ANKARA, 6 Eylül (Reuters) - Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Suriye hükümetinin İdlib'e yönelik saldırılarının amacının bu bölgeyi ele geçirmek olduğunu belirterek, bunun ciddi riskler taşıdığını ve her bakımdan bir felakete neden olacağını belirtti.
Çavuşoğlu, dün akşam Türkiye'yi ziyaret eden Alman Dışişleri Bakanı Heiko Maas ile düzenlediği basın toplantısında Suriye rejiminin ve Rusya'nın Salı gününden bu yana Suriye'de muhaliflerin kontrolündeki son bölgelerden olan ve radikal bazı örgütlerin de bulunduğu İdlib'e yönelik saldırılarını ve Ankara'nın İdlib konusunda nasıl bir politika izleyeceği ile ilgili soruları yanıtladı.
"Rejimin İdlib'e saldırmak isteği ve burayı ele geçirmek isteği açık. Ama rejimin garantörleri var, Rusya ve İran. Rusya ve İran'la temaslarımızı sürdürüyoruz" diyen Çavuşoğlu, "Burada hiç kimse kimseyi kandırmasın. Buradaki radikal grupların buradan çıkması gerektiği ya da ayrıştırılması konusunda hemfikiriz. Ama bu saldırıların amacı İdlib'i ele geçirmektir. Bu ciddi bir risk taşıyor. Her bakımdan bir felaket olur. Güvenlik bakımından da insani bakımından da. Bu radikal gruplar, terörist gruplar Türkiye tarafından buraya getirilmedi.... Başından beri plan belliydi. Bu gruplar buraya gidecek, sonra bu grupların burada bulunmasını bahane ederek, burayı ele geçirmek için saldırılacak" ifadelerini kullandı.
Ankara, Astana süreci kapsamında çatışmasızlık bölgesi ilan edilen ve TSK'nın 12 gözlem noktası kurduğu İdlib'e yönelik kapsamlı bir askeri operasyona yeni göç dalgalarına ve sivil ölümlerine neden olabileceği gerekçesiyle karşı çıkıyor.
Rusya Salı günü 22 gün aradan sonra İdlib'e hava saldırıları düzenlerken Suriye rejimi de iki gündür İdlib'de belirli noktalara top atışı ile saldırılar düzenliyor.
"Bu saldırıların yanlış olduğunu biz net bir şekilde Rusya'ya ilettik... İdlib çatışmasızlık bölgesinin korunması gerekiyor. Burada 3.5 milyon insan var. Eğer burada mesele radikal terörist gruplar ise o zaman bu radikal gruplara, terörist gruplara yönelik ortak strateji belirlememiz lazım" diyen Çavuşoğlu sözlerini şöyle sürdürdü:
"Dert bu gruplar ise bu grupları etkisiz hale getirmek için birlikte çalışılabilir. Yani bunun çözümü, hiç ayırt etmeksizin İdlib'in her tarafını bombalamak değildir, saldırmak değildir. Ve özellikle bu Astana formatında ya da Soçi formatındaki Tahran zirvesinden önce yapılmasını da hiç doğru bulmuyoruz. Eğer bu saldırılarla bir baskı oluşturulmak isteniyorsa bu da yanlış."
Yarın Türkiye, Rusya ve İran arasında liderler düzeyinde Tahran'da yapılacak toplantının ana gündem maddesini İdlib'deki gelişmelerin oluşturması bekleniyor.
Alman Dışişleri Bakanı Maas ise "Türkiye büyük bir endişe ile sınırındaki gelişmeleri izliyor. Bizler de endişeliyiz. Çünkü öngörülmesi mümkün olmayan insani bir felaketin ortaya çıkabileceği gelişmelere gebe olan bir bölgeden bahsediyoruz. Bu konuda görüşmelere devam etmemiz gerekiyor. Türk ortağımızla birlikte bu hafta Tahran'da bir zirve olacak. Bu konuda da destekliyoruz Türkiye'yi. Çünkü uluslararası camiadaki çevreler Türkiye'ye bakıyor. Belki Türkiye'nin başka ülkelerden daha fazla bu duruma müdahale yönünde bir katkısı olabilir diye düşünüyoruz" ifadelerini kullandı.
Çavuşoğlu İdlib'de yaklaşık 3.5 milyon insan yaşadığını hatırlatarak, "Kaç milyonu Türkiye'ye gelebilir? Belki 2 milyon. Belki daha fazla gelecek. Peki bu teröristler nereye gidecek? Bunlar Türkiye'ye de gelebilir. Geldikleri ülkelere de geri dönebilirler. Yabancı terörist savaşçılar başka transit ülkelere de gidebilirler. Avrupa'ya gidebilir, ötesine de gidebilir" uyarısında bulundu.
Maas ayrıca Suriye devletinin İdlib'e taarruz düzenlemesi durumunda Almanya'nın Suriyeli mültecilere ev sahipliği yapan ülkelere yardımı artırmak için hazırlıklı olduğunu ifade ederek, "Bölgede geniş kapsamlı çatışmaların başlaması halinde Almanya insani çabalarını artırmak için hazırlıklı" dedi.
TÜRKİYE-ALMANYA İLİŞKİLERİ
İki bakan basın toplantısında Türkiye'de tutuklanan Alman vatandaşları, Almanya'daki FETÖ üyelerinin varlığı gibi nedenlerle gerilimlerin yaşandığı ikili ilişkilere ilişkin de değerlendirmelerde bulundu.
"Fırtınalı günler de yaşadık. İki tarafın da 'keşke olmasaydı' dediği olayları da yaşadık. Fakat biz artık o günlere dönmek istemiyoruz" diyen Çavuşoğlu "İlişkilerimizi normalleştirmek için ve her alanda geliştirmek için birlikte yoğun çaba sarf ediyoruz. Özellikle bugünkü ziyareti önemsiyorum" ifadelerini kullandı.
Maas ise "NATO'da ortağız, birçok uluslararası konuda çok yakın iş birliği içinde olmamız gerekiyor. İlişkilerimizin yapıcı bir şekilde oluşturulması yönünde stratejik bir menfaatimiz var. Bakanlar olarak, Türkiye ile ilişkilerimizin iyileştirilmesi, yeniden iyi bir duruma getirilmesi için stratejik diyalog mekanizması oluşturmak istiyoruz" dedi.