ANKARA, 10 Ocak (Reuters) - TBMM Genel Kurulu'nda görüşülmekte olan ve başkanlık sistemini öngören anayasa değişikliği teklifinin ilk turu çerçevesinde teklifin tümüne ilişkin görüşmeler tamamlanarak, 338 oyla maddelerine geçilmesi dün gece kabul edildi.
AKP'nin MHP ile uzlaşmasının ardından 10 Aralık'ta TBMM'ye sunduğu anayasa değişikliği teklifi ilk olarak Anayasa Komisyonu'nda ele alınarak kabul edilmişti. Teklifin TBMM Genel Kurul görüşmelerine ise dün başlandı. AKP, iki turlu yapılacak olan görüşmeleri 24 Ocak'a kadar tamamlamayı planlıyor.
Genel Kurul'da gece geç saatlere kadar süren görüşmelerde tansiyon zaman zaman artarken, AKP ile MHP'li milletvekillerinin oyları ile anayasal gereklilik olan 330 oy aşılarak, 338 oy elde edildi.
İlk tur oylamada 480 milletvekili oy kullanırken, bunlardan 134'ü ret, beşi boş, ikisi çekimser ve biri geçersiz olarak sayıldı.
Bundan sonraki aşamada 18 maddelik teklifin her bir maddesi ayrı ayrı ele alınacak.
Başbakan Binali Yıldırım AKP grubu adına yaptığı konuşmada, mevcut sistemde yürütmede iki tane irade olduğunu ve bu iki iradenin her zaman uyumlu olmayabildiğini söyleyerek, "Ben denizciyim. İki kaptan gemiyi batırır, kaptanın tek olması lazım. Yürütmede iradenin tek olması lazım" dedi.
Yıldırım, Türkiye'ye karşı "asimetrik bir savaş" başlatıldığını da söyleyerek, bu savaşı kazanmanın yolunun güçlü siyasi iradeden geçtiğini kaydetti.
Teklife ilişkin hükümet adına konuşan Adalet Bakanı Bekir Bozdağ düzenlemeyi savunarak, "Bu bir şahıs meselesi değil, memleket meselesidir" diye konuştu.
Bu teklifin bir rejim değişikliği olarak takdim edildiğini ancak böyle olmadığını söyleyen Bozdağ, bu düzenlemenin bir hükümet sistemi değişikliği olduğunu, rejim üstünde bir tartışmanın söz konusu olmadığını kaydetti. Cumhuriyetin niteliklerini değiştirme niyetleri olmadığını belirten Bozdağ, "Şimdi bizim yaptığımız Atatürk dönemine dönmektir" diye konuştu.
CHP adına konuşan Antalya Milletvekili ve partinin eski genel başkanı Deniz Baykal ise OHAL döneminde anayasa değişikliği yapmanın yanlış olduğunu ve halkın bu düzenleme hakkında hemen hemen hiç bilgisi olmadığını söyleyerek, şunları kaydetti:
"Bu acelecilik ve dayatmanın altında yatan halkın bilgilenmesinden duyulan telaş ve korkudur. OHAL ortamında yapmaya çalıştığınız değişiklik, krizde ayıplı malını satmaya çalışan tüccara benziyor."
Baykal, 12 Eylül'den bu yana 1982 anayasası üstünde 17 kez değişiklik yapıldığını ve hepsinde de uzlaşma arandığını söyleyerek, ilk kez bu teklif ile uzlaşma olmadan değişiklik yapıldığını kaydetti ve şöyle devam etti:
"Bu teklifle TBMM üstün olmaktan çıkacak, eşit bile olmayacak, burası milletin meclisi, bütün makamların üstünde olmak durumunda. Türkiye'nin sorunu anayasa sorunu değildir, olay devlet adamı olma, iyi siyasetçi olma ve günlük çıkar için ülkeyi sıkıntıya sokmama olayıdır. TBMM'nin temelini ve milletin haklarını tek bir kişiye emanet edeceğiz."
Görüşmelerde HDP adına ise Genel Başkan Yardımcısı Meral Danış Beştaş konuştu. Beştaş, bu anayasanın toplumun çok değişik kesimlerini dışladığını belirterek, "Bu bir 'varlığım cumhurbaşkanına armağan olsun' teklifidir. Zaten 'erkek, Türk ve Sünni" olarak tanımlanan 82 anayasasına bir de Sünni Sultan eklemektir" dedi.
Bu arada HDP Milletvekili Sırrı Süreyya Önder, anayasa görüşmelerinin yapılamayacağını öne sürerek, tutuklu 11 HDP'li milletvekilinin de görüşmelere katılmak için dilekçe verdiğini, onlar olmadan bu görüşmeleri yapmanın yasal olmadığını bildirdi.
Oylamaya HDP katılmazken, HDP Sözcüsü Ayhan Bilgen Twitter hesabından "Milletvekillerimizin haksız biçimde tutuklanıp görevlerini yapmalarının engellendiği ortamda gayrimeşru paket için oy kullanmayacağız" açıklaması yaptı.