ANKARA, 25 Eylül (Reuters) - Başbakan Binali Yıldırım haber televizyonlarının ortak canlı yayınında yaptığı açıklamalarda Kuzey Irak'la ilgili şunları söyledi:
*Bu referandum gayrimeşrudur; bu referandumun sonuçları hiç bir şekilde tanınmayacak, yok hükmünde
*Kuzey Irak'a karşı adımlar üç grupta ele alınacak; ekonomik, siyasi/diplomatik ve güvenlik/askeri alandaki çalışmalar
*Kriz artık dönülmez noktaya geldiği için bundan sonrası bölgede hiç de hoş olmayan bir sürecin başlangıcı; ümit ederiz böyle bir durumla karşılaşmayız
*Bu referandumu yapma inadı sıcak çatışmaya da bir anlamda zemin hazırlamıştır; bunun bedeli günahsız sivil insanlara olacaktır
*Bundan sonra Irak merkezi hükümetini daha çok doğrudan muhatap alarak kararlarımızı vereceğiz
*Irak merkezi hükümetinden bize bugün itibarıyla bir nota bize geldi; enerji, içişleri, gümrük bakanlıkları üzerinde çalışıyor
*Gerek sınır kapılarıyla ve hava sahalarıyla ilgili adımlar değerlendiriliyor; geç olmadan bu adımları atacağız
*(Sınır kapılarında)Burada bir takım zorluklarımız var, bunlardan birisi sınır kapılarının fiilen peşmerge yönetiminde olması
*Sınır kapıları, havaalanları bundan böyle Irak merkezi hükümetinin sevk ve idaresinde, petrol boru hatları da bunlara dahil
*Bundan sonra bizim alacağımız kararlardaki meşru otorite Irak merkezi hükümettir, görüşmeler sürüyor
*Irak merkezi hükümetinin resmi talepleri geldi, bugün itibarıyla süreç başladı, hangisi kolay uygulanır, hangisinde sorunlar var kurduğumuz komite değerlendiriyor
*Konunun askeri ayağına gelince sıcak takip bizim meşru hakkımız, bu devam ediyor, bu konuyla bir alakası yok
*Aldığımız kararlara karşı diyelim ki bir engelleme/sıkıntı oluşursa biz gerekli güvenlik tedbirlerimizi, merkezi otoritenin koordinasyonu ile almak zorundayız
*Türkmenlere karşı özellikle Kerkük'te bir kıyım olursa buna duyarsız kalamayız
*Hiçbir şekilde bir maceraya girmeyiz ama ülkemizin menfaatlerine halel getirecek durum olursa karşılığını hiç gecikmeden veririz
*Bugün itibarıyla Irak'ın tamamında dış ilişkilerde merkezi hükümet tüm haklarını kullanacağını söyledi, bu çatışma riskini beraberinde getiriyor ama bunun kararını verecek olan Bağdat
*Taşımacılarımız Bağdat ve Basra'ya gideceklerse, güzergahlarında peşmerge unsurları tarafından saldırıya uğramaması önemli, burada bir hareket olursa bize yapılmış olur, buna karşılık veririz
*Radikal unsurlar daha çılgın hareket yapabilirler; her türlü kalkışma ister hudutlarımızın içinde ister dışında olsun her türlü karşılığı görecek
*Genelkurmay başkanı ve cumhurbaşkanımızın önümüzdeki günlerde İran ziyaretleri olacak; İran, Irak ve Türkiye bu krizin çözülmesi yönündeki tüm gayretlerini gösterecek
*Kerkük gibi anayasal olarak IKBY'ye ait olmayan yerlerin referanduma dahil edilmesi konusunda bir oldu bittiye getirilmesi ihtimaline karşı, Irak merkezi hükümetiyle koordinasyon halinde bir çalışma yürüteceğiz
*Irak merkezi hükümetinden bu konuda bize bir destek talebi olursa tereddütsüz yerine getiririz
*Bütün bu konuları BM daimi üyeleri, BM ve NATO ile koordinasyon halinde yürüteceğiz
*Bizim için güney kara hudutlarımızda bir statü değişikliği, yeni bir oluşum ister Irak ister Suriye'de olsun kabul edilemez; bunu ulusal güvenliğimize tehdit görüyoruz
*Bununla ilgili her türlü müdahale hakkımızı ikili ve uluslararası anlaşmalara dayalı olarak saklı tutuyoruz
*Biz erteleme değil, bu referandumun ne bugün ne de sonra kabul edilemez olduğunu, yapılmaması gerektiğini söylüyoruz
*Irak sınırındaki askeri tatbikata, Irak'tan askeri personel ve uzman düzeyinde katılım olacak
*(Suriye ve Irak sınırındaki askeri önlemler) biz savaşa girmiyoruz, bunu topyekun savaş olarak düşünmeyin; biz ülkemizin güvenliğini ilgilendiren konularda sınır ötesi tedbir alıyoruz
*Bugünkü referandum sonuçlansa ne olur sonuçlanmasa ne olur; bu bir tiyatro oradan farklı sonuç çıkacağını beklemiyorum
*Türkiye (IKBY'ye) Irak anayasasından doğan bir muamele yapmıştı, bundan sonra bu muameleyi yapmayacak
*İran-Irak-Türkiye arasında referandumla ilgili hedef birliği var; bu mezhepsel bir nüfuz alanı yaratma gibi diğer konuları da onayladığımız anlamına gelmez
*(Kuzey Irak'tan petrol geçiş ücreti ) Türkiye'nin ekonomik büyüklüğü içinde bunların hesabı olmaz; merkezi hükümet bunun teminatını verirse, bununla ilgili şartları yerine getirirse bu iş sürer