(AKP'li bir yetkilinin değerlendirmesi ikinci arabaşlığın altına ekleniyor)
ANKARA, 26 Haziran (Reuters) - AKP'nin TBMM başkanlığı için "çok iddialı bir isim olmayan" Savunma Bakanı İsmet Yılmaz'ı aday göstermesi AKP'nin Antalya Milletvekili Deniz Baykal'ı desteklemesi ve bir AKP-CHP koalisyonu ihtimalini güçlendirdi.
Başbakan Ahmet Davutoğlu bugün yaptığı açıklamada, partisinin TBMM başkanlığı için aday olarak Yılmaz'ı belirlediğini, başkanlık seçiminin koalisyon görüşmelerinin bir parçası olmadığını söylese de muhalefet partilerinin üst düzey temsilcileri farklı düşünüyor.
CHP, MHP ve HDP'li milletvekilleri TBMM başkanlığı için yapılacak seçimlerin koalisyon ortaklığına bir sinyal olabileceğini belirtirken, AKP'nin Yılmaz'ı aday olarak belirlemesi CHP'nin adayına desteğe ve bu partiyle ortak hareket etmeye dair yeşil ışık olarak görülüyor.
"Görece daha düşük profilli Yılmaz'ın Meclis başkanlığına aday olarak gösterilmesi muhalefet partileriyle ortak hareket etmek istediklerinin işareti. Ben üçüncü tura kalıp Yılmaz'ı zor duruma düşürmeden AKP'nin birinci turdan sonra Baykal'a destek açıklamasının geleceğine inanıyorum" diyen üst düzey bir CHP'li yetkili, bu yaklaşımın AKP-CHP koalisyonu için de herkes için güçlü bir sinyal olacağını belirtti.
İlk iki turu Salı günü, gerekmesi halinde kalan iki turu da Çarşamba günü yapılacak Meclis Başkanlığı seçimi için AKP'den Yılmaz ve CHP'den Baykal'ın yanı sıra MHP'den Ekmeleddin İhsanoğlu, HDP'den Dengir Mir Mehmet Fırat'ın adaylığı açıklanmıştı.
Üst düzey bir başka CHP'li yetkili de Yılmaz'ın düşük profilli bir aday olduğunu kaydederek, "Savunma Bakanlığı dönemindeki karnesi nedeniyle ne Kürtlerden ne de MHP'den oy alabilir. Demek oluyor ki AKP kendi adayında çok ısrar etmeyip ya Baykal ya da İhsanoğlu'nu destekleyecek" dedi.
TBMM'de AKP'nin 258, CHP'nin 132, HDP ve MHP'nin 80'er milletvekili bulunuyor. Başkanlık için ilk iki turda yeterli oy olan 367'ye ulaşılamaması halinde üçüncü turda adaylardan biri 276 oyu almaya çalışacak; dördüncü turda ise en çok oyu alan iki aday kendi arasında yarışacak.
HDP'nin kendi adayını destekleyeceğini vurgulayan Mardin Milletvekili Mithat Sancar ise "Başkan adaylığı konusunu koalisyon taktiklerinin bir parçası olarak görüyorum. Yılmaz düşük profilli bir aday ve büyük ihtimalle koalisyon pazarlıklarına göre, diğer iki partinin gösterdiği adaylardan birini seçtirmeye yönelik bir hamle olarak görünüyor. Yani AKP koalisyon için CHP ile anlaşırsa Baykal'ı, MHP ile anlaşırsa İhsanoğlu'nu destekleyecektir" dedi.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın gelecek hafta TBMM başkanının seçilmesinin ardından koalisyon çalışmaları için ilk olarak Davutoğlu'nu görevlendirmesi bekleniyor.
AKP-MHP SEÇENEK OLARAK SÜRSE DE AKP-CHP İLK SEÇENEK
Öte yandan halen AKP-MHP koalisyonu seçeneği tam olarak elenmese de, AKP ve CHP'de iki partinin birlikteliğinin Türkiye için bir fırsat olabileceği düşüncesiyle koalisyon kurulması beklentisi bulunuyor. Ancak mevcut siyasi tabloda kurulacak herhangi bir hükümetin "mayınlı alanlar" nedeniyle çok uzun soluklu olması ihtimali zayıf olarak görülüyor.
AKP ve CHP'li yetkililer, iki partinin bir koalisyon kurmasının önünde zorluklar bulunduğunu ancak bu seçeneğin siyasi atmosferde yumuşama, ABD başta olmak üzere Batı ile ilişkilerin onarılması, piyasalar tarafından olumlu algılanma, çözüm sürecinin devamı gibi konularda önemli avantajlar sağlayabileceğini belirtiyorlar.
"Seçimlerden sonra ortaya çıkan tablo birçok açıdan sıkıntı yaratıyor. İstikrarlı bir koalisyon hükümeti kurulması ihtimali gerçekten çok zayıf" diyen AKP'li bir yetkili, "Yolsuzluk soruşturması, dört eski bakanın durumu, Suriye dahil dış politika mayınlı alanlar" dedi.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu bugün basına yansıyan açıklamalarında üç muhalefet partisiyle koalisyon ihtimalinin artık uzak olduğunu AKP ile bir güven sorunu yaşamalarına rağmen, "rövanşist bir tavır" içinde olmayacaklarını söyledi. Davutoğlu da bu açıklamaları "olumlu" bulduğunu söyledi.
CHP'li üst düzey bir yetkili, sık sık dile getirilen erken seçimin Türkiye'nin sorunlarının çözümü için çare olamayacağını, CHP'nin koalisyonun bir parçası olması gerektiğini belirterek, "AKP olmadan bir hükümet olamayacağı net şekilde ortaya çıktı. Kırmızı çizgilerimiz var elbette ama karşılıklı adımlarla ortak bir noktada buluşabileceğimize inanıyorum" dedi.
"Büyük koalisyon" olarak adlandırılan AKP ve CHP'nin kuracağı muhtemel hükümet, anayasayı referandumsuz değiştirecek çoğunluğa sahip olabilecek.
CHP Grup Başkanvekili Levent Gök de, "Koalisyon seçeneklerini CHP olarak yapıcı bir anlayışla değerlendirmekte kararlıyız" dedi.
AKP, CHP ve MHP'li yetkililer, hangi partilerin katılımıyla olursa olsun uzun süreli bir koalisyon ihtimalinin söz konusu olamayacağını ve erken seçimin kaçınılmaz olduğunu belirtiyorlar.
Erdoğan'ın da hızlı bir şekilde hükümet kurulmasını istediğini aksi takdirde erken seçim yapılacağını tekrar vurguladığını kaydeden AKP'li üst düzey başka bir yetkili, "Partide CHP ile de MHP ile de koalisyon kurulmasını isteyenler var" dedi ve şöyle devam etti:
"Daha dengeli bir sürecin yürütülmesini isteyenler CHP ile koalisyonu istiyor, ki CHP'den bu konuda olumlu sinyaller de gelmiyor değil. Ancak tabana yakınlığı nedeniyle MHP ile birlikte hareket edilmesini isteyenler de var ama bunun getireceği büyük sorunları göğüslemek kolay olmaz."
TABAN MHP, TAVAN CHP'Yİ İSTİYOR
"Ak Parti'nin tabanı MHP'yi, tavanı, yani parti yönetimi, ise CHP'yi koalisyon ortağı olarak istiyor" diyen AKP'li diğer bir yetkili, "Parti yöneticileri CHP ile koalisyonun Türkiye'deki sorunların çözümü için daha makul olabileceğini düşünüyor, ki ben de buna yakın duruyorum. Çünkü bu sürdürülebilir bir siyaset değil, sürdürülebilir bir gerilim değil. Yeni dönemde bunun olması lazım" dedi.
Aynı yetkili, "Aslında CHP için doğru olan koalisyonun dışında durmak, AKP için de doğru olan CHP ile koalisyon yapmamak. Burada soru parti menfaati mi, ülke menfaati mi? Partilerin menfaati aslında yeniden seçime gitmek ama ülkenin menfaati bir hükümetin kurulması."
AKP'nin öncelikle HDP ile koalisyonu denemesini isteyen MHP yönetimi, muhtemel bir koalisyonda çözüm sürecinin sonlandırılmasında ısrar ediyor.
AKP'li yetkililer, MHP ile hükümet kurulması halinde çözüm sürecinin tamamen biteceğini, bunun alınan tüm mesafenin kaybı olacağını ve yeniden çatışma döneminin başlayabileceğini, diğer yandan HDP başta olmak üzere diğer partilere kayan Kürt oylarının tamamen kaybedileceğini belirtiyorlar.
"MHP ile kurulacak bir koalisyon AK Parti'nin sonu olacaktır" diyen AKP'li bir başka yetkili, MHP ile hükümet kurulmasının halen bir seçenek olduğunu ancak bu partiden beklendiği gibi ılımlı açıklamalar yerine tam tersi yönde değerlendirmelerin başlangıçta yüksek olan bu ihtimali her geçen gün zayıflattığını ifade etti.
AKP ve CHP'li yetkililer, her iki partide de bu koalisyona karşı çıkanlar olduğunu belirtirken, CHP'li bir yetkili, AKP ile bir koalisyon yapmanın partileri için ciddi sıkıntı ve tepki getireceğini vurguladı.