(Detaylarla yenilendi)
ANKARA, 11 Mart (Reuters) - Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne mülteci krizinin çözümü için sunduğu önerilerin kabul edilmesi halinde, Türkiye'nin bu planı hayata geçirmek için esas olarak Yunanistan ile işbirliği yapacağı ve mutabakatın uluslararası hukuka uygun olmasının Türkiye için önemli olduğu belirtildi.
Brüksel'de Pazartesi günü yapılan Türkiye-AB zirvesinde Ankara, birlik ülkelerine AB'den Suriyeli mültecilerin Türkiye'de kalması için gerekli fonun 2018 sonuna kadar iki katına çıkarılmasını, Yunanistan'ın Ege adalarından Türkiye'ye geri gönderilen her mülteci karşılığında bir mülteci almasını ve Türkiye'ye vize muafiyetinin Haziran sonunda başlamasını talep etmişti.
Türkiye'nin AB tarafına sunduğu bu önerilen detaylarına ilişkin gazetecilere bilgi veren bir yetkili, "Bu öneriler AB tarafından kabul görürse asıl işbirliğini Yunanistan ile yapacağız; bunun uluslararası hukuka uygun olması bizim için önemli. Bu, Türkiye ve Yunanistan arasında geçici bir uygulama olacak. Yunanistan ile bir metin imzalanacak, ancak bu metin geri kabul anlaşmaları ile ilgili bir metin olmayacak" dedi.
Türkiye ve AB arasında 29 Kasım'da bir göç eylem planı imzalanmış, bu çerçevede AB Türk tarafına 3 milyar euro mali yardım sözü verirken, Türkiye de Avrupa'ya yasadışı geçişleri engellemek için sınırlarında önlemleri artırma taahhüdünde bulunmuştu.
Bu tarihten beri alınan önlemlerin sonuç vermeye başladığını belirten yetkili, "Ege'de yasadışı geçişler Ekim 2015'te günde ortalama 6,800 idi, Şubat'ta 2,000'e düştü" dedi.
Türkiye'nin AB'ye sunduğu önerilerin kabul görmesi halinde Yunan adalarındaki düzensiz göçmenlerin Türkiye tarafından hangi kriterler çerçevesinde alınacağına dair bilgi veren yetkili, "AB ve Yunanistan ile anlaşmamızın bir unsuru mutabakat sağlanırsa ilk aşamada 5 Yunan adasının tüm göçmenlerden arındırılması olacak" dedi ve ekledi:
"Türkiye anlaşma imzalandıktan sonra bu adalara gidenleri alacak, şu anda bu adalarda mevcut olan mülteciler sıfırlanarak Yunan anakarasına gönderilmiş olacak. Yunan adalarından aldığımız Suriyeliler Türkiye'de kalacak; 3. ülke göçmenleri ise ülkelerine gönderilecek. Anlaşma imzalandıktan sonra Yunan adalarına Türkiye'den geçen tüm düzensiz göçmenleri almayı kabul ediyoruz. Bu proje uygulamaya geçerse çalışmaların tamamı Avrupa fonlarından finanse edilecek" dedi.
Avrupa ülkelerinin Türkiye'nin sınırlarının doğusundan gelenlere "mülteci" statüsü vermediğini gerekçe göstererek, Türkiye'nin önerilerine şüpheyle yaklaştığı hatırlatılan yetkili, "Doğudaki ülkelerden gelenlere mülteci statüsü verilmesiyle ilgili hukuki metinlerimiz var, bunun dışına çıkmak söz konusu değil, AB'nin talebi olursa konuşuruz" değerlendirmesinde bulundu.
Yetkili, Türkiye'nin talep ettiği vize muafiyetinin Haziran ayında hayata geçmesi durumunda hangi düzenlemelerin yapılması gerektiğine dair soruları da yanıtladı:
"Geri kabul anlaşması çerçevesinde gerçekleşecek vize muafiyeti ile pasaportları yenilememiz gerekiyor. Yeni pasaportları bu sene içinde kullanıma sunacağız."
Vize muafiyeti sürecinin başlaması için Türkiye'nin 72 kriteri yerine getirmesi gerektiğini belirten yetkili, "Yeni yasaların geçmesi, uluslararası sözleşmelerin onaylanması ile 72 kriterin önemli bölümü sonuçlanmış olacak" dedi.
(Haberi bildiren Tülay Karadeniz, yazan Gülsen Solaker; Redaksiyon Orhan Coşkun, Nevzat Devranoğlu)