Humeyra Pamuk / Nick Tattersall
İSTANBUL, 8 Ağustos (Reuters) - Darbe girişiminin gerçekleştiği 15 Temmuz'un ardından, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın çağrısıyla üç siyasi parti liderinin de katıldığı "Demokrasi ve Şehitler Mitingi" dün 1 milyondan fazla kişinin katılımıyla Yenikapı'da gerçekleşirken, miting katılımcı sayısı, cumhurbaşkanı ve üç siyasi parti liderinin aynı kalabalığa seslenmesi, verilen mesajlar ve genelkurmay başkanının konuşması gibi ilklere de sahne oldu.
Mitingde Erdoğan'ın yanı sıra, AKP Genel Başkanı ve Başbakan Binali Yıldırım, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ve Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar da konuştu.
Konuşmasında 15 Temmuz darbe girişiminin çok iyi analiz edilmesi gerektiğini belirten Erdoğan, arkadaki güçlerin ve onları harekete geçiren saiklerin de çok iyi değerlendirilmesi gerektiğini belirtti.
Hükümet 15 Temmuz'da gerçekleşen ve 200'den fazla kişinin hayatını kaybettiğin darbe girişiminin arkasında ABD'de yaşayan Fethullah Gülen'in bulunduğu yönünde kanıtlar olduğunu açıklamış, Gülen cemaatiyle bağlantılı kamu görevlilerini açığa alma operasyonu başlatmıştı.
Erdoğan, darbe girişiminin ardından gündeme gelen idam talebine ilişkin ise, "Şu anda, siyasi partilerimizin genel başkanları burada. Sizin zaten talebinizi biliyorlar. Egemenlik kayıtsız şartsız milletin olduğuna göre, sizler de idam talebinde bulunduğunuza göre, bunun kararını verecek olan merci TBMM'dir. Meclisimiz böyle bir kararı verdikten sonra, atılacak adım bellidir. Onamaksa, Meclis'ten gelen böyle bir kararı, ben peşinen ifade ediyorum, onarım” dedi.
Yakın tarihteki davaların yeniden incelenmesi gerektiğine dikkat çeken Erdoğan, "Yakın tarihin vicdanları kanatan, kafalarda soru işaretleri oluşturan tüm sorunlu, sıkıntılı olaylarını yeniden masaya yatırarak, eksikleri, yanlışları ortaya koymalıyız. FETÖ ihanet çetesinin TSK'daki etkinliğinin önünü açan davaları yeni baştan incelemeliyiz" diye konuştu.
İstanbul Ümraniye'deki bir gecekonduda Haziran 2007'de ele geçirilen el bombalarıyla başlayan Ergenekon ve ardından başlatılan Balyoz gibi davalarla, aralarında eski Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ ile bazı siyasi parti yöneticileri ve gazetecilerin de yer aldığı çok sayıda asker ve sivile "darbeye teşebbüs" suçlamasıyla ağır cezalar verilmişti.
Ancak bu yıl başında Yargıtay, Ergenekon davasında yerel mahkemenin kararını usül ve esastan bozarken; hükümet kanadından da bu davaların yargı ve emniyette yuvalanmış "Fethullah Gülen Terör Örgütü (FETÖ) mensuplarının bir kumpası" olduğunun anlaşıldığı açıklamaları gelmişti.
Askeri liselerin kapatılmasına ilişkin yorumlarla ilgili de Erdoğan, şunları kaydetti:
"Bazı eski askerler bunun yanlış olduğunu söylediler. Şimdi ben de onlara buradan sesleniyorum, diyorum ki; işte oradan yetiştirilmiş olan o tek tip FETÖ'cüler işte bu olayı yaptılar. Şimdi biz de diyoruz ki; harp okullarımız duracak. Tüm liselerimizden, bu ülkenin liselerinden yetişenler hepsi gelsin rahatlıkla buraya girsin. Tek tip niye olsun, hepsinden girsin ve Harp Akademilerinde, harp okullarında hangi eğitim veriliyorsa onlar orada verilsin.”
Konuşmasında "Cumhuriyetimizin banisi Gazi Mustafa Kemal, 1920 yılında İstanbul ve İzmir başta olmak üzere ülkenin büyük bölümünün işgal altında olduğu kara günlerde şunu söylüyordu; 'Milletimiz çok büyüktür, hiç korkmayalım. O, esaret ve zillet kabul etmez" diyen Erdoğan, "Şimdi burada bir kez daha soruyorum. Gazi'den 96 yıl sonra Yenikapı Meydanı'ndan aynı soruyu sizlere soruyorum. Ey millet, sen esaret ve zillet kabul eder misin? Bu millete kimse bu esareti asla getiremeyecektir" diye konuştu.
Erdoğan ayrıca 15 Temmuz'dan bu yana tutulan "demokrasi nöbetleri"nin de Çarşamba akşamı sonlandırılacağını duyurdu.
Mitingde konuşan Başbakan Yıldırım da, "Şunu herkes bilmelidir ki, 15 Temmuz gecesini milletimize zehir eden terör örgütü lideri Feto, Türkiye'ye gelecek, hesabını verecektir" dedi.
KILIÇDAROĞLU: "NE DARBE NE DİKTA"
Kılıçdaroğlu, da konuşmasında 15 Temmuz'un bir uzlaşma kapısı araladığını belirterek, kendisi dahil bütün siyasilerin bu olaydan ders çıkarması gerektiğini söyledi.
Mesajlarını 12 maddede sıralayan Kılıçdaroğlu, "camiye, kışlaya, adliyeye siyasetin sokulmaması gerektiğinin, devletin inşasında liyakat sisteminin esas alınmasının, sadece darbe değil demokrasi üzerindeki tüm vesaitlerin yok edilmesi gerektiğinin" altını çizerek şunları söyledi:
"Her türlü gölgeye son vermeliyiz. Ne darbe ne dikta yaşasın tam demokrasi... Cumhuriyetin kurucu değerlerine sahip çıkmalıyız… Eğer bugün Cumhuriyet olmasaydı Sayın Recep Tayyip Erdoğan, cumhurbaşkanı olamazdı, sayın Binali Yıldırım, başbakan olamazdı"
Genelkurmay Başkanı Akar da konuşmasında darbe girişiminde bulunanların en ağır şekilde cezalandırılacağını belirterek, "Fethullahçı Terör Örgütü'nün darbe girişiminin... Türk Silahlı Kuvvetleri'nin vatanını, milletini, bayrağını seven ezici çoğunluktaki mensuplarıyla kesinlikle hiçbir alakası yoktur" diye konuştu.