Tulay Karadeniz / Orhan Coskun
ANKARA, 29 Ocak (Reuters) - Ortadoğu ve Rusya başta olmak üzere jeopolitik nedenlerle son dönemde önemli ticaret pazarlarında kayıplar yaşanan Türkiye, alternatif pazar arayışlarına hız verirken Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da bu çabalar kapsamında geniş bir işadamı heyeti ile üç Latin Amerika ülkesine ziyarete hazırlanıyor.
Erdoğan bu hafta Pazar günü başlayacak ve 4 Şubat'a kadar devam edecek seyahati kapsamında Şili, Peru ve Ekvador'da temaslarda bulunacak.
Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamada, ziyaretler sırasında ikili siyasi ve ekonomik hususların yanı sıra bölgesel ve uluslararası konuların ele alınacağı, çeşitli alanlarda ikili anlaşmaların imzalanacağı ve Türk işadamları ile ziyaret edilen ülkelerin işadamlarının katılacağı iş forumu toplantılarının yapılacağı belirtildi.
Şili'ye gerçekleştirilecek ziyaret bu ülkeye Türkiye'den cumhurbaşkanı düzeyinde gerçekleştirilen ikinci ziyaret olacak.
Peru ve Ekvador ziyaretleri ise, cumhurbaşkanı düzeyinde anılan ülkelere Türkiye'den yapılan ilk ziyaret olma niteliği taşıyor.
Ziyarete ilişkin Reuters'a değerlendirmelerde bulunan Ekonomi Bakanlığı'ndan bir yetkili, "Ziyaret, Türkiye'nin bir süredir devam eden yeni pazarlar bulma, pazar çeşitlendirme çalışmalarının bir parçası. Türkiye bir çoğuyla yüksek tutarlı ticaret yaptığı sınır komşularıyla ve Ortadoğu'da artan sorunların da etkisiyle bölge ülkeleriyle ticarette zaman zaman sıkıntılar yaşıyor. Rusya ile yaşanan sorun da bunlara eklenince ihracat pazarlarının, geçmişten de gelen alışkanlıklarla çeşitlendirilmesine devam ediliyor" dedi.
Arap Baharı'nın etkisiyle Mısır, Libya, Suriye gibi ülkelerde başlayan halk ayaklanmaları Türkiye'nin bu ülkelerle ticari ilişkilerine ciddi darbe vururken, Suriye'nin yanı sıra Irak'ın topraklarının bir bölümünü ele geçiren IŞİD'in varlığı bölgedeki istikrarı olumsuz etkiledi.
Bunun yanı sıra Türkiye'nin 24 Kasım'da Suriye sınırında hava sahası ihlali yapan bir Rus savaş uçağını düşürmesinin ardından Moskova yönetimi de Ankara arasında gerilim yaşanırken, Rusya ile krizin özellikle turizm sektörü ile inşaat ve enerji sektörlerindeki ilişkiler olumsuz etkilenmeye başladı.
Ekonomi Bakanlığı yetkilisi, "Bu ziyareti yıl içinde başka ziyaretler de takip edecek. İhracatın artması, büyümeye katkı sağlaması açısından hayati öneme sahip. Geçmiş dönemlerde yapılan ziyaretler bir süre sonra ürün verdi ve bölge ülkeleriyle sıkıntı çekildiği dönemlerde ihracatın kuvvetli şekilde sürmesine katkı sağladı" dedi.
Erdoğan'ın ziyaret edeceği Şili, Peru ve Ekvador ile 2015 yılında gerçekleştirilen dış ticaret hacmi toplam 849 milyon dolar ve Türkiye'nin 350 milyar dolarlık toplam dış ticareti içerisinde sadece binde 2 paya sahip. Bu nedenle ziyaret yeni ortaklıklar ve iş imkanları anlamında ciddi bir potansiyel sunma potansiyeli taşıyor.
Erdoğan geçen sene de Latin Amerika ülkelerinden Kolombiya, Meksika ve Küba'ya ziyaretlerde bulunmuştu.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın Erdoğan'ın önümüzdeki günlerde gerçekleştireceği Latin Amerika ziyaretinin ardından birkaç ülkeyi içeren Afrika turuna çıkacağını da belirtti.
Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu analisti Mehmet Yegin, Latin Amerika ülkeleri ile coğrafi uzaklığın her zaman ikili siyasi ve ekonomik ilişkiler önünde bir engel olarak ortaya çıktığını belirtirken, şunları söyledi:
"Fakat Latin Amerika artık ABD'nin özellikle Asya'ya dönmesi ve Çin'in burada yükselen bir güç olarak ortaya çıkması ile birlikte daha farklı bir öneme sahip olmaya başladı. Dolayısıyla Latin Amerika Türkiye'nin Asya-Pasifik'e açılması için bir kapı olabilir."
Pazarın genişlemesi açısından ziyaretin bazı fırsatlar yaratabileceğine de değinen Yegin "Mutlaka Türkiye için pazar genişlemesi söz konusu olacaktır. Ama bu ziyarette çok büyük adımlar da beklemiyorum... Türkiye'nin bu bölgeyle ikili ilişkilerinde belirli tıkanma noktaları da var. Bu ülkelerde yoğun Ermeni nüfusu var ve özellikle Türkiye aleyhine yasa tasarıları geçirme gibi durumlar söz konusu. Yani tamamen toz pembe bir tablo da yok" dedi.