Laila Bassam / Tom Perry
HALEP, Suriye/BEYRUT 12 Şubat (Reuters) - Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad, ülkesinin kuzeybatısındaki Afrin'de Türkiye'ye karşı mücadele eden ABD destekli Kürtlere dolaylı olarak yardım ediyor.
Suriye'de hükümet yanlısı güçler ile Kürt liderliğindeki güçler ülkenin diğer bölgelerinde birbirleriyle savaşıyor. Ayrıca Şam, Kürtlerin özerklik taleplerine karşı çıkıyor. Fakat Afrin'deki düşmanları ortak ve Türkiye'nin operasyonunun engellenmesinde ikisinin de çıkarları var.
Afrin'deki Kürt YPG milis güçlerini güney sınırında tehdit olarak gören Türkiye, geçen ay Zeytin Dalı Operasyonu'nu karadan ve havadan sınır harekatı ile başlatmıştı. Afrin'i korumak isteyen Kürtler Şam hükümetinden, sınırı savunmak için asker göndermesini istedi.
İki tarafın temsilcilerinin Reuters'a verdiği bilgide, hükümetin asker gönderdiğine dair herhangi bir işaret yok ancak Şam, Kürt savaşçıların, sivillerin ve politikacıların, kendi hakim olduğu bölgeden geçerek Afrin'e ulaşmasına izin vererek dolaylı yardımcı oluyor.
Yani Esad, hiçbir şey yapmadan durumdan yarar sağlayabilecek.
Kürtlerin takviye almaları, muhtemelen Kürt direnişini besleyebilir, Türk kuvvetlerinin ilerleyişini tıkayabilir ve Suriye toprakları üzerinde hakimiyet kurarak kendisine rakip olan askeri güçlerin kaynaklarını eriten bir mücadeleyi daha da uzatabilir.
Bu durumda ABD, Suriye'deki Kürt müttefiklerinin bir yandan kendileri ile ilişkilerini geliştirirken, bir yandan da Esad ile anlaşmalar yapabileceğinin farkında olmak zorunda.
Kuzey Suriye'de Kürt önderliğindeki güçler, uluslararası korumadan yoksun oldukları için, ellerindeki diğer bölgeler olan Kobani ve Cezire'den Afrin'e destek gönderilmesine izin vermesi için Şam ile anlaşmalar yaptıklarını açıkladı.
Kürt ağırlıklı Suriye Demokratik Güçleri (SDG) Sözcüsü Kino Gabriel, "Afrin'e destek sağlamak için farklı yollar var ancak ana yol rejim güçleri arasından... Afrin'e destek sağlamak için iki güç arasında anlaşma yapılıyor" dedi.
Kürtler Afrin'e ulaşmak için Esad'a muhtaç olsalar da, Kürt kaynakları Şam'a karşı ellerinde başka kozlar bulunduğunu söylüyorlar. Çünkü kuzeydoğuda Kürt hakimiyeti altındaki bölgelerden tahıl ve petrol getirmek isteyen Şam'ın Kürtlerin işbirliğine ihtiyacı var.
Askeri ittifakta Esad'a destek için savaşan bir komutan, Afrin'i savunmak için "Kürtlerin rejimle eşgüdüm yapmaktan başka seçeneği yok" dedi.
AFRİN OPERASYONU YAVAŞ İLERLİYOR
TSK geçen ay başlattığı Zeytin Dalı Operasyonu'nda yavaş ilerleme kaydediyor.
Ankara YPG'yi PKK'nın uzantısı olarak görürken, ABD YPG'yi İslam Devleti'ne karşı savaşının vazgeçilmez bir parçası sayıyor. ABD, Türkiye sınırı boyunca Suriye'nin kuzeyinde Kürtlerin elinde bulunan diğer bölgelerde YPG'ye destek veriyor.
Ancak ABD'nin Afrin'de kuvveti bulunmadığı için, NATO müttefiki olan Türkiye'nin Afrin'e operasyon düzenlemesini engelleyemedi.
Bu arada Kürtler, Rusya'yı geçen yıl Afrin'de konuşlandırdığı gözlemcileri geri çekerek Türkiye'nin operasyonuna yeşil ışık yakmakla suçluyor.
Afrin operasyonu, Esad ile YPG'nin liderliğinde Suriyeli Kürt grupları arasındaki karmaşık ilişkilerde bir başka değişikliğe de dikkat çiziyor.
YPG, Suriye'nin Türkiye ile olan sınırlarının neredeyse tamamını kontrol ediyor. Fakat Afrin ile, daha doğudaki Kürt kontrolündeki bölge arasında, Türk ordusu ve Suriyeli milis müttefiklerinin elinde bulunan 100 km genişliğinde bir bölge var.
Savaşın sürdüğü yılların çoğunda Şam ve YPG, şimdi Afrin operasyonunda Türklere yardım eden isyancı gruplar gibi ortak düşmanlarıyla mücadele ederken birbirleriyle çatışmaktan kaçındılar.
Ancak Şam'ın, SDG'nin ABD liderliğindeki koalisyonun desteğiyle ele geçirdiği doğu ve kuzey bölgelerine karşı ilerleme tehditleri, son aylarda gerilimi tırmandırdı.
Suriye hükümetinin yanında yer alan bazı güçlerin, doğudaki Deyr el Zor vilayetinde bulunan SDG mevzilerine karşı geçen hafta yaptığı saldırı bu durumu teyit ediyor. ABD liderliğindeki koalisyon bu olayda, saldıran güçlerin 100'den fazla kayıp verdiklerini açıklamıştı. Crisis Group'tan Suriye analisti Noah Bonsey, "Rejim bir yandan YPG'ye Afrin'e kuvvet nakletmesi için izin verirken, bir yandan da Fırat'ın doğusunda (YPG'ye) saldırıyor. Bence bu, ilişkilerin şu andaki durumunu çok iyi gösteriyor" dedi.
AFRİN İÇİN MÜCADELE
Önde gelen Suriyeli Kürt gruplar, Esad'ın Suriye'nin tümüne hakim olma kararlılığıyla çelişmesine rağmen, kendi Suriye vizyonları içinde, federalizm biçimindeki bir tür özerkliğe sahip olmaktan memnunlar.
Her iki taraf da kendi hakimiyetlerindeki topraklarda, diğerinin bir miktar alan hakimiyetine izin veriyor.
Kürtlerin kontrolünde olan Kamışlı'da havaalanı hâlâ hükümetin elinde. Halep'in Şeyh Maksud bölgesinde ise sokaklarda Kürt güvenlik güçleri devriye geziyor.
Şeyh Maksud'daki Kürt yetkililerden Badran Himo, "Şeyh Maksud'dan yüzlerce insan silaha sarılmak ve Afrin'i savunmak için gitti" dedi.
Himo Reuters'a yaptığı açıklamada, "Bunların yaklaşık 10'u şehit oldu (öldürüldü)" dedi.
Görgü tanıkları, son günlerde dayanışma amacıyla diğer Kürt bölgelerinden gelen yüzlerce sivil otomobilden oluşan bir konvoyun Afrin'e gittiğini söylediler.
Haberin orijinali için tıklayınız: Bu haber, linkleri yukarıda belirtilen haber ya da haberlerden derlenmiştir. Tam çevrilmiş metin olmayabilir. (Haberi çeviren Canan Sevgili; Redaskiyon Ayşe Sarıoğlu, Orhan Coşkun)