(Detaylar eklendi)
ANKARA, 1 Temmuz (Reuters) - Yargıtay ve Danıştay'ın yeniden yapılandırılarak, üyelerinin çok büyük bölümünün değişimini düzenleyen ve bu nedenle muhalefet ile bazı kesimlerin tepkisini çeken yüksek yargı tasarısı TBMM'de kabul edilerek yasalaştı.
AKP, Aralık 2013'te aralarında dört eski bakan ve yakınlarının yanı sıra bazı işadamları hakkında rüşvet ve yolsuzluk iddiaları ile ilgili açılan soruşturmaları Fethullah Gülen cemaatinin "darbe girişimi" olarak nitelendirirken, cemaatin özellikle yüksek yargıda olduğunu belirttiği üyelerini tasfiye etmeye çalışıyor.
TBMM Genel Kurulu'nda dün gece yarısı kabul edilen "Danıştay Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunu" ile Danıştay daire sayısı 17'den 10'a düşecek. Danıştay, dokuzu dava, biri idari daire olmak üzere 10 daireden oluşacak. Yargıtay'daki 46 olan daire sayısı 24'e düşürülecek. 23 hukuk dairesi sayısı ile 23 ceza dairesi sayısı 12 olacak.
Hükümet yasanın gerekçesi olarak, 20 Temmuz'da istinaf sistemine geçilmesi ile yüksek yargı kurumlarının iş yükünün azalacağını ve bu durumda iki kurumun daire sayılarının yeniden belirlenmesi gereğinin ortaya çıktığını belirtiyor.
Yasaya göre, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte Danıştay ve Yargıtay üyelerinin üyelikleri sona ererken, Yargıtay'ın üye sayısı 516'dan 200'e; Danıştay'ın üye sayısı ise 195'ten 90'a inecek.
İki kurumun da üyelerine Anayasa Mahkemesi'nde olduğu gibi 12 yıl görev süresi getirilirken, bir kişi üyeliğe sadece bir kez seçilebilecek.
Görev süresi biten üyelerden yeniden seçilemeyenler Anayasa'nın 139. maddesinde düzenlenen hakimlik ve savcılık teminatı uyarınca HSYK tarafından kazanılmış hak aylık dereceleri saklı kalmak kaydıyla sınıf ve derecelerine uygun olarak bölge adliye veya ilk derece mahkemelerine atanacak.
Yasayla daha önceden de olan ancak yine AKP tarafından kaldırılan hakim ve savcılara sözlü sınav düzenlemesi yeniden getiriliyor. Hakim ve savcı adayları yazılı sınavın yanı sıra sözlü sınava da girecek.
Onay için Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'a gönderilecek olan yasaya göre ayrıca "terör" davaları ihtisaslaşmanın sağlanması amacıyla il merkezlerindeki ağır ceza mahkemelerinde görülecek.
Bu çerçevede "Terörle Mücadele Kanunu" kapsamındaki suçlara ilişkin soruşturmalar, suçun işlendiği yerin bağlı olduğu ilin adıyla anılan cumhuriyet başsavcılığınca yürütülürken, davalar da suçun işlendiği yerin bağlı olduğu ilin adıyla anılan ağır ceza mahkemesinde görülecek.
Yasaya göre, CMK'da yapılan değişiklikle, kayyum atanan şirketlerin ya da yönetim organının yetkileri ile birlikte ortaklık payları veya menkul kıymetler idare yetkilerinin de kayyuma devredilmesi de düzenleniyor.
Atanan kayyumların görevleriyle ilgili iş ve işlemlerinden dolayı tazminat davaları devlet aleyhine açılacak. Devlet, ödediği tazminatı görevini kötüye kullanan kayyumlara bir yıl içinde rücu edecek.
Muhalefet yasaya yüksek yargının tamamen hükümetin ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın kontrolüne gireceği düşüncesiyle karşı çıkıyor. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu yasanın iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvuracaklarını açıklamıştı.