Steve Holland
WASHINGTON, 11 Temmuz (Reuters) - ABD Başkan Donald Trump'ın Brüksel'de yapılacak NATO zirvesinde ittifakın karşılıklı savunma ilkesine destek verebileceği ancak muhtemelen müttefiklerinden harcama taahhütlerini artırmalarını isteyeceği bildirildi.
Brüksel'e dün gece varan Trump, NATO liderleriyle bugün görüşmeler gerçekleştirecek. Ancak Trump'ın ortak savunmaya yeterince katkı sağlamamakla suçladığı müttefiklerine karşı değişken tavrı düşünüldüğünde, görüşmelerin sonucunu öngörmek imkansız.
ABD'de üst düzey bir yönetim yetkilisinin verdiği bilgiye göre, Trump Brüksel'e giderken uçakta danışmanlarıyla NATO müttefiklerini savunmaya daha fazla katkı sağlamaları için nasıl ikna edilebileceği konusunu tartıştı.
Trump Brüksel'e varışından kısa bir süre sonra, bu konuda hayal kırıklığını ifade eden bir Twitter mesajı gönderdi:
"Bizim kendilerini savunmamızı bekleyen bazı NATO ülkeleri sadece (zaten düşük olan) yüzde 2'lik taahhütlerini yerine getirmemekle kalmıyor, aynı zamanda yıllardır yapmadıkları ödemeleri de ihmal ediyorlar. ABD'ye geriye dönük ödeme yapacaklar mı?"
NATO'nun 2014 tarihli bir anlaşmasına göre her üye devletin askeri harcamalarını, 2024 yılına kadar gayri safi yurtiçi hasılasının yüzde 2'sine yükseltmesi gerekiyor. Ancak NATO diplomatları, ABD dışındaki 28 müttefikin sadece üçte ikisinin belirlenen tarihe kadar bu seviyeye gelmek için gerçekçi bir plana sahip olduğunu söylüyorlar. ABD 2017 yılında GSYH'nın yüzde 3.57'sini savunma amaçlı harcadı.
Hükümet yetkilisi, buna rağmen Trump'ın NATO antlaşmasının, bir üyeye yapılan saldırının, hepsine yönelmiş kabul edilmesini öngören 5. maddesine verdiği desteği yineleyeceğini belirtti.
Trump geçen yıl Brüksel'e yaptığı ziyaret sırasında, ABD'nin 5. maddeyi desteklediğini ifade etmeyerek müttefiklerini endişelendirmişti. Ancak danışmanları daha sonra ABD desteğinin zaten geçerli olduğunu ve yinelenmesinin gerekmediğini söylemişlerdi.
Yetkili, Trump'ın NATO zirvesinde müttefiklerden savunma harcamalarını artırma taahhütleri beklediğini ve tepkisinin NATO liderleriyle yapacağı ilk toplantının "nasıl geçeceğine" bağlı olduğunu söyledi.
Yetkili, "Diğer ülkelerin daha büyük rol üstlenmesi ve daha fazla katkı yapması konusunda çok şey duyacaksınız" dedi.
MAY VE PUTİN İLE GÖRÜŞMELER
Trump, NATO liderleriyle yapacağı toplantı sonrasında İngiltere Başbakanı Theresa May ile görüşme yapmak için Londra'yı ziyaret edecek.
İngiltere Başbakan Theresa May'in kabinesinden Brexit Bakanı David Davis ve Dışişleri Bakanı Boris Johnson, May'in Avrupa Birliği ile yakın ticaret ilişkilerini sürdürme planlarını protesto ederek bu hafta istifa ettiler.
Trump önümüzdeki Pazartesi günü Helsinki'de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya gelecek. Amerikalı yetkililer Putin'in NATO içindeki fikir ayrılıklarını kullanmak isteyeceğine inanıyorlar.
Trump Brüksel'e gitmeden önce Washington'da gazetecilere yaptığı açıklamada "(Görüşeceğim) NATO var, durumu karışık olan İngiltere var ve Putin var. Açıkçası, hepsinin içinde en kolayı Putin olabilir. Kimin aklına gelirdi? " dedi.
Trump'ın Cumhuriyetçi partisinin üyelerinden bazıları da dahil olmak üzere birçok Kongre üyesi, Trump'ın bazı açıklamaları hakkında müttefiklerinin endişelerini gidermeye çalışıyor.
Haberin orijinali için tıklayınız: Bu haber, linkleri yukarıda belirtilen haber ya da haberlerden derlenmiştir. Tam çevrilmiş metin olmayabilir. (Haberi çeviren Canan Sevgili; Redaksiyon Ayşe Sarıoğlu)