Orhan Coskun / Ercan Gurses
ANKARA, 30 Nisan (Reuters) - Haziran ayında yapılacak seçimler sonrasında kritik düzenlemelerde Cumhurbaşkanı ile Meclis arasında uyumsuzluk ve çatışma yaşanmasını istemeyen mevcut iktidar partisi AKP, Tayyip Erdoğan'ın yeniden cumhurbaşkanı seçilmesinin yanısıra TBMM'deki çoğunluğunu da sürdürmeye odaklanacak.
Yeni sistemde cumhurbaşkanının yetkileri artmasına karşın iktidardaki partinin Meclis'te ağırlığı baskın olmadığı durumda yapılacak düzenleme, reform gibi adımlarda yaşanan çatışmaların hükümetin adımlarını yavaşlatma hatta engelleme ihtimali bulunuyor. Bu nedenle Erdoğan Cumhurbaşkanı seçilse dahi, AKP'nin tek başına MHP'nin de desteğine ihtiyaç duymadan güçlü olması önem taşıyor.
Partili yetkililerden edinilen bilgiye göre, AKP Haziran seçimlerinde Erdoğan'ın cumhurbaşkanı seçilmesi kadar Parlamento'da çoğunluğu sürdürmeye de odaklı bir seçim kampanyası yapmaya hazırlanıyor.
Konuyla ilgili Reuters'ın sorularını yanıtlayan AKP'li bir yetkili, "Kritik düzenlemeleri yasalaştırmak için Cumhurbaşkanı ve Meclis çoğunluğu aynı partiden olmalı. Yani milletvekili seçimleri çok önemli. Bu nedenle aday listelerinde yerel ağırlıklı kişileri özellikle ön plana çıkarıp, yüksek performans elde etmeyi hesaplıyoruz" diye konuştu.
Aynı yetkili şu ifadeleri kullandı:
"Mevcut anketlerde Erdoğan'ın oy düzeyi 52-54 bandında görünüyor. Partimizin oyunun da TBMM çoğunluğuna yeteceğini düşünüyoruz. Ancak ters bir durum olmasın diye yerele odaklı çalışmalar yapmamız, cumhurbaşkanı seçimleri kadar genel seçimleri de ön plana almamız gerekecek. Strateji bir yandan da bunun üzerine kurulacak."
Geçtiğimiz yıl kabul edilen Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ni destekleyen AKP ve MHP'li yetkililer, yeni sistemle, cumhurbaşkanı ile meclis çatışmasının en aza ineceğini dile getirmişlerdi.
Geçtiğimiz yıl yapılan referandumla Türkiye'nin yönetim şeklinin parlamenter sistemden, cumhurbaşkanına geniş yetkiler veren Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne dönüştürülmesi onaylanmıştı. Yeni sistemin tüm kurum ve kurallarıyla yürürlüğe girmesi 24 Haziran'da yapılacak genel seçimlerden sonra mümkün olacak. Yeni sistemde halk tarafından seçilecek cumhurbaşkanı, hükümeti Parlamento dışından atayıp ona başkanlık edecek.
Düzenleme Parlamento'daki milletvekili sayısını da 550'den 600'e çıkarırken, Meclis çoğunluğunu ele geçirebilmek için en az 301 milletvekilini elde etmek gerekiyor.
Kasım 2015'teki son seçimlerde yüzde 49.4 oy alan iktidar partisi AKP, yine o seçimlerde yüzde 11.9 oy alan MHP ile, önümüzdeki seçimlere ittifakla girme konusunda uzlaşmıştı.
MHP aynı zamanda Erdoğan'ın AKP ile ortak cumhurbaşkanı adayları olduğunu duyurmuştu.
"ÇATIŞMA OLURSA YENİ SEÇİM GÜNDEME GELEBİLİR"
Cumhurbaşkanı ve Meclis çoğunluğunun aynı partiden olmasının çok kritik olduğunu dile getiren AKP'li üst düzey bir başka yetkili ise şunları söyledi:
"Biz Erdoğan'ın seçimi kazanacağını, partimizin de çoğunluğunu MHP'ye ihtiyaç duymadan yeniden elde edeceğini düşünüyoruz. Ancak diyelim ki Erdoğan kazanmasına karşın biz Meclis çoğunluğunu sağlayamadık. O zaman iki ihtimal var, ya uzlaşma kültürüne katkıda bulunulacak ya da Parlamento ile Cumhurbaşkanı çatışacak."
Parlamento Cumhurbaşkanı çatışmasının uzun vadeli sürdürülemeyeceğini de belirten yetkili, "Bu durumda Cumhurbaşkanı 2015'te yaptığını yapabilir ve Türkiye'yi tekrar seçime götürebilir" ifadelerini kullandı.
Aynı yetkili, "Bu riskin farkına vararak AK Parti seçimde milletvekili sayısının da 300'ün üzerinde olmasına odaklanacak. Bu ciddi bir konu" dedi.
Yetkili, MHP ile birlikte hareket edildiğini ancak TBMM'de AKP'nin tek başına milletvekili sayısının da önemli olduğunu vurgulayarak, "Sonuçta bir koalisyon mantığıyla kararlar alınması riski yaşatacak bir sonuç ortaya çıkmamalı" dedi.
Haziran 2015'te yapılan seçimlerde AKP ilk kez Parlamento çoğunluğunu kaybetmiş, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan hükümet kurma çalışmalarının sonuçsuz kalmasını gerekçe göstererek ülkeyi aynı yılın Kasım ayında yeniden seçime götürmüş ve AKP çoğunluğu yeniden elde etmişti.
Parlamento çoğunluğunun yeni sistemde de kritik olacağını kaydeden başka bir AKP'li yetkili de, "Eğer Meclis'te çoğunluğu kaybedersek, sadece kararnamelerle iktidar yönetilmez. Çünkü kararnameler sadece kriz sürecine mahsus uygulamalardır" değerlendirmesini yaptı.
Anayasa'ya göre, Cumhurbaşkanı seçilen kişi, cumhurbaşkanlığı kararnamesi yöntemiyle yasama yetkisi de kullanabiliyor.
AKP ile seçim ittifakı yapma konusunda uzlaşan MHP'nin Genel Başkanı Devlet Bahçeli de geçen hafta yaptığı açıklamada, "(Seçimi Erdoğan'ın kazanması kadar) iktidarın Meclis'te güçlü olması da gerekiyor. Bu da Parlamento'da 301 sandalyeyi bulmayı gerektirir" diye konuşmuştu. yapılacak seçimlerde Erdoğan'ın yanısıra, İyi Parti Genel Başkanı Meral Akşener de cumhurbaşkanı adayı olacağını duyurmuştu.
HDP'nin cezaevindeki Eski Genel Başkanı Selahattin Demirtaş'ı aday göstermesi beklenirken, CHP'de henüz cumhurbaşkanı adaylığına ilişkin bir karar alınmamıştı.