(Canikli'nin açıklamalarının detayları ve geçmiş bilgi ile yenilendi)
İSTANBUL, 9 Ocak (Reuters) - Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli, başkanlık sistemini de içeren anayasa değişikliği görüşmelerinin 18-20 gün içinde tamamlanmasını beklediklerini belirterek, değişikliğe yönelik yapılacak oylamalarda uygulanacak "gizli oy"un milletvekillerinin oylarını kimseye göstermemesi anlamına gelmediğini ve oyunu açık kullanmak isteyen milletvekillerine kimsenin karşı çıkamayacağını söyledi.
TBMM bugün AKP'nin 18 maddelik anayasa değişikliği teklifini ele almaya başlayacak. AKP, Genel Kurul görüşmelerini 24 Ocak'a kadar bitirmeyi planlıyor. katıldığı bir programda anayasa değişikliği süreci ile ilgili değerlendirmede bulunan Canikli, "Evet, anayasa oylamaları gizli oyla yapılır. Gizli oyun içeriğini iyi analiz etmek gerekiyor. Gizli oy, milletvekillerinin girip kabine, hiçkimseye göstermeden oylarını kullanması anlamında değildir" dedi ve ekledi:
"Eğer bir milletvekili gizli oy kullanmak isterse, ona o imkanı vermek amacıyla bu kural getirilmiştir. Nitekim gizliliğin herhangi bir milletvekili tarafından ihlal edilmesi, açık oy kullanılması o anayasa değişikliğinin iptal nedeni değildir."
Meclis iç tüzüğüne göre, Anayasa değişikliği oylamalarının gizli yapılması gerekiyor.
Anayasa Mahkemesi'nin anayasa değişikliğinin iptal kararına bakarken açık oy kullanılıp kullanılmadığını değil, aranan nisabın yeterli olup olmadığını dikkate aldığını belirten Canikli şöyle devam etti:
"Dolayısıyla anayasa diyor ki, anayasa oylamaları gizlidir ancak gizli olmadığı zaman herhangi bir milletvekili açık oy kullandığı zaman bunun herhangi bir müeyyidesi olmadığını belirtiyor. Dolayısıyla bir milletvekili kendi oyunu seçmenlerinin görmesini istiyor. Bu anayasaya aykırılık teşkil etmez hiçbir şekilde. Daha önce bunlar yaşandı."
Milletvekillerinin nasıl oy kullanacağına kendilerinin karar vereceğini ve hiçkimsenin onları zorlayamayacağını belirten Canikli, "Bu anayasa değişiklik teklifi 316 AK Parti milletvekilinin imzasıyla meclis başkanlığına verilmiştir. Bunun anlamı nedir? 316 AK Partili milletvekilinin bu anayasa değişikliğinde evet oyu vereceğini açıkça deklare etmiş anlamına geliyor" dedi ve ekledi:
"Dolayısıyla bu konuda gizlilik falan kalmamış, böyle bir şey söz konusu değil. Dolayısıyla açık oy kullanılması son derece normaldir. Burada önemli olan hiçkimseye sen açık kullan sen kapalı kullan diye baskı yapılmamasıdır. Bir milletvekili çıkıp ben oyumu açık kullanıyorum derse ona hiçkimse karşı çıkamaz. O tamamen anayasal bir haktır, engellenemez."
Anayasa görüşmelerinin 18-20 gün içinde tamamlanmasını beklediklerini ve paketin TBMM'de değişmesini gerektiren bir durum olmadığını belirten Canikli, MHP kanadında da anayasa değişikliği ile ilgili bir risk görmediklerini söyledi.
Canikli, "(MHP Genel Başkanı) Sayın Bahçeli partisine hakimdir, herhangi bir risk görmüyoruz" dedi.
Teklifin referanduma götürülebilmesi için en az 330 milletvekilinin oyu gerekirken, AKP'nin Meclis'te oy kullanma imkanına sahip 316, MHP'nin ise 39 milletvekili bulunuyor.
Canikli, referandumun ise yaklaşık olarak Nisan'ın ilk haftalarında yapılabileceğini, ancak bu tarihin kesin olmadığını ifade etti.
Anayasa değişikliğine ilişkin kanunun referandumu, Cumhurbaşkanının onaylamasının üzerinden 60 gün geçtikten sonra yapılabiliyor.
Referanduma sunulan anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların yürürlüğe girmesi için, halk oylamasında kullanılan geçerli oyların yarısından çoğunun kabul olması gerekiyor.