(Tasarının detayları eklendi)
ANKARA, 13 Haziran (Reuters) - Hükümet, Danıştay ve Yargıtay'ın yapılarında yeni düzenlemelere gidilerek, üye ve daire sayılarının düşürülmesini öngören kanun tasarısını TBMM'ye sundu.
AKP, Aralık 2013'te aralarında dört eski bakan ve yakınlarının yanı sıra bazı işadamları hakkında rüşvet ve yolsuzluk iddiaları ile ilgili açılan soruşturmaları Fethullah Gülen cemaatinin "darbe girişimi" olarak nitelendirirken, cemaatin özellikle yüksek yargıda olduğunu belirttiği üyelerini tasfiye etmeye çalışıyor.
TBMM'ye sunulan "Danıştay Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı" yürütme ve yürürlük dahil 38 maddeden oluşuyor.
Tasarının genel gerekçesinde istinaf mahkemelerinin devreye girmesiyle Yargıtay ve Danıştay'ın iş yükünün azalacağı belirtilerek, bu nedenle Yargıtay ve Danıştay'ın daire ve üye sayılarını yeniden belirleme ihtiyacı doğduğu kaydedildi.
Bu çerçevede tasarıyla Danıştay'ın 17 olan daire sayısı 10'a ve 195 olan üye sayısı 90'a; Yargıtay'ın 46 olan daire sayısı 24'e, 516 olan üye sayısı 200'e düşürülecek.
Ancak Yargıtay ve Danıştay'daki mevcut iş yükü dikkate alınarak daire ve üye sayılarının tasarıda belirlenen sayıya indirilmesi için kademeli bir geçiş olacak.
Tasarının gerekçesinde Yargıtay ve Danıştay'ın daire ve üye sayıları ile üyelerin görev sürelerinin anayasada kanunla düzenlenebilecek bir konu olarak öngörüldüğüne dikkat çekilerek, "Bu nedenle yüksek mahkemelerin daire ve üye sayılarının kanunla artırılması veya azaltılmasının ya da yüksek mahkeme üyelerinin görev sürelerinin kanunla belirlenmesinin anayasaya aykırı bir yönü bulunmamaktadır" denildi.
Tasarı ile getirilecek bir başka değişiklik ile Yargıtay ve Danıştay üyeleri Anayasa Mahkemesi üyelerinde olduğu gibi 12 yıllık süre için seçilecek ve görev süreleri bittiğinde yeniden yüksek mahkeme üyesi olamayacaklar.
Kanun yürürlüğe girdiği tarihte Yargıtay Birinci Başkanı, Cumhuriyet Başsavcısı, Birinci Başkanvekili, Cumhuriyet Başsavcı vekili ve daire başkanı olarak görev yapanlar hariç mevcut Yargıtay üyelerinin üyelikleri sona erecek.
Tasarıya göre TBMM'de kabul edilmesi durumunda kanun yürürlüğe girmesinden itibaren beş gün içinde görevi sona eren üyeler arasından Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca Yargıtay üyesi seçimi yapılacak. Yeniden seçilen üyeler 12 yıl daha görev yapacak.
Benzer şekilde kanun yürürlüğe girdiğinde Danıştay Başkanı, Başsavcısı, Başkanvekili ve Daire Başkanı olarak görev yapanlar hariç mevcut Danıştay üyelerinin üyelikleri de sona erecek.
Kanunun yürürlüğe girmesiyle Danıştay üyelikleri sona eren üyeler arasından HSYK ve Cumhurbaşkanı tarafından yeniden Danıştay üyeliği seçimi yapılacak.
Tasarı ile ayrıca hakim ve savcı adaylarına meslek öncesi eğitim sonunda yapılan yazılı sınava ilave olarak sözlü sınav da getiriliyor.
Hakim ve savcılar hakkında kanun yolu incelemesi aşamasında kanun yolu değerlendirme formu düzenlenmesine yönelik değişikliğe de yeni düzenlemede yer verilirken, bu kapsamda 2011'de kaldırılan Yargıtay tarafından incelenen dosyalarda ilgili hakim ve savcılar hakkında not verilmesine ilişkin uygulama yeniden getiriliyor.