(Paketin detayları ile yenilendi)
ANKARA, 14 Haziran (Reuters) - Adalet Bakanlığı tarafından anayasa değişikliğinin ardından hazırlanan yargı uyum paketi TBMM'ye sunulurken; pakete göre genelkurmay başkanı ile hava/deniz/kara kuvvetleri komutanları ve MİT müsteşarı hakkında soruşturma yapılması için eskisi gibi başbakanın değil cumhurbaşkanının izni gerekecek.
Adalet Bakanlığı tarafından 16 Nisan referandumunda kabul edilen anayasa değişikliğinin ardından hazırlanan "Anayasa Değişikliğine Uyum Amacıyla Yargıya İlişkin Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı" Meclis'e sunuldu.
Anayasa değişikliğiyle başbakanın başında olduğu parlamenter hükümet sistemi yerine cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi getirilmişti.
Yürütme ve yürürlük dahil 51 maddelik tasarıyla genelkurmay başkanı ile hava/deniz/kara kuvvetleri komutanları hakkında soruşturma yapılmasına cumhurbaşkanı izin verecek. MİT müsteşarına soruşturma açılması için de cumhurbaşkanının iznini öngören tasarının genel gerekçesinde şöyle denildi:
"Anayasa değişikliğine uyum sağlamak amacıyla, tasarının temas ettiği kanunlardaki kanun hükmünde kararname ibareleri çıkarılmakta veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesi şeklinde değiştirilmektedir. Bunun yanında tüzük ibareleri çıkarılıp Bakanlar Kurulu ve Başbakan ibareleri, Cumhurbaşkanı veya Cumhurbaşkanlığı şeklinde düzenlenmektedir."
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ tasarıyı TBMM yaz tatiline girmeden yasalaştırmayı istediklerini belirtmişti.
Tasarının 17. maddesinde, MİT Kanunu'nda mensupları hakkında yürütülen soruşturma ve kovuşturmalardaki izin usulünün belirlendiği ve burada askeri mahkemelere de atıfta bulunulduğu hatırlatılarak, "bir boşluk doğmaması için" yeni bir düzenleme yapılması gerektiği belirtildi. Bu çerçevede MİT Kanunu'nun 26 maddesindeki "Başbakan" ibareleri "Cumhurbaşkanı" ile değiştirildi.
Benzer bir düzenleme tasarının diğer maddelerinde genelkurmay başkanı ile hava/deniz/kara kuvvetleri komutanları için de yapıldı.
Paketle ayrıca, Hakimler ve Savcılar Kurulu'nun yanı sıra savaş halleri dışında askeri yargının kaldırılmasının ardından uyuşmazlık mahkemeleri ve Anayasa Mahkemesi'nin üye sayısı gibi konularda da düzenlemeler yapılıyor.
Referandumda kabul edilen anayasa değişikliğiyle, barış zamanında disiplin mahkemeleri dışında askeri mahkemeler kurulamayacak, bu mahkemeler sadece savaş dönemlerinde askerlerin görevleriyle ilgili işledikleri suçlarla ilgili olarak oluşturulabilecek.
Tasarı yasalaşırsa, askeri mahkemelerin kaldırılmasıyla askerlerin sivil mahkemelerde yargılanmasına ilişkin düzenleme yapılarak, ilgili kanuna "Askeri suçların soruşturması ve kovuşturmasında 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümleri uygulanır" hükmü eklenecek.