* AKP'nin yaptırdığı anketlerde evet oyları yüzde 50'nin üzerinde
* Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da sağlıklı anket mümkün gözükmüyor
* Referandum sonrası kabine revizyonunun gündeme gelmesi bekleniyor
* Bir erken seçim referandum sonrası seçenekler arasında
Orhan Coskun / Ercan Gurses
ANKARA, 15 Şubat (Reuters) - Cumhurbaşkanlığı sistemini öngören anayasa değişiklik teklifi için 16 Nisan'da gerçekleştirilecek referandum öncesinde, düzenlemeyi destekleyen AKP ile MHP, kararsız ve liberal seçmenin oylarına odaklandı.
AKP'nin yaptırdığı referandum anketlerinde "evet" oyları önde görünse de, bazı parti yetkilileri sert söylemlerin tabanı rahatsız ettiğini düşünüyor. Partinin günlük yaptırdığı eğilim anketlerinin de yönlendirmesiyle referandum sürecinde politika değişikliği gerçekleştirilebilir.
AKP ve MHP'nin mutabakatıyla Parlamento'da geçtiğimiz ay referandum aralığında kabul edilen anayasa değişiklik teklifine, CHP ve HDP "ülkeyi tek adam yönetimine götüreceği" gerekçesiyle karşı çıkıyorlar. için Yüksek Seçim Kurulu 16 Nisan'da referandum yapılacağını açıklamıştı. ilk anketlerde "evet" oylarının önde olduğunu belirten AKP'li bir yetkili, "Şimdilik yüzde 52-56 aralığında bir evet sözkonusu. Ancak rehavete kapılmamalıyız. Unutmayalım Haziran 2015 seçimlerinde partimizin oyu yüzde 41'e düşmüş, Kasım 2015'te yeniden yüzde 49'a yükselmişti. Bu fark liberal seçmenimizin oyları. Bu kesimi referandumda evet oyu kullanmaya ikna edersek sorun yaşamayız" ifadesini kullandı.
Referandum öncesi liberal eğilimli AKP seçmeni kadar kritik önemdeki bir kesim de MHP'li kararsızlar.
Tabanlarında anayasa paketini sorgulayan, kararsız bir kesimin varlığını kabul eden üst düzey MHP'li bir yetkili şu değerlendirmeyi yaptı:
"Bize 'Neden Erdoğan'ın savunduğu bir değişikliğe evet diyelim' diye soranlar oluyor. Biz değişikliğin MHP'nin hassasiyetleri dikkate alınarak hazırlandığını, Anayasa'nın ilk dört maddesinin korunduğunu, 'Türklük' tanımının muhafaza edildiğini anlatıyoruz. HDP'nin hayırcı olması da seçmenimizi 'evet' yönünde ikna ediyor."
HDP'nin PKK çizgisinde politikalar yürüttüğünü savunan MHP, bu partiyle hiçbir ortamda bir araya gelmemeye özen gösteriyor.
Son anketlerde "evet" oylarının önde gittiğini vurgulayan ANDY-AR kamuoyu araştırma şirketinden Faruk Acar ise, "AK Parti ve MHP'nin toplam potansiyeli son seçimde yüzde 62'ydi. AKP'nin yüzde 10'luk kararsız/liberal kanadı kritik önemde. MHP'de de kararsız kesim var. Kararsızları ikna eden avantajlı olur. Evetler yüzde 55'e ulaşabilir. Oynaklığın aşağı ya da yukarı hareketinde doğru söylemler etkili olur" diye konuştu.
AKP'li üst düzey bir başka yetkili de, Cumhurbaşkanlığı'na sunulan iki ankette evet oylarının yüzde 50 ve 55 olduğunu belirterek, "Partinin son yaptırdığı anketlerde oy oranı ise yüzde 55-56 aralığında" dedi.
Bazı anketörler ve AKP'li yetkililer, şu anda özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde sağlıklı bir anket yapılmasının kolay olmadığını belirterek, özellikle bu bölgelerden gelecek oylar ile katılım oranının referandum sonuçları üzerinde etkisinin büyük olacağını kaydediyorlar.
Bunların yanısıra son dönemde bazı medya organlarında yapılan yorumlarda, "hayır" oyu verecek seçmenleri "FETÖ" ve PKK ile ilişkilendiren açıklamalar yapılmasının, seçmen üzerinde tedirginlik yaratabileceği vurgulanıyor. Yorumlarda bazı anketlere verilen yanıtların bu tedirginlik nedeniyle sağlıklı olmayabileceği de savunuluyor.
SERT SÖYLEMLERİN ETKİSİ
Kampanyada sert söylemlerin kullanılmasının referandum sonucuna etkisi de tartışma konusu.
AKP'ye yakın bir kaynak, "Muhalif Meral Akşener'in toplantısında elektriklerin kesilmesi, hayır diyenlerin terörist olduğunun ima edilmesi gibi durumlar bazı AK Partilileri rahatsız ediyor. Buna dikkat edilmeli" ifadesini kullandı.
Geçtiğimiz hafta Erdoğan, AKP ve MHP'li yetkililer, "hayır" cephesinin terör konsorsiyumu oluşturduğu tezini savunmuş, CHP ve HDP buna tepki göstermişti. teröristlerle aynı çizgide buluştuğu söylemi, milliyetçiler dışındaki seçmence hoş karşılanmaz" diyen ANDY-AR Araştırma'dan Faruk Acar, "AKP'nin 7 Haziran'da partiyi terk edip 1 Kasım'da geri dönen yüzde 8'lik seçmeninde, bu politikalarla ilgili kaygı var" diye konuştu.
Sert söylemlerin etkisine dönük görüş bildiren AKP'li üst düzey bir yetkili de, "Günlük anket yaptırıyoruz. Bazı söylemlerimizin evet oylarına zarar verdiğini tespit edersek, kampanya sürecinde söylem revizyonuna gideriz" dedi.
Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş kendisine yöneltilen bir soru üzerine, terör gruplarının pakete karşı çıkmalarının, "hayır" diyecek vatandaşların terörist olduğu anlamına gelmediğini dile getirmişti. Başbakan Binali Yıldırım dünkü AKP Grup Toplantısı'nda, "Vatandaşım 'hayırcı' terör örgütleriyle aynı safta olmaz" demişti. yakınlığıyla bilinen Kamuoyu Araştırma Şirketi GENAR'ın Başkanı İhsan Aktaş da, "Kampanyanın sert geçmesi AK Parti'nin lehine olmayabilir. Çünkü her partili her tercihe göre oy verebiliyor" dedi.
Reuters'ta 26 Ocak'ta yayınlanan analiz haberde HDP'nin anayasa teklifine karşı çıkmasının farklı partilerden seçmene etkisinin anahtar faktör olabileceği vurgulanmıştı. SEÇİM VE KABİNE REVİZYONU
Anayasa referandumundan "hayır" çıkması halinde Erdoğan'ın ülkeyi erken seçime götürmesine kesin gözüyle bakılırken, AKP içerisinde, sonuç "evet" çıksa dahi 2019 tarihine kadar seçimin beklenmeyeceğini savunan bir kesim de bulunuyor.
AKP'li üst düzey bir yetkili, "Erdoğan'ın iki yıl boyunca karma sistemle yürüyeceğini sanmıyorum. Bakarsınız 2018'de bir erken seçime karar verebilir" derken, bir başka AKP'li yetkili, "2019 Kasımında seçim temel yaklaşımımız. Ancak gerçekçi olmalıyız. Gündeme bağlı olarak bir erken seçim durumu olabilir" dedi.
Anayasa paketi, Erdoğan'a "parti üyeliği" dışında tanınan yeni yetkilerin yapılacak ilk seçimden sonra kullanılabilmesini düzenlerken, normal seçim tarihi 2019 olarak belirlenmişti.
AKP kulislerinde referandum sonrası için bir beklenti de kabine revizyonu.
"Kabinede yenilenmeye ihtiyaç var" diyen AKP'li bir yetkili, "Referandum sonrası bu değişimin hayata geçmesi mümkün. Erdoğan bu konuda Yıldırım ile uyumlu olarak bir adım atmayı tercih edecektir" diye konuştu.
Bir başka AKP'li yetkili ise, "Referandum sonrası, yaklaşık beş-altı kişilik bir kabine revizyonu da bekleniyor" dedi.