Maria Tsvetkova / Can Sezer
İSTANBUL, 30 Ekim (Reuters) - Rusya, Almanya, Fransa ve Türkiye'nin liderleri hafta sonunda Suriye hakkında yapılan dörtlü zirvede Suriye'de kalıcı ateşkes sağlanmasının önemine vurgu yaparken, ülkede yeni anayasa hazırlamakla görevli komitesinin yıl sonuna kadar ilk toplantısını yapması çağrısında bulundu.
Suriye'de 2011 yılından bu yana süregelen iç savaşta Cumhurbaşkanı Beşar Esad'a karşı savaşan muhalifler İdlib'deki çatışmasızlık bölgesine sıkışmış durumda.
Esad'ın başlıca destekçisi Rusya ile muhalifleri destekleyen Türkiye ise geçen ay üç milyondan fazla muhalifin bulunduğu İdlib'de silahlardan arındırılmış bir bölge kurulması için anlaşma sağladı.
Ancak geçen hafta İdlib'de tekrar başlayan çatışmalar sağlanan bu anlaşmanın kırılganlığına dikkat çekiyor.
Rusya ve Türkiye'nin yanı sıra Almanya ve Fransa'nın devlet başkanları Cumartesi günü İstanbul'da Vahdettin Köşkü'ndeki dörtlü zirvede bir araya gelerek ülkedeki son gelişmeleri ele aldı.
Liderler arasında ikili görüşmeleri takiben yapılan dörtlü zirvenin ardından düzenlenen basın toplantısında Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, "Suriye'nin toprak bütünlüğü ile siyasi birliğine bağlılığımızı, ayrıca ihtilafa sadece askeri yöntemlerle çözüm bulunamayacağına dair inancımızı teyit ettik. Kalıcı çözüm yolunun, Suriye halkının öncülüğünde ve sahipliğinde Birleşmiş Milletler gözetiminde yürütülen müzakerelerden geçtiğini vurguladık" dedi.
Liderler zirvenin ardından yayımlanan bildirgede de Suriye'de kalıcı barış sağlanması için ülke anayasasını baştan yazacak komitenin yıl sonundan önce ilk toplantısını yapması için çağrıda bulundu.
Bildirgede, "BM gözetiminde... diaspora mensupları da dahil seçime katılma hakkına sahip tüm Suriyelilerin katılımıyla düzenlenecek serbest ve adil seçimlerin zeminini oluşturmak üzere Suriye'de anayasal reformu gerçekleştirecek Anayasa Komitesi'nin Cenevre'de kurulması ve erken bir zamanda, şartları gözeterek, bu yıl sonu itibarıyla toplanması çağrısında bulunmuşlardır" denildi.
Suriye'de barış sağlanması için Ocak ayında Rusya'da düzenlenen konferansta ülke anayasasının baştan yazılması için 150 kişilik bir komite oluşturulması üzerinde anlaşma sağlandı. Komitenin üçte birinin Suriye hükümeti, üçte birinin muhalif gruplar ve üçte birinin Birleşmiş Milletler tarafından seçilmesi öngörülüyordu.
Ancak Birleşmiş Milletler'in (BM) Suriye temsilcisi Staffan de Mistura, Cuma günü BM Güvenlik Konseyi'ne yaptığı açıklamada Suriye hükümetinin komitenin üçte birinin BM tarafından seçilmesine karşı çıktığını söyledi. De Mistura Suriye'nin BM'den artık sadece anayasanın yazılmasına destek olmasını istediğini belirtti.
MACRON: İDLİB'DE ATEŞKESİ YAKINDAN İZLİYORUZ
Türkiye ve Rusya geçen ay vardıkları anlaşmada İdlib bölgesinin sınırları boyunca 15-20 kilometre derinliğindeki bölgenin ağır silahlardan arındırılması ve tüm İslamcı militanların bölgeyi terk etmeleri için konusunda uzlaşmıştı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Türkiye'nin bu anlaşmadaki taahhütlerini yerine getirdiğini, Rusya'nın da işbirliğini sürdürmeyi planladığını ifade etti.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron ise basın toplantısında, "Rusya ve Türkiye son derece sıkı şekilde uygulanması gereken bir anlaşma müzakere etti. Bu konuda taahhütler verildi... bu taahhütlerin yerine getirilmesi ve ateşkesin istikrarlı ve sürdürülebilir olması konusunda hepimiz teyakkuzda olacağız" dedi.
Suriye'deki iç savaşı izleyen Suriye İnsan Hakları Gözlem Örgütü Cuma günü İdlib'e açılan top ateşinde en az yedi sivilin hayatını kaybettiğini bildirdi. Bu saldırı yine Gözlem Örgütü'nün verdiği bilgiye göre Rusya'nın hava saldırılarına son verdiği Ağustos ortasından bu yana tek günde gerçekleşen en büyük can kaybını oluşturdu. (Habere katkıda bulunan Tülay Karadeniz, Sybille de La Hamaide, Paul Carrel, Katya Golubkova; Redaksiyon Behiye Selin Taner )