İSTANBUL, 13 Eylül (Reuters) - Hükümet enflasyonda gıda kaynaklı dalgalanmaların önüne geçilmesi için sebze-meyve başta olmak üzere gıda sektörüne yönelik düzenlemeler üzerinde çalışırken; alınacak tedbirlerin zincir marketlere önemli ek maliyet getireceğini belirten gıda perakendecileri, maliyetin herkese eşit yayılması gerektiğine dikkat çekiyor.
Organize gıda perakendesinde 100 milyar liranın üzerinde ciroyu temsil eden Gıda Perakendecileri Derneği (GPD) üyeleri, yapılacak düzenlemelerle ilgili üzerinde tekrar düşünülmesi gereken birçok konu olduğunu belirtirken; özellikle semt pazarlarının yarattığı haksız rekabetin önüne geçilmesi ve düzenlemelerin pazarlarda da geçerli olmasını talep ediyor.
Hükümet, Gıda Komisyonu'nun alacağı tedbirler ve Hal Yasası gibi düzenlemelerle enflasyonda gıda kanalı ile gelen baskının sınırlanmasını amaçlıyor. Bu doğrultuda sebze meyve başta olmak üzere fiyat artışlarına neden olan aracılık maliyetlerinin düşürülmesine yönelik bir dizi tedbir üzerinde çalışılıyor.
GPD tarafından düzenlenen toplantıda konuşan dernek başkanı Mustafa Songör, "Tarlada ürün toplandığı andan itibaren soğuk zincir olması gerekiyor. Tüm dağıtım araçlarının yarı-soğuk zincir haline getirilmesi, ürünler geldikten sonra depolanırken de tamamının soğuk zincir halinde olması gerekiyor. Burada en önemli konulardan biri de lojistik. Bir tır 25 ton civarında taşırken, bu ürünler çok üst üste gelip ezilebilecek ürünler olması hasebiyle 15 tonlara kadar düşebilir. Burada bir de ayrıca lojistik maliyeti oluşacak" dedi ve ekledi:
"Depoların tamamen soğuk bir bölge haline getirilmesi, mağazalara dağıtım yapan araçların soğuk araç haline getirilmesi, mağazalardaki manav reyonlarının sütlük tipinde soğutuculu alanlara dönüştürülmesi gerekiyor. Bunların tamamının kurulum maliyeti, bakım maliyeti ve enerji giderleri olacak. Ancak burada beklenilen etki tam karşılanacak mı onu da bilemiyoruz. Bu paketleme sistemi ile sanki haller ortadan kalkacak gibi görünüyor. Üzerinde tekrar tekrar düşünülmesi gereken bayağı bir husus var."
Songör, söz konusu modernizasyon çalışmalarının market zincirlerinin maliyetlerini ne kadar artıracağı sorusu üzerine ise, hala belirsiz birçok husus bulunduğu için nasıl bir fatura çıkacağını tam olarak kestiremediklerini söyledi.
Hayata geçirilecek düzenlemelerin semt pazarlarında da geçerli olması gerektiğini vurgulayan Songör, "Çok önemli bir konu olarak KDV hususu var. Meyve sebze yüzde 1 KDV ile giriyor ama marketler olarak müşterilerimize yüzde 8 KDV ile satmak zorundayız. Pazarlarda fiş unsuru olmadığı için arada KDV ile ilgili haksız rekabet var" diye konuştu.
SEMT PAZARLARI İLE MARKETLERİN ŞARTLARI EŞİTLENSİN
GPD Yönetim Kurulu Üyesi ve Carrefoursa Genel Müdürü Hakan Ergin de, "Zincir mağazaların teşvik edilmesi lazım. Bizim için en büyük haksız rekabet açık pazarlar. Hiçbir verginin uygulanmadığı, hiçbir kontrolün uygulanmadığı pazarlar" dedi ve ekledi:
"Pazarlarla bizim aramızdaki farkın artırılmaması lazım. Zincir marketler bu standardı sağlamaya çalışıyorlar. Bunun da maliyetleri oluyor. Bu maliyetin herkese eşit şekilde yayılması lazım. Aksi takdirde haksız rekabet artacak... Rekabet iştahımızın en azından eşitlenmesi gerektiğini söylüyoruz. Şartlar eşitlenmediği takdirde haksız rekabet oluyor."
Alınacak tedbirler konusunda sektörle birlikte çalışılması gerektiğini belirten GPD Üyesi ve BİM İcra Kurulu Üyesi Galip Aykaç da, "Hükümetin bu konuda bir irade koymasını çok önemsiyoruz. Organize perakende olarak hükümetle birlikte çalışmayı çok arzu ediyoruz. Hâlâ zaman olduğunu düşünüyorum, bizim de görüşümüzün alınacağını ümit ediyorum" diye konuştu.
Toplantıda verilen bilgiye göre, 10 Ekim'de yapılacak Ortak Gelişim Kongresi'nde perakendenin enflasyonu düşürücü rolü ve çözüm yolları masaya yatırılacak.
SEKTÖR BU YIL %9 BÜYÜYECEK, TALEP EKONOMİK ÜRÜNLERE KAYIYOR
GPD üyeleri sektörün geneliyle ilgili de değerlendirmede bulunurken, ilk altı ayda yüzde 9 büyüyen sektörün yılsonunu da benzer bir büyüme ile kapatacağı belirtildi.
Gıda perakendesindeki son trendlerin de değerlendirildiği toplantıda, tüketici talebinde daha ekonomik ürünlere doğru bir kayış olduğu, marketlerin kendi markalı ürünlerine de (private label) artan bir talep gözlendiği ifade edildi.
Pazardaki potansiyel doğrultusunda mağazalaşmanın devam edeceği, sektörde konsolidasyonların da süreceği belirtildi.