçağı projesinden çıkarabileceği uyarısında bulunmuştu. ABD bu hafta F-35'lerin kullanılmasını sağlayacak ekipmanların Türkiye'ye sevkiyatını da durdurdu.
Pence, "NATO müttefiklerimiz, ittifakın uyumunu tehdit eden düşmanlarımızdan silah satın alırsa buna kayıtsız kalamayacağımızı açıkça belli ettik" dedi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, dün Türkiye'nin ABD'ye, S-400 füzelerinin ABD veya NATO silahlarına tehdit olup olmadığını belirlemek için ortak bir heyet oluşturmayı teklif ettiğini söyledi.
Çavuşoğlu Washington'da yaptığı bir konuşmada "(S-400'ler)NATO sistemine entegre edilmeyecek... bu sistemin ne F-35'lere ne de NATO sistemlerine tehdit olmadığını belirlemek üzere ABD ile teknik bir heyet kurmayı teklif ediyoruz" dedi.
Ankara, Temmuz ayında teslim alacağı S-400'leri Suriye ve Irak'tan gelen tehditlere karşı bir savunma aracı olarak görüyor.
Türkiye'nin Rus füzelerini almasına karşı çıkan ABD, bunun yerine kendi üretimi Patriot hava savunma sistemini satın alması için Ankara'ya geçen yıl teklif iletmişti.
ÇAVUŞOĞLU-POMPEO GÖRÜŞMESİ
NATO dışişleri bakanları toplantısına katılmak üzere Washington'da bulunan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu dün akşam ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile de ikili bir görüşme gerçekleştirdi.
Çavuşoğlu, görüşmenin ardından Twitter hesabından yaptığı açıklamada "Pompeo'yla ikili ilişkilerimizde yer alan sınamalar/ortak gündemimizdeki konular hakkında yapıcı bir görüşme gerçekleştirdik" dedi.
Görüşmeye ilişkin yazılı bir açıklama yapan ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Robert Palladino "Bakan Pompeo görüşmede kuzeydoğu Suriye konusunda devam eden müzakerelere desteğini ifade ederken, Türkiye'nin bölgedeki tek taraflı askeri eylemlerinin potansiyel olarak yıkıcı sonuçları olabileceği konusunda uyarıda bulundu" dedi.
Pompeo'nun görüşmede Türkiye'de tutuklu bulunan ABD misyon çalışanları ve ABD vatandaşları ile ilgili davaların hızla sonuca bağlanması çağrısını yinelediğini belirten Palladino, "Bakan Pompeo Türkiye'nin Rus S-400 füze sistemlerini satın alma olasılığına ilişkin endişelerini de dile getirdi" ifadelerini kullandı.
Ancak ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan görüşmeye ilişkin yapılan bu açıklama Türk tarafının tepkisine neden oldu.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy yazılı bir açıklama yaparak "Sayın Bakanımız ile ABD Dışişleri Bakanı arasında 3 Nisan günü gerçekleştirilen görüşmeye ilişkin olarak ABD Dışişleri Bakanlığınca yapılan ve sözkonusu görüşmeden önce kaleme alındığı aşikar olan açıklamanın görüşmenin içeriğini yansıtmadığı gibi, görüşmede gündeme dahi gelmeyen hususlara yer verdiği görülmektedir" dedi.
Daha önce yapılan görüşmelerde de benzer sorunlarla karşılaşıldığını belirten Aksoy, "Bu gibi açıklamaların daha özenli olarak yapılması ve özellikle görüşmede yer almayan hususlara yer verilmemesi, aramızdaki müttefiklik ilişkilerinin doğal bir gereğidir" dedi.
S-400 NATO TOPLANTISI GÜNDEMİNDE YOK ANCAK ELE ALINABİLİR
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de Reuters ile söyleşisinde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile S-400 konusunu birkaç defa görüştüğünü ve Salı günü Trump ile görüşmesinde de konuyu ele aldıklarını belirtti.
Türkiye'nin S-400'ler için heyet oluşturma teklifi hakkında Stoltenberg, konunun bundan önceki NATO bakanları toplantılarında ele alındığını belirtti. Konunun Washington'daki NATO toplantısının resmi gündeminde bulunmadığını ancak ele alınacağını düşündüğünü belirten Stoltenberg şunları söyledi:
"Bu haftaki dışişleri bakanları toplantısının marjında S-400 konusunun tekrar ele alınacağını düşünüyorum. Resmi gündemde değil ama bakanların baş başa oturduğu görüşmelerde karşılıklı tavizlerle bir yol bulup bulamayacağını ele alacaklarını düşünüyorum."
Haberin orijinali için tıklayınız: Bu haber, linkleri yukarıda belirtilen haber ya da haberlerden derlenmiştir. Tam çevrilmiş metin olmayabilir. (Habere katkıda bulunan Tülay Karadeniz; Redaksiyon Can Sezer)