(Kurtulmuş'un açıklamasının detayları eklendi)
ANKARA, 30 Mayıs (Reuters) - Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş, İsrail'le ilişkilerin normalleşmesi için İsrail yönetiminin Gazze üzerindeki ablukasının kaldırılması ya da azaltılmasının önemli olduğunu belirterek, bu konudaki görüşmelerin sürdüğünü ve olumlu mesafeler alındığını söyledi.
Mayıs 2010'da Gazze'ye yardım götüren Mavi Marmara gemisine İsrail komandolarının düzenlediği baskında 10 Türk hayatını kaybetmiş, olay Türkiye-İsrail ilişkilerinde ciddi bir krize neden olmuştu. Olayın ardından Türkiye İsrail ile diplomatik ilişkilerinin seviyesini düşürmüş ve askeri anlaşmaların askıya alınmasını da içeren İsrail'e yönelik yaptırımlar açıklamıştı.
Kurtulmuş bakanlar kurulu toplantısı devam ederken düzenlediği basın toplantısında, bir gazetecinin İsrail'le sürdürülen görüşmelere ilişkin sorusunu şöyle yanıtladı.
"İsrail'e ilettiğimiz üç ön şartımızdan ikisi olan, özür ve tazminat gerçekleşti. Ancak üçüncü konu, İsrail'in Gazze şeridinde sürdürdüğü ambargonun azaltılması ya da kaldırılmasıyla ilgili görüşmelerimiz sürüyor. Tekliflerimizden bir kısmı masada duruyor. Olumlu mesafeler alındı. Ambargo insanların yaşamlarını kolaylaştıracak hale dönmeden Türkiye'nin bu anlaşmaya evet demesi kolay görünmüyor."
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın geçen ay yaptığı açıklamada İsrail ile müzakerelerde son aşamaya geldiklerini duyurmuştu.
Türkiye'nin Suriye sınırları içerisindeki Mare-Cerablus hattındaki İD ve PYD hedeflerine ortak operasyon yapılması konusunda ABD'ye teklifte bulunduğu yönündeki haberler için de Kurtulmuş şu değerlendirmeyi yaptı:
"Türkiye'nin kendi sınırlarını koruması için Mare-Cerablus hayati bir hat olarak belirlenmiştir. Bu hattın korunması için Türkiye üzerine düşeni yapmakta kararlıdır. Burada Işid ve diğer terör örgütlerinin durdurulması önceliğimizdir."
Medyada yer alan bazı fotoğraflarda Suriye'de ABD askerlerinin YPG armasıyla görüntülenmesi konusunda da Kurtulmuş, "Görüntüler rencide edicidir. Dostluk kuralları ile bağdaşmaz. ABD'nin hatasından döneceğini ümit ediyoruz. Bu karşılıklı olarak da ifade ediliyor" diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da Cumartesi günü Diyarbakır'daki konuşmasında ABD'nin PYD ve YPG'ye verdiği desteği kınadığını söylemişti.
RUSYA İLE İLİŞKİLER
Türkiye'nin Rusya ile ilişkilerinin normalleşmesi konusunda da Kurtulmuş, "Ne Türkiye Rusya'yı, ne de Rusya Türkiye'yi gözden çıkarabilir. Türkiye zaten Rus uçağını kasten düşürmemişti. Ben Rusya tarafının bu meseleyi daha fazla uzatmasının Rusya'ya da fayda sağlamayacağı kanaatindeyim. İlişkilerin kısa sürede yeniden tamir edilebileceğini düşünüyorum" dedi.
Türk hava sahasını ihlal eden bir Rus savaş uçağının Suriye sınırında 24 Kasım 2015'te düşürülmesinin ardından Rusya Türkiye'ye karşı ekonomik yaptırımlar uygulamaya başlamıştı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin geçtiğimiz haftaki açıklamasında ilişkilerin düzeltilmesine hazır olduklarını ancak Ankara'dan adım beklediklerini kaydetmişti.
AB İLE VİZE SERBESTİSİ
Türkiye'nin AB ile vize serbestisinin sağlanması için üzerine düşen sorumlulukların aşağı yukarı tamamını yerine getirdiğini belirten Kurtulmuş, "Geriye kalan 3-4 madde ile ilgili çalışmalarımız sürüyor" diye konuştu.
AB Haziran ayı sonunda Türk vatandaşlarına vize serbestisi sağlanması için Terörle Mücadele Kanunu'ndaki terörizm tanımında değişiklik yapılmasını talep ederken Ankara PKK ile mücadelenin sürdüğü bir dönemde bu değişikliğin yapılamayacağını belirtiyor.
Kurtulmuş, "Buradaki sağlam irademiz istismar edilmemelidir. Bu meselenin tehir edilmesi için Avrupa'da bazı siyasetçilerin söz ve tavırlarını uygun bulmuyoruz" dedi.
Önümüzdeki hafta teknokratlar düzeyinde AB-Türkiye arasında vize serbestisi konusunda toplantılar yapılacağını da kaydeden Kurtulmuş, "AB Bakanımız Ömer Çelik'in de yine önümüzdeki hafta içerisinde Brüksel'de bu konuda görüşmelerde bulunmasına karar verilmiştir" ifadesini kullandı.
Almanya Parlamentosu'nda görüşülecek olan Ermeni Soykırımı yasa tasarısıyla ilgili de Kurtulmuş, "Parlamentoların görevi ellerindeki bilgileri tarihçilere sunmaktır. Bunun dışında görevleri yoktur. Almanya bunun dışında bir karar alırsa, ilmi değeri olmayacaktır. Başka parlamentoların aynı tarz kararlarına ne yaptıysak, buna da onu yaparız" ifadesini kullandı.
Almanya Parlamentosu bir asır önce Osmanlı topraklarında yaklaşık 1.5 milyon Ermeni'nin ölmesi olayını "soykırım" olarak tanıyan yasayı Haziran ayında görüşmeye hazırlanıyor.