* Binlerce Türkiyeli Kürt savaşmak için Suriye'ye geçti
* Türkiye'nin "terör örgütü" olarak gördüğü YPG, İslam Devleti ile mücadelede ABD'nin başlıca müttefiki
Ayla Jean Yackley
DİYARBAKIR, 26 Şubat (Reuters) - Diyarbakır'da askeri hava üssünün yanındaki kabristandaki mezar taşlarının üzerinde Suriyeli Kürtlerin başlıca askeri gücü YPG'nin bayrakları serili duruyor.
ABD'nin İslam Devleti ile mücadelede Suriye'deki başlıca müttefiklerinden YPG tarafından internet üzerinden yayınlanan ölüm ilanlarına bakıldığında son üç ayda cephede ölenlerin yarısının Türkiye doğumlu olduğu görülüyor.
İskenderun'da öğrenci olan Sertip Çelik, onlarca yıldır güvenlik güçleriyle çatışan PKK'nın çağrısına uyarak İslam Devleti'yle savaşmak üzere Suriye'ye geçen binlerce Türkiyeli Kürt arasında yer alıyor.
Annesi Rahime Çelik, "Suriye ve Irak'ta Kürtlere yapılanlar, saldırılar, katliamlar, kadınların esir edilmesi onu tiksindiriyordu. Kimse oğlunun ölüme gittiğini görmek istemez, ama onu durduramazdım" dedi.
Sertip, evden ayrıldıktan üç ay sonra, 2014 yılında İslam Devleti'nin Türkiye sınırının dibinde yer alan Kobani kenti ablukası sırasında öldü.
Türkiye'nin Kürtlerinin birçoğu Suriye'deki Kürtlerle dayanışmaktan gurur duyuyor.
Ancak Ankara YPG'nin PKK ile bağlantısını toprak bütünlüğü ve güvenliği için tehdit olarak görüyor.
Ankara ile YPG arasındaki gerilim Suriye'deki savaşı sona erdirmeye yönelik uluslararası çabalara engel olurken, NATO müttefiki ABD ile Türkiye arasında da gerilim yaratıyor.
Ankara Suriye'de kurulacak bir Kürt yönetiminin Türkiye'de ayrılıkçılığı körükleyeceğinden endişe ediyor.
ABD ise PKK'yı "terör örgütü" olarak kabul ediyor ancak YPG ve siyasi kanadı PYD'yi İslam Devleti ile mücadeleye ortak ayrı bir örgüt olarak görerek Ankara'da hayal kırıklığı yaratıyor.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın danışmanlarından Saadet Oruç Reuters'a yaptığı açıklamada, "ABD, kendi hazırladığı raporlarda PYD ve tüm unsurlarını silahlarını PKK'dan alan terörist bir örgüt olarak niteliyor" diyerek söze şöyle devam ediyor:
"Bu bağlantıyı görmemek gözlerinizi kapayıp kafanızı kuma gömmenizi gerektirir. ABD'nin bunları farklı bir grup olarak gördükleri şeklindeki açıklamaları itimat edilebilir değil."
Erdoğan geçen haftada Ankara'da çoğunluğu asker 29 kişinin ölümüne yol açan intihar bombalı saldırıyı YPG ve PKK'nın birlikte planladıklarını ifade etmişti.
Başbakan Ahmet Davutoğlu ise saldırının YPG'nin "terörist bir örgüt" olduğuna kanıt teşkil ettiğini ve Ankara'nın bu grupla mücadelede müttefiklerinden işbirliği beklediğini ifade etmişti.
İÇ İÇE GEÇEN ÇATIŞMALAR
ABD ise YPG'nin becerikli bir ortak olduğunu düşünüyor. Iraklı Kürt silahlı unsurlarla birlikte çalışan YPG-ABD ittifakı 2014 yılından bu yana İslam Devleti örgütünü hem Kobani'den hem de Suriye ve Irak'taki diğer merkezlerden söktü.
PYD bu zaferlerin ardından Türkiye'ye sınırı bulunan üç vilayeti "Rojava" adı altında tek elden yönetmeye başladı. Rojava İran, Irak, Türkiye ve Suriye'ye yayılan Kürt topraklarının batı ucu anlamına geliyor.
Suriye savaşı öncesinde ise Suriyeli Kürt milisler PKK'nın Kuzey Irak'taki komuta zinciri içinde yer alıyordu.
PKK'nın tarihi hakkında "Kan ve inanç" adlı kitabın yazarı Aliza Marcus, PKK'nın Suriye'de faaliyet gösterecek bir örgüt olarak YPG'yi 10 yıl kadar önce kurduğunu ve iki örgütün de PKK'nın kurucusu Abdullah Öcalan'ı önder olarak gördüklerini belirtti.
Ancak Suriye'deki örgüt kendisini PKK'dan ayırmak için yoğun çaba sarf ediyor.
Marcus, "YPG, PKK'nın Suriye koludur ancak Suriyeli Kürtler kendi ihtiyaçları ve hedefleri doğrultusunda hareket ediyorlar. Lider kadrolar Suriyeli Kürtlerden oluşuyor ve Rojava'ya odaklanan farklı bir bakışları var" dedi.
İki örgüt arasındaki bağlantı Erdoğan'ı Washington'un Türkiye ile Kürtler arasında seçim yapmasını isteyecek kadar hiddetlendirdi.
Suriye'deki iç savaşın başlarında Türkiye'nin PYD ve diğer Kürt gruplarla beraber çalışabileceğine yönelik ipuçları vardı.
Türkiye Kürt gruplardan üç şey istiyordu: Katiyetle Cumhurbaşkanı Beşar Esad'a karşı olmaları, şiddet üzerinden özerklik talep etmemeleri ve Türkiye'ye tehdit oluşturmamaları.
Ancak geçen yıl Temmuz ayında sona eren çözüm süreci ve YPG'nin Rus desteğindeki Suriye hükümet güçlerinin ilerleyişinden yararlanarak nüfuza alanını büyütmesi Ankara'yı kızdırdı.
Güneydoğu Anadolu'nun en büyük kenti Diyarbakır'ın HDP'li Belediye Başkanı Gültan Kışanak, "Türkiye, Türkiye'deki Kürtlerle barış yapsa, demokrasi verse, çatışmalara son verse Suriye'deki Kürtleri tehdit olarak görmezdi. ...Türkiye'de çatışmalar başlayınca, PYD ve YPG'nin terörist olduğu propagandası başladı" dedi.
DERİN BAĞLANTILAR
Pek az Kürt, PKK ile YPG arasındaki bağlantı sorguluyor, yani Ankara'nın tezlerini kabul ediyor.
Annesi Çelik'in çatışma ile ilk defa 5 yaşında, askerler köylerini boşaltırken tanıştığını ifade etti.
Askerlerin PKK sempatizanlarını barındırdığı gerekçesiyle köyü boşaltmalarının ardından aile Diyarbakır'a taşındı. Çelik'in babası ise 1990'ların büyük bölümünü siyasi suçlarla hapiste geçirdi.
Suriye'de savaşan birçok Türkiyeli Kürt gibi Çelik'in resmi askeri bir eğitimi olmadı. Ailesinin üniversiteye giden ilk çocuğuydu. Siyaset hakkında pek az konuşuyordu ve annesine "Bir gün büyük adam olacağım" diye söz vermişti.
Türk basınında geçen yıl yer alan ve istihbarat kaynaklarına dayandırılan haberlere göre YPG'nin 30,000 kişiden oluştuğu tahmin edilen savaş gücünün 4,500 kadarı Türkiye doğumlu, 4,000 kadarı ise Irak'ın kuzeyindeki PKK üslerinden geliyor.
Kışanak, "Kürtler farklı ülkelerde yaşıyor olabilir ama ortak kültürel ve duygusal bağları var. Bu sınırlar ancak 100 yıl kadardır var. Bu sınırlar çizildiğinde aileler, köyler, kentler bölündü. Bir taraf acı çekerse diğer taraf da hissediyor" dedi.
Çelik'in yattığı kabristanda üzeri toprakla yeni örtülmüş 20'nin üzerinde mezar daha bulunuyor. Yatanların isimleri henüz mermer mezar taşlarında yazmıyor, acılı aileler kaybettiklerinin adlarını çakıl taşlarıyla toprağa yazmış.
Irak'ın kuzeyindeki PKK kamplarını vuran jetlerin kalktığı havalimanından savaş uçaklarının sesleri gelirken, ara ara da milli marşın sesi yükseliyor.
Rahime Çelik, "Askerlerin ve polislerin cenazelerini televizyonda izliyorum. Ağlayan, çığlıklar atan annelerin acılarını biliyorum. Annelerin yüreği yanıyor. Keşke Sertip hiç gitmemiş olsa. Keşke bu sonu olmayan savaş sona erse" diyor.