ANKARA, 12 Mayıs (Reuters) - Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın bugün başlayacak Çin ziyareti kapsamında Türkiye'nin "sürdürülemez" sözleriyle nitelendirdiği dış ticaret ilişkilerini ön plana çıkararak "dengeli" bir ikili ticaret vurgusunu yapması bekleniyor.
Çin'de "Kuşak ve Yol: Ortak Refah İçin İşbirliği” konulu uluslararası toplantıya katılacak olan Erdoğan, ikili temasları kapsamında ise özellikle Suriye'deki son durumu ve atılabilecek adımları değerlendirecek.
Erdoğan Çin temasları kapsamında Pekin'de düzenlenecek Uluslararası İşbirliği İçin Kuşak ve Yol Forumu'na katılacak ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile görüşmelerde bulunacak.
14 Mayıs'ta Forum'un üst düzeyli diyalog toplantısına katılacak olan Erdoğan, 15 Mayıs'ta da yuvarlak masa liderler toplantısında bir konuşma yapacak ve foruma katılacak devlet ve hükümet başkanlarıyla görüşmeler gerçekleştirecek.
Foruma, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri, Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu Başkanlarının yanı sıra, 28 ülkenin devlet ve hükümet başkanları ile 250'yi aşkın bakanın katılması bekleniyor.
Forumda, altyapı, ulaştırma, ekonomik işbirliği, ticaret, sanayi yatırımları, enerji ve enerji kaynakları, finansal destek, halklar arası temaslar, çevrenin korunması, denizcilikte işbirliği konularının ele alınacak.
Jinping ile Erdoğan arasında gerçekleştirilecek ikili görüşmede ise ikili siyasi, ticari ve ekonomik ilişkiler ile bölgesel gelişmelerin ele alınması bekleniyor.
Türkiye 2016 yılında Çin'e 2.3 milyar dolar ihracat gerçekleştirirken bu ülkeden yapılan ithalat ise 25 milyar dolar seviyesinde. Bu verilere göre Çin yüzde 12.3 pay ile Türkiye'nin toplam ithalatında açık ara lider konumda.
Erdoğan ile birlikte Çin ziyaretine katılacak olan Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, 20 Nisan'da Türkiye'nin önemli ihracat hedef pazarlarından biri olarak gösterdiği Çin tanıtım toplantısında yaptığı konuşmada, "Çin ile mevcut dış ticaret ilişkimiz sürdürülebilir değildir, ihracat ithalat arasında 10 kat fark var" sözleriyle yaşanan sorunu dile getirmişti.
Sorunu "Çin ile şu anki ilişkimiz sürdürülebilir değildir, bu sürmez, devam etmez" sözleriyle nitelendiren Zeybekci, "Çin gibi devasa ekonomiye beş satarken 10 almayı kabul edebiliriz ama ona bir siyaseten de bize çok büyük baskı getirir, devamlı göze batar. 30 milyar dolarlık alalım, 15-20 milyar dolarlık da biz satalım, kabul edilebilir olsun" ifadelerini kullandı ve iki ülke lideri arasında yapılacak görüşmede bu sorunların çözümlerine yönelik taleplerinin iletileceğini söyledi.
Ekonomi yetkilileri, Türkiye Çin ile dış ticaret dengesini "karşılıklı adil bir menfaat ilişkisi haline dönüştürmeyi" hedeflediklerini belirtiyor. Bunu yaparken yapıcı bir yöntem tercih edeceklerini belirten yetkililer, Çin'den daha az ithalat yapılması seçeneğini değerlendirmediklerini sadece Türkiye'nin ihracatını artırmayı hedeflediklerini belirtiyorlar.
Yetkililer, Türk ihracatçıların Çin'e girişi ve vize konusunda sıkıntı yaşadığını ve ilgili ziyarette bunun çözümüne yönelik çalışmalar yapacaklarını da belirtirken, Türkiye'nin bir an önce Çin'den demiryolu ile Avrupa'ya taşımacılık yapılabilmesine olanak sağlayacak projeleri tamamlaması gerektiğini de belirtiyorlar.
Yapılan çalışmalar arasında üretim ve lojistik amaçlı bir Çin Serbest Bölgesi kurulması da yer alıyor.
BÖLGESEL GELİŞMELER VE SURİYE
Çin Devlet Başkanı Jinping ile Erdoğan görüşmesindeki bir diğer önemli gündem maddesini ise bölgesel gelişmeler kapsamında Suriye konusunun oluşturması bekleniyor.
Erdoğan geçen hafta Soçi'de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmesinin ardından Türkiye'ye dönerken uçakta gazetecilere Çin temasları kapsamında Jinping ve Putin ile üçlü bir zirve gerçekleştireceklerini açıklamıştı.
Suriye krizinin başından bu yana Rusya ve İran Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad'ın en önemli destekçileri konumundayken, Çin de Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde Suriye konulu karar tasarılarının oylamalarında Rusya ile benzer çizgide hareket ediyor ve Esad karşıtı karar tasarıları konusunda veto yetkisini kullanıyor.
Erdoğan, Jinping ve Putin zirvesinde geçen hafta üzerinde mutabakat sağlanan Suriye'deki çatışmasızlık bölgeleri anlaşmaları konusunun yanı sıra, Türkiye'nin PKK ile bağlantıları nedeniyle "terör örgütü" olarak nitelendirdiği Kürt gruplar PYD/YPG'ye verilen desteğin de ele alınması bekleniyor.
Trump yönetimi bu hafta İslam Devleti ile mücadele kapsamında PYD ve YPG'ye ağır silah yardımı yapılmasına Türkiye'nin itirazlarına rağmen onay vermişti.
Erdoğan, Çin ziyareti öncesinde bu sabah Esenboğa Havalimanı'nda düzenlediği basın toplantısında "ABD'yi asla bir terör örgütünün yanına yakıştıramayız, bunu doğru da bulmuyoruz. Sayın Putin'e de söyledim, Rusya'yı da yakıştıramıyoruz" ifadelerini kullandı.
Suriye'de Kürt grupların kontrolü altında bulunan Afrin bölgesine Rus askerleri gönderilmiş, Moskova bu askerlerin ateşkesin denetiminin gözlenmesi çerçevesinde bu bölgeye gönderildiğini açıklamıştı. Rus askerlerinin zaman zaman YPG'lilerle çekilmiş fotoğraflarının basına yansıması da Ankara'nın tepkisine neden olmuştu.