Robin Emmott
BRÜKSEL, 30 Kasım (Reuters) - Avrupa Birliği, savunma harcamalarındaki kısıntıları kaldırarak ABD'de başkan seçilen Donald Trump'a Avrupa'nın kendi savunma masraflarını karşılayacağı mesajını göndermek için son 10 yılın en büyük savunma ve araştırma fonunu kuracak.
Avrupa Komisyonu, savunma işbirliğinin canlandırılması için 5 milyar euroluk (5.3 milyar dolar) bir fon kurulmasını ve AB'nin ortak bütçesinden ve kalkınma bankasından askeri araştırmalara fon ayrılmasını yasaklayan kuralların iptalini önerdi.
Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Jyrki Katainen, "Bu bir AB ordusu kurulacak ya da sosyal güvenlik yerine askeri güvenliğe para harcanacak demek değil" dedi.
"Giderek çoğalan tehditlerle karşı karşıyayız ve harekete geçmemiz gerekiyor" diyen Finlandiya eski başbakanı Katainen, elde edilecek tüm savunma varlıklarının ulusal hükümetlere ait olacağını vurguladı.
Önerinin temeli, parasal katkı yapacak AB hükümetlerinin aynı zamanda borç da alabilmelerine imkan veren bir savunma fonu oluşturmak. Böylece helikopter ya da insansız hava araçları gibi savunma programları için her zaman kullanılacak para var olacak.
Fona, Avrupa Yatırım Bankası da destek verebilecek. Ancak bundan önce bankanın askeri projeleri desteklemesine karşı getirilmiş olan yasağın kaldırılmasını, üye ülkelerin çoğunluğu onaylamak zorunda.
Kurulmasından önce hükümetlerarası bir anlaşma gerektiren fon için önerilerden biri de, tahvil ihracı ile finans piyasalarından sermaye sağlamak.
Bu durumda Komisyon fonu yönetecek ancak sahibi olmayacak.
Öneride, ağır kamu borçları olan Fransa ve İtalya'ya kolaylık göstermek için, bir ülkenin fona kattığı ancak doğrudan askeri malzeme alımı için harcamadığı meblağın, o ülkenin bütçe açığından düşülmesi hükmü de getirildi. AB kurallarına göre üyelerin bütçe açığının, ekonomik üretiminin yüzde 3'ünü aşmaması gerekiyor.
Bu öneriden ayrı olarak, AB'nin yıllık 150 milyar euro civarında olan bütçesini de denetleyen Avrupa Komisyonu, 2011 yılından itibaren her yıl bütçeden 500 milyon euronun askeri araştırmalar için kullanılmasının artık uygun olacağı görüşünü de belirtti.