(Son paragraftaki ifade netleştirildi)
Steve Holland / Daren Butler
WASHINGTON/İSTANBUL, 11 Ekim (Reuters) - ABD Başkanı Donald Trump, kayıp Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı'ya ne olduğu hakkında bilgi vermesi için Suudi Arabistan üzerindeki baskıyı artırdı ve "çok ciddi bir durum" olarak nitelendirdiği olayı derinlemesine araştırmak istediğini söyledi.
Kaşıkçı geçen hafta Suudi Arabistan'ın İstanbul'daki başkonsolosluğuna gitmiş, yakınları bir daha kendisinden haber alınamadığını belirtmişti.
Konuyla ilgili soruşturma başlatılırken, Reuters'a konuşan Türk yetkililer, Türk polisinin ilk değerlendirmesinin Kaşıkçı'nın konsoloslukta öldürüldüğü şeklinde olduğunu belirtmişti.
Trump'a Fox News Channel ile telefonda yaptığı söyleşide Suudilerin Kaşıkçı'nın kaybolmasından veya ölümden sorumlu olup olmadığına sorulduğunda "Şimdiye kadar, birazcık böyle göründüğünü söyleyebileceğini tahmin ediyorum ve görmemiz gerekecek" dedi.
Trump daha önce Oval Ofis'te gazetecilere yaptığı açıklamada Kaşıkçı'nın durumunun Suudi Arabistan'la "en üst düzeyde" ve son günlerde birden fazla kez gündeme getirildiğini söyledi.
Trump, Suudiler'den bilgi talep edip etmediğini sorulduğunda, "Her şeyi talep ediyoruz... Neler olup bittiğini görmek istiyoruz. Bu bizim için ve bu Beyaz Saray için çok ciddi bir durum... Bunu derinlemesine araştırmak istiyoruz" dedi.
Trump kendisi ve eşi Melania'nın Kaşıkçı'nın nişanlısını yakında Beyaz Saray'a davet etmeyi beklediğini söyledi.
Trump, "İnsanlar onun içeri girdiğini gördü ve dışarı çıktığını görmedi. Çok ciddi bir şekilde ele alacağız. Bu çok korkunç bir şey... Bu kötü bir durum. Bunun olmasına izin veremeyiz, gazetecilere, kimseye. Bunun olmasına izin veremeyiz" dedi.
ABD'de Cumhuriyetçi ve Demokrat senatörlerden oluşan grup, insan hakları yasasını kullanarak Kaşıkçı'nın ortadan kaybolmasına ilişkin soruşturma yapılması için harekete geçti.
Trump'ın "yabancı bir kişinin yargısız infazdan, işkenceden veya uluslararası insan haklarının ciddi ihlallerinden sorumlu olup olmadığına" karar vermesini ve sorumlu olanlara yaptırım uygulanmasına ilişkin bir kararla 120 gün içinde geri bildirimde bulunmasını istediler.
Washington'un Suudi Arabistan'a daha fazla silah satışını engellemeyi değerlendirip değerlendirmediği sorulduğunda Trump bunun ABD'nin işlerine zarar vereceğini belirtti.
Trump "Açıkçası bence ülkemiz için yutulması çok zor bir hap olurdu... Bunu tartışmadan önce ne olduğunu öğrenmek zorundayım" dedi.
Trump konuşmasından sonra, Beyaz Saray ulusal güvenlik danışmanı John Bolton ve Beyaz Saray'ın üst düzey danışmanı Jared Kushner'in konuyla ilgili olarak Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Salman ile konuştuğunu söyledi.
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, yönetime özellikle de Kushner ile yakın ilişkiler kurmuş olan Salman'a çağrı yaptı.
Beyaz Saray Sözcüsü Sarah Sanders yaptığı açıklamada, "Her iki çağrıda da daha fazla ayrıntı talep ettiler ve Suudi hükümetinin soruşturma sürecinde şeffaf olmasını istediler. Bu durumu izlemeye devam edeceğiz ve mümkün olabildiğince güncel bilgi vereceğiz"
Kaşıkçı'nın nişanlısı Cengiz'in Amerikalı bir arkadaşı, Trump'ın kendisini Beyaz Saray'a davet etmeyi düşündüğü yönündeki açıklamasını duyduğu zaman Cengiz'in çok şaşırdığını belirterek "Sanırım şokta, hatta şimdi çok daha fazla" dedi.
(Haberi çeviren Canan Sevgili Redaksiyon Orhan Coşkun)