(Çavuşoğlu'nun açıklamaları ile yenilendi)
ANKARA, 11 Ağustos (Reuters) - Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya ile bu hafta gerçekleşen temasları değerlendirirken, bundan sonraki süreçte Türkiye'nin uçaklarıyla aktif şekilde DEAŞ karşıtı operasyonlara katılacağını belirtirken; savunma sanayi alanında da kim Türkiye ile işbirliği yaparsa Ankara'nın da onlarla işbirliği yapacağını söyledi.
NTV'ye mülakatında, Rus uçağının düşürülmesinin ardından Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında bu hafta gerçekleşen ilk yüz yüze görüşmeyi değerlendiren Çavuşoğlu, "başarılı" bir ziyaret gerçekleştiğini belirterek iki ülke arasında Suriye konusunda kurulan mekanizmanın önemine dikkat çekti.
"Suriye'de ılımlı muhalefet ve sivillere yönelik saldırılar olmamalı, ateşkes tam anlamıyla sağlanmalı; Rusya ile kurduğumuz mekanizmanın bu sürece katkı sağlayacağına inanıyorum" diyen Çavuşoğlu, "Anlık bilgi ve istihbarat paylaşımı dahil Rusya ile aramızdaki işbirliğini daha etkin hale getirmemiz lazım. Rusya ile hem cumhurbaşkanları hem de askerler arasında anlık iletişim kurmak lazım ve olacak... Darbe girişiminde İncirlik'te problem oldu, koalisyon uçaklarının faaliyetlerine kısıtlamalar getirildi, şu an sorun yok uçaklar kalkabiliyor. DAEŞ'e yönelik operasyonları birlikte yapmak için Rusya'ya hep çağrıda bulunduk, bundan sonraki süreçte Türkiye uçaklarıyla da aktif şekilde operasyonlara katılacak" dedi.
Geçen yıl 24 Kasım'da Türkiye-Suriye sınırında hava sahası ihlali yaptığı gerekçesiyle bir Rus uçağının düşürülmesinden bu yana Türkiye Suriye hava sahası içindeki DEAŞ karşıtı operasyonlara uçaklarıyla katılamıyordu.
Türkiye'nin Rusya ile ilişkilerini normalleştirmesinin Batılı ülkelere bir mesaj olmadığını da belirten Çavuşoğlu, "Batılı ülkelere diyoruz ki Türkiye'yi Rusya ya da başka ülkelerle ilişkilerden dolayı değil, darbe girişimi sonrasında ortaya koyduğunuz tutumla kaybedebilirsiniz" dedi.
SURİYE'DE GEÇİŞ SÜRECİ
Suriye'nin geleceği konusunda Rusya ile nasıl bir yol haritası izleneceğine dair soruları da yanıtlayan Çavuşoğlu, "Rusya, Suriye içinde kanton ya da başka devletin kurulmasına karşı, biz de aynı şekilde düşünüyoruz" dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü:
"Esad konusu sadece Türkiye ile Rusya arasındaki mesele değil, Suriye ile ilgilenen tüm ülkeleri ilgilendiriyor; bu konuda Rusya ile aynı düşünüyoruz dersek doğruyu söylememiş oluruz. Esad'lı geçiş de bir geçiş olmaz, bir geçiş istiyorsak geçiş hükümeti olması lazım; Esad'la kapsayıcı bir geçiş hükümeti olmaz."
Rusya ile görüşmelerde, Türkiye'nin PKK ile bağları nedeniyle "terör örgütü" olarak nitelendirdiği PYD'nin Moskova'da ofis açması konusunun da görüşüldüğünü belirten Çavuşoğlu, "Moskova'daki PYD ofisi ile ilgili Erdoğan Putin'e bilgi verdi; Putin ilk defa haberi olduğunu söyledi, bu konuda Rusya'dan adımlar atmasını bekliyoruz" dedi.
KAYIP ASKERİ ATAŞELER
15 Temmuz darbe girişiminin ardından yurtdışındaki bazı askeri ataşelerin geri çağrıldığını ancak ataşeler ve diplomatlar arasında kaçanlar olduğunu belirten Çavuşoğlu, "Yunanistan'daki iki ataşe 6 Ağustos gecesi İtalya'ya doğru hareket ettiler, hem İtalya hem de (kaçma ihtimalleri bulunan) Hollanda nezdinde Türkiye'ye geri getirilmeleri için temaslarda bulunacağız. ABD'ye sığınma talebinde bulunan asker konusunu ABD'ye sorduk cevap bekliyoruz. Bangladeş'teki iki memur da New York'a kaçtı, bugün itibariyle geri dönün çağrısı için süre doldu, gelmeyenler için yasal işlem yapacağız" dedi.
Ankara'nın 15 Temmuz darbe girişiminin arkasında olduğunu belirttiği ve ABD'de yaşayan Fethullah Gülen'in iadesi sürecini değerlendiren Çavuşoğlu ABD'den işbirliği sinyalleri gördüklerini belirterek, "bu anlayışın sonuç getiren adımlara dönüşmesini beklediklerini söyledi.
SAVUNMA SANAYİDE İŞBİRLİĞİ OLANAKLARI
Türkiye'nin özellikle uzun menzilli füze savunma sistemleri gibi kritik projelerde Rusya ile işbirliğinin sözkonusu olup olmadığı sorusunu da yanıtlayan Çavuşoğlu, "Şu anda NATO'nun Türkiye'de bulundurduğu hava savunma sistemleri tüm Türkiye'yi kapsamıyor, NATO'dan beklentimiz Türkiye'ye sözlü değil somut destek vermesi" dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü:
"Türkiye olarak kendi savunma sistemimizi kurmak ve üretim yapmak istiyoruz, müttefik NATO ülkeleriyle işbirliği yapmak istedik aynı yaklaşımda olmadılar. Bu durumda Türkiye başka arayışlar içine girebilir. (Savunma sanayide) Her zaman tercihimiz müttefiklerle işbirliği ancak onlarda bu anlayış yok, kimse bize NATO dışında bir ülkeyle neden işbirliğine girdiniz dememeli. Birinci tercihimiz NATO müttefikleri ancak bizimle kim işbirliği yaparsa biz de onlarla işbirliği yapabiliriz."
Türkiye uzun menzilli füze savunma sistemleri projesinde uzun süre Çin ile müzakereler yürütmüş, başta NATO ülkeleri Ankara'nın bir NATO üyesi yerine Çin ile görüşmesine tepki göstermişti.
Ankara uzun süren müzakerelerin ardından teknoloji transferi konusunda mesafe alınamadığı gerekçesiyle Çin ile görüşmelere son vermiş ve yerli imkanlarla bu projenin hayata geçirileceğini duyurmuştu.
Çavuşoğlu, İsrail ile normalleşme anlaşmasının gelecek hafta Meclis tatile girmeden oylanacağını da açıkladı ve "Anlaşma onaylanır onaylanmaz Türkiye ve İsrail olarak büyükelçiler için agreman isteyeceğiz" dedi.