Tom Miles / John Irish
CENEVRE, 22 Şubat (Reuters) - Suriye barış görüşmeleri, 10 ay aradan sonra yarın Cenevre'de başlayacak. Bu süre içinde askeri ve siyasi bağlamda büyük değişiklikler gerçekleşmesine rağmen, tarafların yine bilinen görüşlerini savunmaları bekleniyor.
Cumhurbaşkanı Beşar Esad'ın Rusya ve İran'ın yardımlarıyla elde ettiği askeri kazanımlar, Birleşmiş Milletler gözetimindeki görüşmelerin 2016 Nisan ayında sonuçsuz dağılmasından bu yana savaş alanındaki durumda çok büyük değişimler meydana getirdi.
Siyasi bağlam da artık tanınmayacak kadar değişik. ABD'de ve Birleşmiş Milletler'de yeni yönetimler ve Türkiye, Rusya, ve İran arasında çok kesin olmasa da, bir uzlaşma var.
Suriye topraklarının büyük bölümünde, biçimsel de olsa bir ateşkes sürmesine rağmen, müzakerelerin bundan önceki turunu zora sokan sorunlar üzerinde hemen hemen hiçbir gelişme olmadı.
Muhalifler yine mahkumların salıverilmesini, hükümetin sürdürdüğü kuşatmaları kaldırmasını ve hepsinden önemli olarak, Esad'ın iktidarına son verecek bir siyasi dönüşüm isteyecek.
Hükümet ise silahlı muhalefetin tümüyle terörist olduğu görüşünde ısrar edecek. Ayrıca Esad'ın askeri bakımdan yıllardır olmadığı kadar güçlü olması sayesinde, müzakere masasında olmasa bile, sahada istediğini kabul ettirme şansına sahip.
Esad yanlısı milletvekili Şerif Şehade, "Muhalefet şunu anlamalı ki, Suriye'de sahadaki durumda yeni gerçeklikler ve uluslararası değişiklikler var. Artık hiçbir şey 2011'de olduğu gibi değil" dedi.
"Savaş alanındaki koşullar değişti; siyasi durum değişti. Dolayısıyla (muhalifler) dışlama değil katılım zihniyetiyle gelmeliler."
Muhalif Suriye Ulusal Koalisyonu'nun lideri Anas el Abdah ise şöyle konuştu:
"Cenevre müzakerelerine tamamen bağlıyız ve siyasi bir çözüm ve geçişi görüşmeye hazırız. Esad iktidarda kaldığı sürece çok derin olan güvenlik tehditlerini tartışmamız imkansız."
Birleşmiş Milletler arabulucusu Staffan de Mistura ise müzakerelerin havasını "kararlı" olarak tanımladı.
Suriye heyetinin Cenevre'ye bugün varması bekleniyor. De Mistura Suriye'deki yönetim biçiminin düzeltilmesi, yeni bir anayasa hazırlanması ve BM gözetiminde seçimler yapılması konularına odaklanılmasını istiyor.
Muhalefet Esad'ın ülkede yaşanan yüz binlerce ölümden sorumlu olduğunu savunurken, hükümet dökülen kandan dolayı isyancıları suçluyor.
Müzakerelerde hükümet heyetine Suriye'nin BM büyükelçisi Beşar Jaafari, muhalefet delegasyonuna da Nasr el Halili başkanlık edecek. Halili, 2011 yılında Esad aleyhtarı gösterilerin ilk başladığı Deraa kentinden 40 yaşında bir kardiyolog.
Esad'ı destekleyen Rusya ve İran ile muhalifleri destekleyen ABD ve Türkiye müzakerelerde doğrudan hiçbir rol oynamayacaklar.
Ancak ABD Başkanı Donald Trump'ın pozisyonu hâlâ bilinmiyor. Trump'ın önceki açıklamaları Esad'ın düşürülmesinden çok, İslam Devleti ile mücadeleyi önemsediği izlenimi veriyordu.
Ancak daha önce Suriye konusundaki diplomaside etkin olan ABD-Rus ortak liderliğinden uzaklaşmış görünüyor.
Rusya, Türkiye ve İran'ın Ocak ayında Kazakistan'da düzenledikleri görüşmeler, bir ilerleme umudu doğurduysa da, somut bir sonuca ulaşmadan sona erdi.
BM'nin yeni Genel Sekreteri Antonio Guterres ise, Suriye konusunda önemli bir gelişme umudu taşımadığını belli etti.
Guterres Cumartesi günü, "Barış ancak anlaşmazlığa taraf olanların hiçbiri, kazananın kendisi olacağını düşünmediğinde mümkün olabilir. Suriye için henüz o noktada olmadığımızı düşünüyorum" dedi.
Guterres, Suriye sorununda kısa vadede bir çözüm için umutlu olmadığını belirtti.
Haberin orijinali için tıklayınız: ÖNEMLİ: Bu haber, linkleri yukarıda belirtilen haber ya da haberlerden derlenmiştir. Tam çevrilmiş metin olmayabilir