(Detaylar ve geçmiş bilgiler eklendi)
ANKARA, 25 Nisan (Reuters) - Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Türkiye'nin İsrail'le ilişkileri normalleştirmek amacıyla yürüttüğü müzakerelerde son aşamaya geldiklerini, Rusya ile ilgili de sorunların diplomatik yolla çözümüne hazır olduklarını söyledi.
Yaklaşık altı yıl önce Gazze'ye yardım götüren Mavi Marmara gemisine İsrail komandolarının baskın düzenlemesi sonucunda 10 Türk hayatını kaybetmişti. Bu olay iki ülke ilişkilerinde ciddi krize neden olmuş, Ankara ilişkilerin normalleşmesi için özür dilenmesi, tazminat ödenmesi ve Gazze ablukasının kaldırılması taleplerinde bulunmuştu. İsrail Ankara'nın özür talebini yerine getirmişti.
Kalın Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda düzenlediği basın toplantısında İsrail'le yürütülen müzakereler konusunda, "Müzakerelerde son aşamaya geliyoruz, yakın bir zamanda temas planlıyoruz. Kamuoyunun bildiği üç şartımız var. İsrail ile müzakereler Türkiye'nin öne sürdüğü şartlar üzerinden devam etmektedir" diye konuştu.
Dışişleri Bakanlığı iki hafta önce İsrail ile ilişkilerin normalleşmesine dair yürütülen müzakerelerde mutabakat metninin nihai hale getirilmesi ve farklılıkların giderilmesi yönünde ilerleme sağlandığını, Türkiye ve İsrail heyetlerinin anlaşmanın bir sonraki toplantıda sonuçlandırılması konusunda uzlaştığını açıklamıştı.
RUSYA İLE İLİŞKİLER
Kalın, Rusya ile ilişkilerin normalleştirilmesi açısından bugün Tarım Bakanlığı'ndan bir heyetin Moskova'da temasta olmasını önemli bulduklarını belirterek, "Rusya ile ilgili sorunu diplomatik yolla çözme taraftarıyız, biz diplomatik olarak sorunların çözümüne hazırız" dedi.
Türk hava sahasını ihlal eden bir Rus savaş uçağının Suriye sınırında 24 Kasım 2015'te düşürülmesinin ardından Rusya Türkiye'ye karşı ekonomik yaptırımlar uygulamaya başlamıştı.
İç savaşın uzun süredir devam ettiği Suriye'de son durumun hassasiyetini koruduğunu da vurgulayan Kalın, rejim ve muhalefet arasındaki Cenevre görüşmelerinin arzu edilen hızda gitmemesinin altında Suriye yönetiminin insani yardımlara engel çıkarmasını gösterdi.
KİLİS'E DÜŞEN ROKETLER VE GÜVENLİ BÖLGE
Son günlerde Suriye'den İslam Devleti (İD) tarafından atılan katyuşa roketlerinin Kilis'e düşmesi ve can kayıplarıyla ilgili de Kalın, şunları söyledi:
"Suriye'de güvenli bölge kurulması konusunda iki yıldır görüşlerimizi söyledik, zaman zaman desteklendik ama uygulama konusunda güçlü bir irade olmadığını görüyoruz. Suriye'de sadece karadan değil havadan da güvenli bölge sınırı çizilmesi lazım ve bunun uluslararası mutabakatla yapılması lazım; bu bir çok acının önlenmesini sağlayacaktır."
Kilis'e Cuma günü ve dün Suriye'den atılan roketler sonucu üç kişi hayatını kaybetmişti. Türkiye İD tehdidinin sona erdirilmesi için sınırın Suriye tarafından karadan ve havadan bir güvenli bölge oluşturulması gerektiğini savunuyor.
Kalın İD ile mücadele konusunda da, "Bugün itibariyle DAİŞ ile irtibatlı olan 3,300 yabancı uyruklu kişi sınır dışı edildi. DAİŞ ile mücadele kapsamında ayrıca 41,000 kişiye giriş yasağı konmuştur" ifadesini kullandı.
"GÖÇMEN ANLAŞMASI VE VİZE SERBESTİSİ"
Kalın, Türkiye-AB göçmen anlaşmasının işleyişiyle ilgiliyse, "Türkiye-AB eylem planı da hayata geçiriliyor, yasadışı göçmen sayısında ciddi düşüş oldu. Mülteci sorunun kaynağı Suriye'dedir, savaş devam ettiği sürece buradaki sorun çözülmüş sayılmaz" diye konuştu.
AB ile Türkiye'nin Mart ayında vardığı mülteci anlaşması çerçevesinde, Türkiye'nin yükümlülüklerini yerine getirmesi durumunda Haziran ayında Türk vatandaşlarına AB ülkelerinde vizesiz seyahat imkanı tanınmasına karar verilmişti.
Batı'daki bazı medya kuruluşlarında yer alan ve AB'nin Türk vatandaşlarına vize serbestisinin Haziran'da başlamayabileceği yönündeki yorumların da hatırlatılması üzerine Kalın şöyle konuştu:
"AB ile yapılan vize anlaşması ile ilgili teknik süreç devam ediyor; bu kriterlerin yarıdan fazlası tamamlandı. Vize uygulamasının Haziran'da hayata geçmesini geciktirecek bir durum yok."
Geçtiğimiz hafta Alman medyasında çıkan bazı haberlerde vize serbestisi konusunda AB'nin geri adım atabileceği, süreci zamana yayabileceği öne sürülmüş, Başbakan Ahmet Davutoğlu ise Cumartesi günü Gaziantep'te yaptığı açıklamada, vize muafiyeti hayata geçmezse Türkiye'nin de geri kabul anlaşmasını durdurabileceğini vurgulamıştı. (Haberi bildiren Ercan Gürses; Haberi yazan Orhan Coşkun)