ANKARA, 19 Nisan (Reuters) - Türkiye'nin cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçişine ve buna imkan sağlayacak genel seçimlere ilişkin uyum yasalarının, TBMM'de ya da cumhurbaşkanlığı KHK'sı ile çıkması konusunda, AKP'nin bugün karar vermesi bekleniyor.
Geçen yıl yapılan ve AKP ile MHP'nin desteği ile kabul edilen referandum sonucunda Türkiye'nin yönetim şeklinin parlamenter sistemden cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine dönüştürülmesi kabul edilmişti.
Ancak yeni sistemin tüm kurum ve kurallarıyla uygulanması ilk genel seçimle mümkün olabilecek.
Seçimlere ittifakla gitme konusunda uzlaşan AKP ve MHP, genel seçimlerin normal tarihinden 17 ay erkene alınarak bu yıl 24 Haziran'da yapılması konusunda anlaşmışlardı.
Ancak seçimlerde özellikle aday belirleme ve aday gösterme yöntemlerine ilişkin düzenlemeleri içeren uyum yasaları henüz çıkmadı.
İktidar partisi AKP'nin uyum yasalarını belirlemek için oluşturduğu üst komisyonun bugün son toplantısını gerçekleştirmesi beklenirken, Reuters'a konuşan AKP'den bir yetkili, "Uyum yasalarının bu kısa sürede nasıl çıkacağı konusunda nihai kararın bugün verilmesi beklenebilir" dedi.
Aynı yetkili konuya ilişkin olarak, "Cumhurbaşkanımız Tayyip Erdoğan şu anda AKP grubunun tamamı ile toplantı halinde. Toplantı sonrası büyük olasılıkla parti sözcüsü Mahir Ünal uyum yasalarının takvimini açıklar" diye konuştu.
"TBMM'DE DE ÇIKABİLİR KHK İLE DE"
Bugün Anadolu Ajansı'na açıklamada bulunan hükümet sözcüsü Bekir Bozdağ da konuya ilişkin olarak, "Yeni sisteme ilişkin uyum yasalarının parlamentonun normal çalışmasıyla çıkmayacağı görülüyor. Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ve başka formüller de var. Onların üzerinde de durulabilir" ifadesini kullandı.
Ancak bugün AKP genel merkezinde gazetecilerin aynı yöndeki sorularını yanıtlayan AKP Grup Başkanvekili Bülent Turan, "Parlamentonun bu yasaları çıkarması için yeterli zaman olduğu düşüncesindeyim. Bugün bu konuda karar veririz" değerlendirmesini yaptı.
Mecliste anayasa komisyonunun bugün ya da yarın toplanarak erken seçime ilişkin düzenlemeyi görüşmesi, erken seçim kararının da en geç haftasonu parlamentodan geçmesi bekleniyor.
Sürecin TBMM'de işlemesi durumunda uyum yasalarının genel kurulda önümüzdeki hafta ele alınması ve fazla mesai yapılarak kabul edilebilmesi de mümkün olabilecek.
MUHALEFET İÇİN KRİTİK ÖNEMDE
Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine ilişkin uyum yasaları özellikle muhalefet partileri açısından kritik önem taşıyor.
Yeni sistemde cumhurbaşkanı adayı olabilmenin yöntemlerinden birisi en az 20 milletvekilinin imzasıyla aday gösterilebilmek.
Geçen yılın sonunda kurulan İyi Parti'nin parlamentoda 5 milletvekili bulunuyor.
Anayasaya göre cumhurbaşkanı adayı olmak için 100,000 vatandaşın imzası da yeterli oluyor.
İyi Parti Genel Başkanı Meral Akşener, 100,000 vatandaş imzası toplayarak cumhurbaşkanı adayı olacağını açıklamıştı.
Ancak bu 100,000 imzanın noter kanalıyla mı, Yüksek Seçim Kurulu'na (YSK) başvuru şeklinde mi, yoksa gönüllülerin girişim grubuyla mı başvuruya sunulacağı, çıkacak uyum yasaları ile belirlenecek.
Uyum yasaları aynı zamanda bir kişinin hem cumhurbaşkanlığı hem de milletvekili adayı olup olamayacağını da belirleyecek.
AKP Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı 13 Nisan'da yaptığı açıklamada, "Aynı anda iki adaylığa soğuk bakıyoruz" ifadesini kullanmıştı.
Henüz cumhurbaşkanı adaylığı konusunda karar vermeyen CHP, HDP ve Saadet Partisi (SP) açısından, aday belirlenmesinde bu kıstasların hangisinin geçerli olacağı kritik önem taşıyor.
Cumhurbaşkanı adayı olabilmek için aynı zamanda, toplam oy oranları bir önceki genel seçimde yüzde 10'u bulan partilerin desteği de yeterli olabiliyor.
Ancak AKP, CHP, HDP ve MHP dışındaki partilerin toplamı bu oya ulaşamadığı için, önümüzdeki seçimlerde bu formül geçerli olmayacak.