ANKARA, 25 Temmuz (Reuters) - Olağanüstü Hal'in (OHAL) yerini alacak olan ve valilere geniş yetkiler tanıyan yasa teklifi TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi.
Darbe girişiminin ardından üçer aylık dönemlerle uzatılan OHAL, hükümetin yeni bir tezkere sunmamasıyla 18 Temmuz gece yarısı sona ermiş ve hükümet OHAL sonrası dönem için TBMM'ye kamuoyunda "terörle mücadele teklifi" olarak anılan yasa teklifi vermişti.
Maddelerinin görüşülmesi dün gece geç saatlerde tamamlanan teklif bugün Genel Kurul'da tümüne ilişkin yapılan oylama ile kabul edildi.
YASA NE GETİRİYOR?
Yasayla valiler, kamu düzeni veya güvenliğinin olağan hayatı durduracak veya kesintiye uğratacak şekilde bozulduğu ya da bozulacağına ilişkin ciddi belirtilerin bulunduğu hallerde, 15 günü geçmemek üzere ildeki belirli yerlere girişi ve çıkışı kamu düzeni ya da kamu güvenliğini bozabileceği şüphesi bulunan kişiler için sınırlayabilecek.
Geniş yetkilerin verildiği valiler ayrıca belli yerlerde veya saatlerde kişilerin dolaşmalarını, toplanmalarını, araçların seyirlerini düzenleyebilecek veya kısıtlayabilecek, ruhsatlı da olsa her çeşit silah ve merminin taşınması ve naklini yasaklayabilecek.
Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'nda Anayasa Mahkemesinin kararları doğrultusunda değişiklik yapılırken, buna göre toplantı ile gösteri yürüyüşünün yer ve güzergahı, vatandaşların günlük yaşamını aşırı ve katlanılamaz derecede zorlaştırmayacak.
Açık yerlerdeki toplantılar ile yürüyüşler gece vaktinin başlamasıyla dağılacak şekilde, kapalı yerlerdeki toplantılar ise saat 2400'e kadar yapılabilecek.
OHAL süresince terör örgütlerine aidiyet, iltisak veya irtibat nedeniyle Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun (TMSF) kayyım atanmasına ilişkin hüküm üç yıl daha devam edecek.
GÖZALTI SÜRELERİNE DÜZENLEME
Yasayla Terörle Mücadele Kanunu'na (TMK) geçici madde eklenirken, Ceza Muhakemesi Kanunu'nda yer alan gözaltı süreleri, bazı suçlarla ilgili olarak yeniden düzenlenerek ek gözaltı süreleri getiriliyor.
Bu çerçevede, üç yıl süreyle TCK'nın "devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçları" ile Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar veya örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar bakımından; gözaltı süresi, yakalama yerine en yakın hakim veya mahkemeye gönderilmesi için zorunlu süre hariç, yakalama anından itibaren 48 saati, toplu olarak işlenen suçlarda ise dört günü geçemeyecek.
Delillerin toplanmasındaki güçlük veya dosyanın kapsamlı olması nedeniyle gözaltı süresi en fazla iki defa uzatılabilecek. Gözaltı süresinin uzatılmasına ilişkin karar, cumhuriyet savcısının istemi üzerine yakalanan kişi dinlenilmek suretiyle hakim tarafından verilecek.
Tahliye talepleri, en geç 30'ar günlük sürelerle tutukluluğun incelenmesiyle birlikte dosya üzerinden karara bağlanabilecek.
Bu arada yasaya göre OHAL kanun hükmünde kararnameleri ile ihraç edilip, mahkeme ya da OHAL Komisyonu kararı ile göreve dönen asker, polis ve diplomatlardan bazıları eski görevlerine atanmayabilecek. Bu kişilerin istihdam edileceği araştırma merkezleri kurulacak.