Steve Holland / Marine Pennetier / Jeff Mason
WASHINGTON, 25 Nisan (Reuters) - ABD Başkanı Donald Trump ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron İran'ı kontrol altında tutmak için daha güçlü tedbirler almaya karar verdiklerini açıkladılar.
Ancak Trump İran ile yapılan 2015 tarihli nükleer anlaşmada kalmayı taahhüt etmedi ve Tahran'ı, nükleer programını yeniden başlatması halinde misilleme ile tehdit etti.
Trump dün konuğu Macron ile düzenlediği ortak basın toplantısında, İran ile dünya güçleri arasındaki nükleer anlaşmaya karşı yürüttüğü sert söylemini tekrarladı.
Trump anlaşmayı anlamsız, çok kötü ve gülünç olarak niteledi ve "Bu, temelleri çürümüş bir anlaşma... Kötü bir anlaşma. Dökülüyor" dedi.
Trump'ın Tahran'a yeniden ekonomik yaptırım getirip getirmeme kararını vermesi için son tarih 12 Mayıs.
Macron, ABD ve Avrupa'nın, İran'ın nükleer programının dışındaki bazı kaygıları da giderecek "yeni bir anlaşma" yapmaları konusunu Trump ile görüştüğünü söyledi.
İran ile ABD, Çin, Rusya, Fransa, İngiltere, Almanya arasında yapılan anlaşma Tahran'ın nükleer faaliyetlerini sınırlaması karşılığında bu ülkeye uzun süredir uygulanan ekonomik yaptırımları hafifletmişti.
Macron'un önerisine göre, ABD ve Avrupa İran'ın nükleer faaliyetlerini 2025 ve sonrasına kadar engellemek, bu ülkenin balistik füze programından kaynaklanan sorunları çözmek ve Yemen, Suriye, Irak ve Lübnan'da İran'ın etkinliğini sınırlamak için siyasi bir çözümün koşullarını yaratma konusunda uzlaşacaklar.
Macron'un Trump'ın nükleer anlaşmadan çıkmasını engelleme çabalarında önemli ilerleme kaydedip kaydetmediği ise kesin değil. Trump, İran'ın nükleer programını yeniden başlatmasının tepkiler doğuracağını vurguladı.
Trump, "İran bizi herhangi bir şekilde tehdit ederse, şimdiye kadar çok az ülkenin ödediği gibi bir bedel öder" dedi.
Trump yine de, "Çok daha büyük bir şey deneyeceğiz 'belki bir anlaşma, belki de değil" dedi.
İran dün anlaşmanın çökmesi halinde nükleer programını hızlandıracağını söyledi. Üst düzey bir İranlı yetkili de Trump'ın anlaşmadan ayrılması halinde Nükleer Silahların Yayılmasını Engelleme Antlaşması'ndan (NPT) çıkabileceklerini belirtmişti. ABD YAKINDA SURİYE'DEN ÇIKMAK İSTİYOR
İki liderin görüşmesinde ABD, Fransa ve İngiltere'nin Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad'ın suçlandığı bir kimyasal saldırıya misilleme yapmak için hava saldırıları düzenlemesinden haftalar sonra ABD'nin Suriye'deki varlığı ele alındı.
Trump, ABD kuvvetlerini Suriye'den çekmek istiyor ve İslam Devleti militanlarının büyük ölçüde yenilgiye uğradığına inanıyor.
Ancak Macron ve diğer müttefikler, militanların yeniden varlık göstermesini ve İran'ın tutunduğu zemini güçlendirmesini engellemesi için ABD'nin Suriye'de kalması gerektiğini savunuyorlar.
Trump Amerikan birliklerini Suriye'den "nispeten kısa sürede" geri çekmek istediğini, ancak bunun görevlerinin tamamlanmasından önce olmayacağını söyledi.
Trump, bu konudaki müzakerelerin, İran'la ilgili daha büyük bir anlaşmanın parçası olması gerektiğini söyledi
Trump, "Eve dönmek istiyoruz. Evimize döneceğiz. Ancak sağlam ve kalıcı bir iz bırakmak istiyoruz ve bu (Macron ile) görüşmelerimizin büyük bölümüydü" dedi.
Macron da Suriye müdahalesinin ilk amacının İslam Devleti ve diğer militan gruplara karşı yapılacakların tamamlanması olduğunu, Suriye'deki diplomatik amacın ise Suriye halkının barış içinde yaşamasını sağlamak olacağını söyledi.
Suriye'de ne yapılması gerektiğinin ilerleyen haftalarda ve aylarda değerlendirileceğini belirten Macron, Fransa'nın Suriye'ye müdahalesinin sona ermesine ilişkin bir takvim vermenin mümkün olmadığını söyledi.
(Haberi çeviren Canan Sevgili; Redaksiyon Ayşe Sarıoğlu)